Περιεχόμενα
Ένα trend που ξεκίνησε από τις φυλακές ήταν αυτό που απέδειξε πως τα χρώματα, όντως, επιδρούν στην ψυχολογία ενός ατόμου. Άνοιξε τον διάλογο στο πεδίο εξερεύνησης και μελέτης των χρωμάτων από διάφορους επιστήμονες. Σε φυλακές στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική, επέλεξαν να βάψουν μερικά κελιά ροζ. Το trend διαδόθηκε τόσο που τουλάχιστον ένα κελί σε φυλακές ή τμήματα στην Σουηδία ήταν βαμμένο ροζ.
Δεν έγινε για λόγους αισθητικής, αλλά για να αξιοποιήσουν μια επιστημονική μελέτη από τη δεκαετία του 1970, του Alexander Schauss. Είχε προτείνει ότι το ροζ χρώμα μπορεί να επιδράσει θετικά στην ψυχολογία των κρατούμενων. Σε υπόμνημα από το γραφείο Ναυτικού Προσωπικού αναφέρεται ότι 15 λεπτά έκθεσης στο ροζ κελί είναι αρκετά για τη μείωση της επιθετικότητας.
Οι δοκιμές σε άλλα κέντρα κράτησης επιβεβαίωσαν τα ευρήματά του, και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν το 1979 και το 1981. Η απόχρωση που χρησιμοποίησε έγινε γνωστή ως «Drunk Tank pink» ή «cool down pink». Μόνο μια μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, το 2015, απορρίπτει τον Schauss. Επίσης, μια μελέτη στο Justizvollzugsanstalt Poschwies στην Ελβετία, στην οποία συμμετείχαν 59 κρατούμενοι, διαπίστωσε ότι και το λευκό χρώμα αναχαίτιζε την επιθετικότητα. Όλα δείχνουν πάντως ότι το χρώμα σχετίζεται με την συμπεριφορά κάποιου.
Το κόκκινο έχει αποδειχθεί ότι δημιουργεί πιο άμεσες συναισθηματικές αντιδράσεις, ενώ τα παλ χρώματα σε χαλαρώνουν. Υποστηρίχθηκε από τη Θεωρία Berlin-Kay, που προέρχεται από τη δουλειά ενός ζευγαριού ακαδημαϊκών τη δεκαετία του 1960, στις ΗΠΑ. Διαπίστωσαν ότι το κόκκινο ήταν πάντα ο τρίτος χρωματικός όρος που εξελίχθηκε σε 100 γλώσσες που μελέτησαν, μετά το λευκό και το μαύρο. Όσο περισσότερο χρησιμοποιείται μια λέξη για ένα χρώμα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των συσχετισμών και ο αντίκτυπος που έχει. Το κόκκινο μπορεί να σε διεγείρει ευκολότερα και να αποτρέψει την υπνηλία.
Κόκκινοι χώροι ενδείκνυνται για μελέτη και ανάγνωση, ενώ δημιουργικές εργασίες γίνονται καλύτερα σε μπλε δωμάτια. Γενικά το χρώμα μπορεί να επηρεάσει από συναισθήματα μέχρι και τον ρυθμό που χτυπάει η καρδιά. Ένα χρώμα μπορεί να επηρεάσει και αρνητικά κάποιον με τρόπο αντιφατικό. Το ροζ είπαμε είναι ένα χρώμα που μειώνει την επιθετικότητα, αλλά χρησιμοποιείται και σε μια προσπάθεια υπονόμευσης ενός «εχθρού». Για παράδειγμα ένα από τα αποδυτήρια στο γήπεδο ποδοσφαίρου του Πανεπιστημίου της Αϊόβα βάφτηκε ροζ, κάτι που επηρέασε την ανταγωνιστικότητα των παικτών, οι οποίοι έχασαν.
Γιατί δεν υπάρχει «κανόνας» για τις επιδράσεις που έχουν τα χρώματα
Οι εσωστρεφείς άνθρωποι είναι αυτοί που επηρεάζονται πιο εύκολα από το χρώμα που τους περιβάλλει. Δεν υπάρχουν, λοιπόν, σαφή στοιχεία για το πώς μπορεί να επηρεάσει ένα χρώμα κάποιον. Δεν πρέπει να δίνεται έμφαση στα θεραπευτικά χρώματα, αφού σε κάποιον μπορούν να δημιουργούν σύγχυση αντί να τον ημερμούν. Υπάρχουν ορισμένες περιοχές όπου το χρώμα έχει διαπιστωθεί ότι έχει σαφή επίδραση στον εγκέφαλό μας και μπορεί να επηρεάζει την γεύση και την επιλογή της μουσικής που θα ακούσουμε.
Το κόκκινο τείνει να συνδέεται με τη γλυκύτητα, αφού ποτά κόκκινου χρώματος. H Marie Wright από την ADM Nutrition, μια πολυεθνική εταιρεία επεξεργασίας τροφίμων και ποτών, έκανε ένα πείραμα με ένα ποτό με φράουλα. Ενώ έκαναν πιο έντονο το κόκκινο χρώμα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα έλεγαν ότι γίνεται πιο γλυκό. Ωστόσο, δεν είχαν αυξήσει την περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Γενικά έχει δημιουργηθεί μια καθολική αντίληψη για το πώς μυρίζουν και τι γεύση έχουν τα εμπορικά προϊόντα. Αυτή οφείλεται στο μάρκετινγκ, που επηρεάζεται από τις πεποιθήσεις και την κουλτούρα του κάθε λαού.
Αν βλέπεις ένα μπλε γλειφιτζούρι μπορεί να σκεφτείς ότι έχει γεύση βατόμουρο, ενώ στην Ταϊβάν μπορεί να το περάσουν για γεύση μέντα. Ωστόσο, το χρώμα σε προϊδεάζει για το τι θα γευτείς και διεγείρει τα αντίστοιχα συναισθήματα αποστροφής ή ευχαρίστησης. Αν αυτό που γευτείς έχει διαφορετική γεύση από αυτό που φανταζόσουν, τότε ο εγκέφαλος σου θα βρεθεί σε σύγχυση. Φαντάσου να τρως κάτι μπλε και να έχει γεύση πορτοκάλι. Είναι σαν να υπάρχουν κοινωνικές συμβάσεις, που ορίζουν ότι συγκεκριμένα χρώματα θα έχουν μια συγκεκριμένη γεύση.
Τι άλλο μπορεί να επηρεάσει το χρώμα
Το χρώμα μπορεί να σχετίζεται με την αντίληψη που έχουμε για την υφή ενός πράγματος. Μια διαφήμιση με πετσέτα θα χρησιμοποιήσει απαλά παστέλ χρώματα για δείξει πόσο απαλή είναι, σύμφωνα με την Atefeh Yazdanparast Ardestani, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Clark στο Worcester. Ζήτησε από εθελοντές να γράψουν τα χρώματα που τους έρχονται στο μυαλό, όταν σκέφτονται την λέξη «απαλό», και μετά να κοιτάξουν διαφορετικά χρώματα, τρία της φορά, κάποια πιο ανοιχτά κι άλλα πιο σκούρα. Στο 91,2% των περιπτώσεων επιλέχθηκε η πιο ανοιχτή απόχρωση ως η πιο απαλή.
Επίσης, η ένταση του χρώματος υποδηλώνει ποσότητα, σύμφωνα με την Karen Schloss, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison. Το μαύρο ας πούμε χρησιμοποιείται σε χάρτες που δείχνουν περισσότερους θανάτους σε μια περιοχή. Το κίτρινο για λιγότερους και πάει λέγοντας. Ανοιχτότερα χρώματα σε μεγαλύτερες ποσότητες, μπορεί να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε σύγχυση και να παρεξηγήσουν αυτό που βλέπουν. Το χρώμα επίσης επηρεάζει τις προθέσεις και τις προσδοκίες, όπως φανέρωσε το πείραμα που έκανε με τους κάδους απορριμμάτων.
Η αλλαγή του χρώματος ενός κάδου μπορεί να τηλεγραφεί τον σκοπό του, βοηθώντας στον εξορθολογισμό της συμπεριφοράς και στην ελαχιστοποίηση των λαθών κατά την ταξινόμηση. Το μπλε έχει συνδεθεί στην Ελλάδα με την ανακύκλωση, ενώ το πράσινο είναι το χρώμα των κάδων για όλα τα σκουπίδια.
Διαβάστε επίσης στο intronews.gr:
Podcast ή μουσική; Τι είναι καλύτερο να ακούς στη γυμναστική – Η επιστήμη απαντά
Γιατί δεν πρέπει να σε αγχώνει όταν ο σύντροφός σου δεν τελειώνει στο σεξ
Δίαιτα 5:2 – Η αλλαγή στην διατροφή σου που υπόσχεται απώλεια κιλών και καλύτερη υγεία
