Αφγανιστάν. Συρία. Ιράκ. Μάλι. Νότιο Σουδάν. Τσαντ. Κολομβία. Βενεζουέλα. Κάποιες από τις δεκάδες χώρες, περισσότερες από 80, στις οποίες έχει ταξιδέψει ο αυτοδίδακτος και ερασιτέχνης φωτογράφος, Αλέξανδρος Τσούτης. Τι οδηγεί έναν άνθρωπο, creative director στη διαφήμιση το πρωί, να ταξιδέψει από την Αθήνα, κατά τις ημέρες της άδειας από την εργασία του, σε μέρη που δεν διαφημίζονται από τα ταξιδιωτικά πρακτορεία, δεν θεωρούνται τουριστικά και μπορούν να τον φέρουν μπροστά σε αναπάντεχους κινδύνους;
Ο Αλέξανδρος Τσούτης μίλησε στον Μάνο Νομικό για το 3ο τεύχος του Nitro Magazine για τα ταξίδια του που σπάνια θα αφορούν μια δημοφιλή περιοχή.
Δείτε ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη που έδωσε ο Αλέξανδρος Τσούτης
– Μάλιστα, όπως αναφέρεις και ο ίδιος, αυτό το ταξίδι πραγματοποιήθηκε λίγο πριν την ανακατάληψη από τους Ταλιμπάν.
Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 2020, που κατάφερα μετά από τις αναβολές της πανδημίας να επισκεφτώ τη χώρα μαζί με δύο συνταξιδιώτες μου, οι Ταλιμπάν ήλεγχαν το μεγαλύτερο τμήμα των εδαφών. Οι πολύνεκρες, άνανδρες βομβιστικές επιθέσεις ήταν καθημερινές, η νοσηρή ιδεολογία των εξτρεμιστών είχε ως στόχους άμαχο πληθυσμό, τόπους λατρείας, νοσοκομεία, σχολεία με μικρούς μαθητές. Ήταν ένα μέσο πίεσης εν όψει της επικείμενης αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων. Οι οδικές διαδρομές που διανύσαμε, είτε από επιλογή είτε λόγω ακύρωσης πτήσεων, ήταν ιδιαίτερα επισφαλείς, ειδικά στις περιοχές των σημείων ελέγχου των Ταλιμπάν. Πιθανός εντοπισμός μας θα είχε ως επακόλουθο την απαγωγή ή την εκτέλεση μας.
Αλέπο, Συρία
– Πώς ήταν η επαφή σου με τους Αφγανούς; Υπήρχε επαφή και επικοινωνία με γυναίκες του Αφγανιστάν ή υπήρχαν περιορισμοί;
Όλοι οι άνθρωποι που συναντήσαμε και συναναστραφήκαμε, επέδειξαν μια σπάνια εγκαρδιότητα και ευγένεια, ενώ η παρουσία ξένων ταξιδιωτών ήταν για εκείνους πρωτόγνωρη.
Στο Αφγανιστάν γνωρίσαμε και κάναμε παρέα με κάποιες νεαρές κοπέλες, φιλελεύθερες και μορφωμένες, που ανέτρεψαν τη στερεοτυπική εικόνα που έχουμε για τη θέση των γυναικών στο Αφγανιστάν, εμπνέοντας ελπίδα. Δυστυχώς, οι ελευθερίες των γυναικών πήραν πορεία οπισθοδρόμησης μετά από την κυριαρχία των Ταλιμπάν. Παρά το σύντομο της γνωριμίας μας διατηρούμε μια καλή φιλία με τα κορίτσια αυτά.
Επισκέφτηκα και άλλες πόλεις, όπως το Μπαμιγιάν, γνωστό για τα περίφημα γιγαντιαία, λαξευτά αγάλματα του Βούδα που ανατίναξαν οι Ταλιμπάν το 2001. Πλέον στους βράχους που έχουν περίοπτη θέση στη μικρή πόλη, χάσκουν μόνο τα κενά από τα μεγαλοπρεπή ιστορικά μνημεία που χάθηκαν. Βρέθηκα ακόμα στις πόλεις Χεράτ και Μαζάρι Σαρίφ, με τα μεγαλοπρεπή τζαμιά τους, και στην ευρύτερη περιοχή του Μπαλχ που μέρα με τη μέρα έπεφτε στα χέρια των Ταλιμπάν.
– Έχεις επισκεφτεί και άλλες «επικίνδυνες» περιοχές του κόσμου, όπως το Ιράκ και η Βενεζουέλα. Ίσως ο προσδιορισμός «επικίνδυνες» είναι λάθος;
Δυνητικά επικίνδυνη είναι και η καθημερινή μετακίνηση για να πάμε στη δουλειά μας. Αντικειμενικά όμως, οι εμπόλεμες περιοχές και οι χώρες με κοινωνικοπολιτικές αναταραχές και αυξημένη εγκληματικότητα, είναι επικίνδυνες. Ναι, έχω επισκεφτεί τη Βενεζουέλα δύο φορές και ευτυχώς υπερίσχυσε των κινδύνων η εκπληκτική, παρθένα φυσική ομορφιά της. Οι άνθρωποι που συνάντησα μάλιστα ήταν εξαιρετικά φιλικοί και εγκάρδιοι, διατηρώ ακόμα επικοινωνία με κάποιους από αυτούς.
Επισκέφτηκα τη βομβαρδισμένη Μοσούλη στο Ιράκ το 2018, λίγους μήνες μετά την ήττα των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους». Ήταν ό,τι πιο σοκαριστικό έχω δει. Μια πόλη-φάντασμα με αδιανόητες εικόνες ολέθρου και θανάτου. Στις άκρες του δρόμου υπήρχαν ενεργά πυρομαχικά, βλήματα μεγάλου διαμετρήματος, RPG, ζώνες βομβιστών αυτοκτονίας. Όλα αυτά ανάμεσα σε βρεφικά παιχνίδια, ρούχα και όλα τα υπάρχοντα των αθώων κατοίκων που χάθηκαν, δέσμιοι των εξτρεμιστών που τους χρησιμοποίησαν ως ανθρώπινες ασπίδες. Έβλεπες ολόκληρα πτώματα σε προχωρημένη αποσύνθεση.
Η Υεμένη είναι μια πανέμορφη χώρα της Αραβικής χερσονήσου και η φτωχότερη σε σχέση με όλες τις γειτονικές της. Μετά από μακρά περίοδο πολιτικών εκμεταλλεύσεων και εμπλοκής άλλων αραβικών κρατών, ξέσπασε ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος, και μια βαθιά ανθρωπιστική και επισιτιστική κρίση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα
Η ανυπόφορη οσμή των ανθρώπων που σάπιζαν κάτω από τα ερείπια κι εκείνων που δεν είχαν περισυλλέξει ακόμα από τους δρόμους, έκαναν την εμπειρία φρικιαστική. Θεωρούνταν η πιο ναρκοθετημένη περιοχή στον πλανήτη, μέλη του ISIS κρύβονταν αναμεμειγμένα με τους λιγοστούς πολίτες, όμως το πιο παράτολμο ήταν ότι καταφέραμε να περάσουμε, χωρίς βίζα εισόδου, όλα τα οδοφράγματα μέχρι τη Μοσούλη. Η παράνομη είσοδος στη χώρα, εκείνη την ευαίσθητη περίοδο θα μπορούσε να επιφέρει εγκλεισμό, μαζί με τους τζιχαντιστές, στις χειρότερες φυλακές του πλανήτη.
Έχω επισκεφθεί και άλλους προορισμούς που βρίσκονταν σε εμφύλιες συγκρούσεις και γενικότερη αστάθεια. Στο Μάλι και τη Μπουρκίνα Φάσο το 2016 όπου δρουν οργανώσεις τζιχαντιστών όπως η Al Qaeda του Μαγκρέμπ. Στη Συρία το 2019 που αν και ο πόλεμος συνεχίζεται ακόμα, δε θα έλεγα πως ένιωσα κίνδυνο. Στην Υεμένη το 2013, στις αρχές του αιματηρού εμφυλίου, με απαγωγές δυτικών που είχαν τραγική κατάληξη.
Στη Σομαλιλάνδη το 2015 που αποτελεί ένα μη αναγνωρισμένο αλλά σχετικά ειρηνικό κρατίδιο της Σομαλίας. Σε ακριτικές περιοχές του Καμερούν και της ομώνυμης λίμνης του Τσαντ το 2018, όπου εξαπολύει επιθέσεις η Boko Haram. Ο πρόεδρος του Τσαντ μάλιστα έπεσε νεκρός από πυρά φέτος. Στο αρχιπέλαγος Τουν Σακαράν του Βόρνεο, κρησφύγετο της ισλαμιστικής οργάνωσης Aby Sayyaf που αποτελεί το ανατολικό παρακλάδι του ISIS. Το Μάιο του 2021 ταξίδεψα στο Νότιο Σουδάν, όπου παρά την ανακωχή, αντίπαλες ομάδες επιτίθενται σε χωριά και εκτελούν άμαχο πληθυσμό.
Στο ερώτημα που μπορεί να προκύψει σχετικά με το λόγο των επιλογών αυτών, η απάντηση είναι πως με ενδιαφέρει και αυτή η πλευρά του πλανήτη, όχι μόνο η αγγελικά πλασμένη. Σκοπός των ταξιδιών μου δεν είναι η αναψυχή αλλά η ανακάλυψη. Προορισμός των ταξιδιών και ήρωας των εικόνων μου… είναι ο Άνθρωπος.
* Περισσότερα από τα ταξίδια του Αλέξανδρου θα βρείτε στο tripinpictures.com και στο Instagram.
** Βρες όλη τη συνέντευξη του Αλέξανδρου στο Nitro που κυκλοφορεί στα περίπτερα.
