Περιεχόμενα
Το 2015, η Ινδία ξεκίνησε ένα φιλόδοξο σχέδιο με το όνομα National Smart Cities Mission, με στόχο να εκσυγχρονίσει εκατό αστικά κέντρα μέσω.
Ανάμεσα στις εκατό πόλεις που επιλέχθηκαν ήταν η Τζαϊπούρ, η βορειοδυτική πρωτεύουσα της ερήμου του Ρατζαστάν.
Εκεί βρίσκεται το παλάτι Χάουα Μαχάλ. Χτίστηκε το 1799 από τον μαχαραγιά Σαγουάϊ Πρατάρ Σίνγκ, εγγονό του Σαγουάϊ Ζάι Σίνγκ, ο οποίος ίδρυσε τη Τζαϊπούρ.
Το εξωτερικό του πενταώροφου κτίσματος μοιάζει με κηρήθρα, ενώ τα 953 μικρά παράθυρά του, που ονομάζονται Jharokhas, είναι διακοσμημένα με περίτεχνα πλέγματα.
Η αρχική χρήση του πλέγματος ήταν να επιτρέπει στις κυρίες της αυλής να παρακολουθούν την καθημερινή ζωή και τα φεστιβάλ που γιορτάζονταν στο δρόμο μακριά από τα βλέμματα των περαστικών, αφού έπρεπε να υπακούν στους αυστηρούς κανόνες που τους απαγόρευαν να εμφανίζονται δημόσια χωρίς καλυμμένο πρόσωπο.
Στα επόμενα χρόνια, οι βασιλιάδες του Ρατζαστάν συνέχισαν την προστασία της τέχνης και της αρχιτεκτονικής – συμπεριλαμβανομένου του απογόνου του βασιλιά Σαγουάϊ Ζάι Σίνγκ,.
Τα παλιά ανακτορικά τείχη της πόλης της Τζαϊπούρ παρουσιάζουν πολλά παραδείγματα της αγάπης του για την τέχνη. Αλλά πουθενά δεν βλέπουμε αυτό το πάθος όπως το Χάουα Μαχάλ, το οποίο δεν είναι μόνο εντυπωσιακό αρχιτεκτονικά αλλά προσφέρει μαθήματα βιώσιμης δόμησης.
Ολοκληρώθηκε το 1799 και είναι σήμερα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τουριστικά αξιοθέατα της Ινδίας. Οι ινδικές αρχές που είναι αρμόδιες για το μνημείο λένε ότι περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι το επισκέπτονται κάθε χρόνο.
Μια επιβλητική κατασκευή
Το Χάουα Μαχάλ είναι μια επιβλητική κατασκευή. Τα πέτρινα σκαλιστά παράθυρα και οι τοξωτές στέγες είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του. Το πενταώροφο κτίσμα έχει σχήμα πυραμίδας και ύψος περίπου 15 μέτρα. Οι τρεις τελευταίοι όροφοι αποτελούνται από ένα δωμάτιο ενώ ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος έχουν βεράντες στο μπροστινό μέρος. Η πρόσοψη μοιάζει με κηρήθρα, δίνοντας στο μνημείο τη μοναδική του όψη.
Η πίσω πλευρά του κτηρίου αποτελείται από μικρούς θαλάμους που περιβάλλονται από διαδρόμους με κολώνες που φτάνουν μέχρι τον τελευταίο όροφο. Το εσωτερικό του παλατιού αποτελείται από δωμάτια με ένθετα ή επιχρυσωμένα πάνελ σε διάφορα χρώματα, ενώ στο κέντρο της εσωτερικής αυλής υπάρχει ένα συντριβάνι.
Το παλάτι είναι κατασκευασμένο από ψαμμίτη σε κόκκινο και ροζ χρώμα, σύμφωνα με τη διακόσμηση και άλλων μνημείων της πόλης, που έδωσαν στη Τζαϊπούρ το ψευδώνυμος της «Ροζ πόλης». Η πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά του είναι μια μίξη της Ινδουιστικής αρχιτεκτονικής και της ισλαμικής αρχιτεκτονικής των Mughal.
«Είναι πολύ ασυνήθιστο για ένα κτίριο να μην είναι γνωστό για το μπροστινό του μέρος, αλλά για το πίσω μέρος του», λέει ο Σανίγια Σάρμα , ο οποίος ξεναγεί τους επισκέπτες στο Χάουα Μαχάλ για περισσότερες από δύο δεκαετίες.
«(Οι ταξιδιώτες) θαυμάζουν αυτό που βλέπουν από τον κεντρικό δρόμο. Λίγοι όμως μπαίνουν μέσα. Οι εσωτερικοί χώροι είναι απλοί, μόνο τα «περίεργα» μυαλά θα καταλάβαιναν ότι πίσω από την κοκκινισμένη πρόσοψη υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα που μπορούν να δουν».
Σύμφωνα με τον Δρ Μαχέντρα Κανταγουάτ, διευθυντή του Κρατικού Μουσείου και του Τμήματος Αρχαιολογίας του Ρατζαστάν, ο βασιλιάς Σαγουάϊ Πρατάρ Σίνγκ ήταν ένθερμος θιασώτης της ινδουιστικής θεότητας Κίστνα και ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Λαλ Σάντ Ούστανα να κατασκευάσει ένα κτίριο σε σχήμα στέμματος που έμοιαζε με το στέμμα του Κίστνα. Το Χάουα Μαχάλ ήταν το αποτέλεσμα.
Ένα έξυπνο κατόρθωμα της μηχανικής
Ο αρχιτέκτονας Καβίτα Τζέιν, ειδικός σε θέματα διατήρησης και κληρονομιάς, λέει ότι το Χάουα Μαχάλ εξυπηρετούσε και άλλους σκοπούς.
«Για τους ανθρώπους της πόλης, το πίσω ύψωμα στην ανατολική πλευρά που βλέπει στην άκρη του δρόμου είναι μια οπτική απόλαυση. Για τον ίδιο τον βασιλιά, μια θρυλική δομή για την οποία θα τον θυμούνται οι γενιές», λέει.
Στα Χίντι, «hawa» σημαίνει άνεμος και «mahal» σημαίνει παλάτι – και το όνομα δεν θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλο.
«Ο προσανατολισμός του κτιρίου είναι στον άξονα ανατολής-δύσης, ευθυγραμμισμένος με την κατεύθυνση της φυσικής ροής του ανέμου σε αυτήν την περιοχή», λέει ο αρχιτέκτονας Σιάν Τρακάρ με έδρα την Τζαϊπούρ.
«Ο άνεμος εισέρχεται στο παλάτι από τα δυτικά (μέσα από μια σειρά από ανοιχτούς χώρους). Ο ζεστός αέρας ανεβαίνει και ο δροσερός αέρας κατεβαίνει».
Ο Τρακάρ λέει ότι ο φορτωμένος με υγρασία άνεμος κινείται στη συνέχεια προς τα 953 παράθυρα (jharokha) και ψύχει τον αέρα χάρη στο φαινόμενο Venturi – ο αέρας ρέει μέσω μιας στενής διόδου, αυξάνοντας την ταχύτητα του ανέμου.
Σύμφωνα με τον οδηγό Sharma, τα πατώματα έχουν επίσης διαχωριστεί ανάλογα με τις εποχές.
«Ο αριθμός και το μέγεθος των ανοιγμάτων ποικίλλει ανάλογα σε κάθε όροφο», λέει. «Μερικοί όροφοι έχουν παράθυρα καλυμμένα με βιτρό. Η αναλογία των ανοιχτών χώρων που απομένουν σε κάθε όροφο διέπεται από την εποχή χρήσης του, δηλαδή τον προχειμώνα, την άνοιξη, το καλοκαίρι και τον χειμώνα, καθιστώντας το Χάουα Μαχάλ ένα κτίριο πολύ ευαίσθητο στο κλίμα.»
Εμπνευσμένο από το παρελθόν
Η Τζαϊπούρ είναι ζεστή και ξηρή για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Τους καλοκαιρινούς μήνες ο υδράργυρος μπορεί να σκαρφαλώσει σε πάνω από 43 βαθμούς Κελσίου.
Τώρα που η Ινδία είναι η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, με μια πολλαπλασιαζόμενη μεσαία τάξη, οι ανέσεις που κάποτε ήταν πολυτέλεια έχουν γίνει αναγκαιότητα. Και αυτό περιλαμβάνει τον κλιματισμό.
Σύμφωνα με στοιχεία του IEA που ενημερώθηκαν τον Οκτώβριο του 2022, ο κόσμος θα προσθέσει περίπου ένα δισεκατομμύριο κλιματιστικά πριν από το τέλος της δεκαετίας.
Αυτό τελικά θα οδηγήσει σε περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Με την Ινδία να αντιπροσωπεύει το 17,7% του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη, ο παγκόσμιος αντίκτυπος είναι αναπόφευκτος.
Αντιμέτωποι με αυτήν την επείγουσα ανάγκη για πιο βιώσιμα, πιο πράσινα κτίρια, πολλοί αρχιτέκτονες αναζητούν καθοδήγηση στο παρελθόν.
«Μπορούμε να πάρουμε ένα ή δύο μαθήματα από την παραδοσιακή ινδική αρχιτεκτονική», λέει ο Τρακάρ.
Η αρχιτέκτονας Ντάϊανα Κέλογνκ με έδρα τη Νέα Υόρκη χρησιμοποίησε αποτελεσματικά το «φαινόμενο Venturi» για να δημιουργήσει ένα βραβευμένο σχολικό ασυγκρότητα στο Τζαϊσαλμέρ, το Rajkumari Ratnavati Girls’ School.
Πότε να επισκεφτείτε το Χάουα Μαχάλ
Για να ζήσετε από πρώτο χέρι τα δροσιστικά εφέ του Χάουα Μαχάλ, κατευθυνθείτε μέσα στο Παλάτι της Πόλης της Τζαϊπούρ. Οι επισκέπτες πρέπει να πληρώσουν ένα μικρό αντίτιμο εισόδου.
Η καλύτερη στιγμή για να το θαυμάσετε είναι την ανατολή του ηλίου, αλλά το ίδιο το παλάτι είναι ανοιχτό μόνο από τις 9 π.μ. έως τις 6 μ.μ.. Μερικά μικρά καφέ στον απέναντι δρόμο είναι ανοιχτά για όσους θέλουν να τραβήξουν φωτογραφίες του Χάουα Μαχάλ στο ξημερώματα.
Ενώ οι σημερινές νέες κατασκευές μπορεί να είναι πιο προηγμένες τεχνολογικά, τα κτίρια πολιτιστικής κληρονομιάς όπως το Χάουα Μαχάλ είναι ασυναγώνιστα στην ικανότητά τους να προκαλούν δέος, καταλήγει ο αρχιτέκτονας Τζέιν.
«Είναι αιώνιο», λέει. «Δεν μπορώ να φανταστώ τους ανθρώπους να θυμούνται έναν απρόσωπο γυάλινο ουρανοξύστη σε μια τσιμεντένια ζούγκλα 200 χρόνια αργότερα, όπως θυμούνται το Χάουα Μαχάλ».
* Πηγή: CNN
