Ο περιορισμός του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων που καταφθάνουν στα δημοφιλή ελληνικά νησιά, όπως το νησί της Σαντορίνης και της Μυκόνου, αποτελεί ένα μέτρο που στοχεύει στη διαχείριση του υπερτουρισμού και στη διατήρηση της βιωσιμότητας αυτών των προορισμών.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας Guardian, αυτή η στρατηγική δημιουργεί νέες προκλήσεις και συζητήσεις σχετικά με την ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη της τουριστικής οικονομίας και τη διαφύλαξη της τοπικής ποιότητας ζωής και του περιβάλλοντος.
Επιχειρηματίες και κάτοικοι ανησυχούν για την οικονομική επίπτωση από τη μείωση της κίνησης, ενώ άλλοι επικροτούν το μέτρο, πιστεύοντας ότι θα μειώσει τον υπερτουρισμό και θα προστατέψει την υποδομή των νησιών. Αυτή η προσέγγιση αντανακλά παγκόσμιες τάσεις που επιδιώκουν βιώσιμες λύσεις σε περιοχές με υψηλή τουριστική ζήτηση.
Η βρετανική εφημερίδα θέτει στο επίκεντρο τις συνέπειες που θα φέρει η νέα πολιτική της Ελλάδας ως προς τον υπερτουρισμό, σε ένα νησάκι κοντά στην πολύβουη Σαντορίνη, το νησί της Αμοργού.
«Αυτή είναι η απειλή που διαφαίνεται πάνω από το παρθένο κυκλαδίτικο νησί της Αμοργού. Έρχεται, παραδόξως, αφού ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι θα αντιμετωπίσει τον αχαλίνωτο υπερτουρισμό σε νησιά όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος». αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «ανησυχεί πολύ για την εικόνα σε κάποια από τα νησιά μας… λόγω των κρουαζιερόπλοιων». Αλλά φαίνεται ότι η ακούσια συνέπεια αυτής της στρατηγικής μπορεί να είναι να οδηγήσει αυτή την ανεπιθύμητη κίνηση σε νησιά όπως η Αμοργός.
Στο ρεπορτάζ του Guardian περιγράφεται μια αίσθηση επικείμενης καταστροφής που πλανάται πάνω από τα Κατάπολα, το λιμάνι της Αμοργού. Αυτή η ανησυχία σχετίζεται με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης και των επιπτώσεων στην τοπική κοινότητα και το περιβάλλον.
Η Αμοργός είναι ένα νησί με βραχώδες τοπίο και με αραιή βλάστηση. Δεν υπάρχουν ποτάμια ή ρυάκια, επομένως το νερό είναι λιγοστό. Το λίγο νερό που υπάρχει, συλλέγεται προσεκτικά σε δεξαμενές. Οι περισσότερες παραλίες είναι προσβάσιμες μόνο όταν κάποιος αποφασίζει να κατέβει απότομες πλαγιές. Αυτή η δυσπρόσιτη θέση απευθύνεται σε ταξιδιώτες που αγαπούν την περιπέτεια. Στο νησί δεν υπάρχουν τουριστικά αξιοθέατα για ταξιδιώτες που κάνουν κρουαζιέρα.
Η γραφική Χώρα, η πρωτεύουσα του νησιού στους λόφους πάνω από τα Κατάπολα, θα μπορούσε να κατακλυστεί από την εισροή χιλιάδων επισκεπτών. Στη συνέχεια, υπάρχει το περίφημο μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας του νησιού. Το δεύτερο παλαιότερο μοναστήρι στην Ελλάδα, έχει παραμείνει σε υπέροχη απομόνωση για περισσότερο από μια χιλιετία και μπορεί να φτάσει κανείς μόνο ανεβαίνοντας 350 σκαλοπάτια σε έναν απότομο βράχο που υψώνεται από το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Το εσωτερικό του μοναστηριού μπορεί να φιλοξενήσει το πολύ 50 επισκέπτες.
Η αίσθηση αυτή υπογραμμίζει τις πιέσεις που δέχονται οι υποδομές και το φυσικό περιβάλλον, θέτοντας επί τάπητος το ζήτημα της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανάγκης για καλύτερη διαχείριση των επισκεπτών. Οι ανησυχίες αυτές συνδέονται με την ανάγκη προστασίας του τοπίου και της ποιότητας ζωής των κατοίκων, σε αντιπαραβολή με την οικονομική εξάρτηση από τον τουρισμό.
Ο δήμαρχος της Αμοργού, Ελευθέριος Καραΐσκος, φέρεται να προωθεί ένα σχέδιο για την κατασκευή ενός τερματικού σταθμού κρουαζιερόπλοιων, ο οποίος θα αποτελεί προέκταση της αποβάθρας, με έκταση 7.000 τετραγωνικών μέτρων από σκυρόδεμα. Η προτεινόμενη κατασκευή θα περιλαμβάνει χώρους στάθμευσης για αυτοκίνητα, φορτηγά και τουριστικά λεωφορεία και θα βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τις παραδοσιακές ταβέρνες και τη θέα προς τη θάλασσα.
Αυτή η πρόταση έχει προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των κατοίκων, πολλοί από τους οποίους νιώθουν ότι είναι ανήμποροι να σταματήσουν την υλοποίηση του έργου. Οι αντιδράσεις βασίζονται στην ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις στην αισθητική του λιμανιού, την αλλοίωση του τοπίου και τη διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και τοπικής ταυτότητας στο νησί. Οι κάτοικοι φοβούνται ότι το έργο μπορεί να αλλοιώσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της περιοχής και να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής τους, θέτοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη υπό αμφισβήτηση.
Όταν ρωτήθηκε, μια ντόπια καταστηματάρχης κοιτάζει τον κόλπο κουνώντας το κεφάλι της με θλίψη. «Θέλω απλώς να κοιτάξω αυτόν τον όμορφο κόλπο. Όσο ακόμα μπορώ».
Ο προϋπολογισμός για τον σχεδιαζόμενο τερματικό σταθμό κρουαζιέρας στο νησί της Αμοργού πρόκειται να χρηματοδοτηθεί μέσω ευρωπαϊκής διαρθρωτικής χρηματοδότησης, γνωστής ως ΕΣΠΑ, η οποία επικεντρώνεται σε έργα υποδομών μεταφορών. Η διαχείριση της χρηματοδότησης θα πραγματοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ελληνικού υπουργείου Ναυτιλίας.
Αυτό το είδος χρηματοδότησης στοχεύει στην ενίσχυση των μεταφορικών υποδομών για την υποστήριξη του τουρισμού και της οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, η εφαρμογή αυτού του σχεδίου έχει δημιουργήσει ανησυχίες στην τοπική κοινότητα στο νησί σχετικά με τις περιβαλλοντικές και πολιτισμικές επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει μια τέτοια μεγάλη κατασκευή στην παραδοσιακή εικόνα και την ποιότητα ζωής στο νησί.
Ο δήμαρχος υποστηρίζει πως το έργο στο νησί «θα εναρμονίζεται πλήρως με τον παραδοσιακό οικισμό των Καταπόλων, του οποίου κομμάτι είναι και το λιμάνι, θα αναβαθμίσει τον οικισμό, προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια σε κατοίκους και επισκέπτες των Καταπόλων και διαμορφώνοντας ένα καλύτερο περιβάλλον για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας» (από συνέντευξη στην ημερήσια εφημερίδα των Κυκλάδων «Κοινή Γνώμη»).
Η Ράνια Θηραίου, γραμματέας της τοπικής ένωσης ιδιοκτητών ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων ξενοδοχείων, λέει στον Guardian: «Η ειρωνεία είναι ότι αν κατασκευαστεί αυτός ο τερματικός σταθμός κρουαζιερόπλοιων, δεν θα ωφελούσε την τοπική οικονομία στο νησί».
Και προσθέτει: «Μόλις ολοκληρωθεί το νέο λιμάνι – μετά από χρόνια κατασκευής και τις συνακόλουθες καταστροφικές επιπτώσεις στον τουρισμό – πιθανότατα θα πωληθεί ή θα αδειοδοτηθεί σε έναν ιδιωτικό φορέα, όπως συμβαίνει σε πολλά άλλα νησιά. Ο κύριος στόχος τους θα ήταν αναπόφευκτα η μεγιστοποίηση των εσόδων που προέρχονται από τις δραστηριότητες των κρουαζιερόπλοιων. Τα συμφέροντα των κατοίκων της περιοχής δύσκολα θα είναι προτεραιότητα για μια αλόγιστη ιδιωτική εταιρεία».
Η παράταξη Νέα Πνοή παρουσίασε την εναλλακτική της πρόταση για τις βελτιώσεις στο λιμάνι των Καταπόλων στις αρχές Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια μιας κατάμεστης συγκέντρωσης στην περιοχή. Το όραμα της παράταξης επικεντρώνεται στη διατήρηση του χαρακτήρα του νησιού, με έμφαση στην προσέλκυση ανεξάρτητων ταξιδιωτών και την αποφυγή του μαζικού τουρισμού.
Η πρόταση της Νέας Πνοής δεσμεύεται να περιορίσει στο ελάχιστο τις οικολογικές επιπτώσεις, διασφαλίζοντας ότι η παρακείμενη αμμώδης παραλία θα παραμείνει ανέγγιχτη στο νησί. Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία χώρων στάθμευσης στην περιφέρεια του λιμανιού, αντί για την προκυμαία, με σκοπό τη διατήρηση της γραφικής εικόνας και του ιδιαίτερου χαρακτήρα της περιοχής. Αυτή η προσέγγιση υπογραμμίζει μια πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον ανάπτυξη, εναρμονισμένη με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και τη φυσική ομορφιά στο όμορφο νησί της Αμοργού.
Η πρόταση του Δημάρχου θα προχωρήσει όταν τα κρατικά χρήματα που προορίζονται για αυτήν αποδεσμευτούν εντός του επόμενου έτους. Εκτός εάν αυτή η πορεία ανακοπεί από νομικές ενέργειες.
Η Αμοργός σήμερα είναι από πολλές απόψεις ένα πολύ προοδευτικό νησί. Ο τοπικός σύλλογος αλιέων, Χοζοβιώτισσα, ηγήθηκε μιας πρωτοβουλίας με την ονομασία Amorgorama για τον καθαρισμό πλαστικών σε παραλίες του νησιού που είναι απρόσιτες από την ξηρά. Ενθάρρυναν επίσης ένα μορατόριουμ για την αλιεία τον Απρίλιο και τον Μάιο – την περίοδο ωοτοκίας – επιτρέποντας στα ψάρια να αναπαραχθούν.
Η δουλειά της ομάδας έχει αναγνωριστεί και έχουν προσκληθεί να παρουσιάσουν το μοντέλο τους διεθνώς. Επιπλέον, τα τελευταία πέντε χρόνια ντόπιοι εθελοντές έχουν αναστηλώσει τα αρχαία, πλακόστρωτα μονοπάτια γαϊδουριών που διασχίζουν το τοπίο, για πεζοπόρους. Υπήρξαν παραστάσεις χορού σε απομακρυσμένες βραχώδεις παραλίες, φεστιβάλ τζαζ στους βοτανικούς κήπους του λιμανιού και πολλοί καλλιτέχνες – συμπεριλαμβανομένης της αείμνηστης συγγραφέα Χίλαρι Μαντέλ – βρήκαν τη μοναδική ησυχία του νησιού εμπνευσμένη.
Αυτό το καλοκαίρι, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, το λιμάνι των Καταπόλων επισκέφθηκαν δελφίνια – ένα ισχυρό σημάδι του πόσο επιτυχημένη ήταν η σκληρή δουλειά των ντόπιων για τη διατήρηση της μαγείας του νησιού τους.
Πηγή: The Guardian
