Η πλήρης άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών που καταγράφει σε παγκόσμιο επίπεδο το 2023, κυρίως στις ασιατικές αγορές αφού στις υπόλοιπες η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών είχε ολοκληρωθεί μέχρι το 1ο τρίμηνο του 2022, σε συνδυασμό με την περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, επέδρασσαν θετικά στην πρόθεση των κατοίκων Ελλάδας για ταξίδια στο εξωτερικό. Όμως, παρά την ανάκαμψη που σημείωσε ο εξερχόμενος τουρισμός το 2023, υπολείπεται ακόμα των προ πανδημίας επιπέδων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία  μελέτης του του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με τίτλο «Η εξερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση από Ελλάδα, 2019-2023» οι Έλληνες το 2023 πραγματοποίησαν περισσότερα ταξίδια στο εξωτερικό, χωρίς ωστόσο ακόμη να φτάσουν τα επίπεδα προ πανδημίας, καταγράφοντας συνολικά 6,2 εκατομμύρια αναχωρήσεις, 34,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις και 2,4 δισ. ευρώ δαπάνες.

Εξερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, 2019, 2022 και 2023

χώρες

-Μεταξύ 2019 και 2023 παρατηρείται μείωση σε όλα τα βασικά μεγέθη: αναχωρήσεις (-21%, από 7,8 εκατ. το 2019 σε 6,2 εκατ. το 2023),διανυκτερεύσεις (-22%, από 44,9 εκατ. το 2019 σε 34,9 εκατ. το 2023) και πληρωμές (-11%, από € 2,7 δισ. το 2019 σε € 2,4 δισ. το 2023),

-Μεταξύ 2022 και 2023, ο εξερχόμενος τουρισμός εμφάνισε αύξηση αναχωρήσεων (+21%, από 5,1 εκατ. το 2022 σε 6,2 εκατ. το 2023) και πληρωμών (+26%, από € 1,9 δισ. το 2022 σε € 2,4 δισ. το 2023) και μείωση διανυκτερεύσεων (-2%, από 35,7 εκατ. το 2022 σε 34,9 εκατ. το 2023).

Τέλος, όπως φαίνεται και στον ακόλουθο πίνακα, η ανάκαμψη την περίοδο 2019-2023 του εξερχόμενου τουρισμού ήταν πιο έντονη στις Χώρες της Ευρωζώνης, ξεπερνώντας και τα επίπεδα του 2019, σε σύγκριση με τις Χώρες της ΕΕ εκτός της Ζώνης του Ευρώ και τις Λοιπές Χώρες που υπολείπονται ακόμα των προ πανδημίας επιπέδων.

Ειδικότερα, σε επίπεδο ευρέων γεωγραφικών περιοχών ανά εξεταζόμενη περίοδο, παρατηρούμε:

χώρες

Η ταξιδιωτική κίνηση ανά προορισμό

Αναλυτικά, σε ότι αφορά τους επιμέρους προορισμούς η ταξιδιωτική κίνηση στη σύγκριση ανάμεσα στο 2023 και το 2022 έχει ως εξής:

Όλοι οι προορισμοί κατέγραψαν αύξηση, με εξαίρεση τον προορισμό της Ρωσίας (-47%, από 10 χιλ. το 2022 σε 5 χιλ. το 2023). Ενδεικτικά, οι υπόλοιποι προορισμοί: Βουλγαρία (+24%, από 862 χιλ. το 2022 σε 1,1 εκατ. το 2023), Τουρκία (+25%, από 479 χιλ. το 2022 σε 599 χιλ. το 2023), Ιταλία (+42%, από 407 χιλ. το 2022 σε 578 χιλ. το 2023), Γερμανία (+25%, από 378 χιλ. το 2022 σε 474 χιλ. το 2023), Κύπρος (+14%, από 296 χιλ. το 2022 σε 337 χιλ. το 2023), Ην. Βασίλειο (+29%, από 255 χιλ. το 2022 σε 328 χιλ. το 2023), Γαλλία (+5%, από 186 χιλ. το 2022 σε 196 χιλ. το 2023), Ισπανία (+50%, από 127 χιλ. το 2022 σε 191 χιλ. το 2023), Αυστρία (+28%, από 126 χιλ. το 2022 σε 161 χιλ. το 2023), Ολλανδία (+23%, από 118 χιλ. το 2022 σε 145 χιλ. το 2023), ΗΠΑ (+7%, από 80 χιλ. το 2022 σε 86 χιλ. το 2023), Πολωνία (+62%, από 52 χιλ. το 2022 σε 84 χιλ. το 2023), Αίγυπτο (+18%, από 53 χιλ. το 2022 σε 63 χιλ. το 2023), Τσεχία (+8%, από 34 χιλ. το 2022 σε 37 χιλ. το 2023) και Λοιπές (+16%, από 1,8 εκατ. το 2022 σε 2,1 εκατ. το 2023).

Οι διανυκτερεύσεις ανά προορισμό

Αναλυτικά, οι διανυκτερεύσεις ανά προορισμό στη σύγκριση ανάμεσα στο 2023 και το 2022 έχει ως εξής:

χώρες

Η εικόνα ήταν μικτή με τους προορισμούς της Γερμανίας (+4%, από 4 εκατ. το 2022 σε 4,1 εκατ. το 2023), της Ιταλίας (+34%, από 2,2 εκατ. το 2022 σε 3 εκατ. το 2023), της Τουρκίας (+33%, από 1,4 εκατ. το 2022 σε 1,8 εκατ. το 2023), της Βουλγαρίας (+7%, από 1,3 εκατ. το 2022 σε 1,4 εκατ. το 2023), της Ισπανίας (+10%, από 1,2 εκατ. το 2022 σε 1,3 εκατ. το 2023), της Πολωνίας (+21%, από 470 χιλ. το 2022 σε 569 χιλ. το 2023) και των Λοιπών (+7%, από 10,7 εκατ. το 2022 σε 11,4 εκατ. το 2023) να εμφανίζουν αύξηση ενώ αντίθετα οι προορισμοί της Κύπρου (-25%, από 4,2 εκατ. το 2022 σε 3,2 εκατ. το 2023), του Ην. Βασιλείου (-18%, από 3,2 εκατ. το 2022 σε 2,6 εκατ. το 2023), των ΗΠΑ (-21%, από 1,9 εκατ. το 2022 σε 1,5 εκατ. το 2023), της Ολλανδίας (-16%, από 1,4 εκατ. το 2022 σε 1,2 εκατ. το 2023), της Γαλλίας (-9%, από 1,3 εκατ. το 2022 σε 1,2 εκατ. το 2023), της Αυστρίας (-11%, από 827 χιλ. το 2022 σε 739 χιλ. το 2023), της Αιγύπτου (-46%, από 845 χιλ. το 2022 σε 458 χιλ. το 2023), της Τσεχίας (-59%, από 469 χιλ. το 2022 σε 194 χιλ. το 2023) και της Ρωσίας (-64%, από 251 χιλ. το 2022 σε 90 χιλ. το 2023) μείωση.

Οι πληρωμές ανά προορισμό

Αναλυτικά, οι πληρωμές ανά προορισμό στη σύγκριση ανάμεσα στο 2023 και το 2022 έχει ως εξής:

Όλοι οι προορισμοί κατέγραψαν αύξηση, με εξαίρεση τους προορισμούς των ΗΠΑ (-3%, από 103 εκατ. ευρώ το 2022 σε  99 εκατ. ευρώ το 2023), της Τσεχίας (-15%, από  17 εκατ. ευρώ το 2022 σε  15 εκατ. ευρώ το 2023) και της Ρωσίας (-30%, από  6 εκατ. ευρώ το 2022 σε  4 εκατ. ευρώ το 2023). Ενδεικτικά, οι υπόλοιποι προορισμοί: Ιταλία (+39%, από  196 εκατ. ευρώ το 2022 σε 273 εκατ. ευρώ το 2023), Γερμανία (+26%, από  194 εκατ. ευρώ το 2022 σε  244 εκατ. ευρώ το 2023), Ην. Βασίλειο (+13%, από  177 εκατ. ευρώ το 2022 σε 201 εκατ. ευρώ το 2023), Κύπρος (+14%, από 131 εκατ. ευρώ το 2022 σε  149 εκατ. ευρώ το 2023), Τουρκία (+26%, από 111 εκατ. ευρώ το 2022 σε 140 εκατ. ευρώ το 2023), Γαλλία (+1%, από 118 εκατ. ευρώ το 2022 σε 119 εκατ. ευρώ το 2023), Ισπανία (+38%, από 81 εκατ. ευρώ το 2022 σε 112 εκατ. ευρώ το 2023), Ολλανδία (+16%, από 69 εκατ. ευρώ το 2022 σε 80 εκατ. ευρώ το 2023), Αυστρία (+31%, από 60 εκατ. ευρώ το 2022 σε 79 εκατ. ευρώ το 2023), Βουλγαρία (+0,4%, από 67 εκατ. ευρώ το 2022 σε 67 εκατ. ευρώ το 2023), Αίγυπτο (+63%, από 28 εκατ. ευρώ το 2022 σε 46 εκατ. ευρώ το 2023), Πολωνία (+72%, από 20 εκατ. ευρώ το 2022 σε 35 εκατ. ευρώ το 2023) και Λοιπές (+41%, από 545 εκατ. ευρώ το 2022 σε 769 εκατ. ευρώ το 2023).

Η σύγκριση με το 2019

Σε ό,τι έχει να κάνει με το πότε ταξιδεύουν οι Έλληνες, η εποχικότητα του εξερχόμενου τουρισμού δεν εστιάζεται όπως στον εισερχόμενο τουρισμό στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο κάθε έτους, αλλά επιμερίζεται σχεδόν ισομερώς στα τέσσερα τρίμηνα του έτους.

Παρόλα αυτά, το 2023 ήταν αξιοσημείωτη η αύξηση σε διανυκτερεύσεις και πληρωμές στο τρίτο τρίμηνο, γεγονός το οποίο πιθανόν οφείλεται στην αύξηση του μεριδίου των ταξιδιών για διακοπές στο εξωτερικό, που ευνοήθηκε από την βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, αλλά και στις πληθωριστικές πιέσεις που οδήγησαν το εγχώριο τουριστικό πακέτο σε υψηλότερα επίπεδα  σε σύγκριση με προ πανδημίας.

Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η αντιστροφή της τάσης που καταγραφόταν μέχρι το 2019, με αύξηση των μεριδίων των παραδοσιακών για τους Έλληνες  προορισμών σε Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ολλανδία, από 21% το 2019 σε 27% το 2023 σε όρους αναχωρήσεων και από 34% το 2019 σε 38% το 2023 σε όρους πληρωμών και παράλληλη μείωση των όμορων πιο  χαμηλής τουριστικής δαπάνης προορισμών μας όπως η Βουλγαρία και η Τουρκία. Σε αυτές τις αγορές της χαμηλότερης τουριστικής δαπάνης, οι αναχωρήσεις από μερίδιο 36% το 2019 έπεσαν σε 26% το 2023 και οι πληρωμές από  το 11% το 2019 σε 8% το 2023. 

Η πορεία της ανάκαμψης έως το 2023

Ειδικότερα για την περίοδο 2019-2023, δηλαδή την περασμένη χρονιά σε σύγκριση με το τελευταίο έτος πριν την εκδήλωση της πανδημίας του κορονοϊού, το 2023 ο εξερχόμενος τουρισμός από Ελλάδα ανέκαμψε, αν και υπολείπεται ακόμα των προ πανδημίας επιπέδων τόσο σε επίπεδο αναχωρήσεων (με μείωση κατά 21%, από 7,8 εκατ. το 2019 σε 6,2 εκατ. το 2023) και διανυκτερεύσεων (με πτώση κατά 22%, από 44,9 εκατ. το 2019 σε 34,9 εκατ. το 2023) όσο και σε μικρότερο βαθμό σε επίπεδο πληρωμών (-11%, από 2,7 δισ. το 2019 σε 2,4 δισ. ευρώ το 2023).

Η ταχύτερη ανάκαμψη των πληρωμών μπορεί να αποδοθεί αφενός στις πληθωριστικές πιέσεις που οδήγησαν το τουριστικό πακέτο σε υψηλότερα επίπεδα τιμών σε σύγκριση με το 2019 και αφετέρου στην στροφή των ταξιδιωτών από Βαλκανικούς προορισμούς σε προορισμούς της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης.

Για την περίοδο 2022-2023, ο εξερχόμενος τουρισμός ανέκαμψε σε επίπεδο αναχωρήσεων (+21%, από 5,1 εκατ. το 2022 σε 6,2 εκατ. το 2023) και πληρωμών (+26%, από 1,9 δισ. ευρώ το 2022 σε 2,4 δισ. ευρώ το 2023) ενώ εξακολουθεί να υπολείπεται ακόμα σε επίπεδο διανυκτερεύσεων (-2%, από 35,7 εκατ. το 2022 σε 34,9 εκατ. το 2023).

Αναφορικά με τις διανυκτερεύσεις, αυτές φαίνεται να επηρεάστηκαν αρνητικά αφενός από την αύξηση της ημερήσιας δαπάνης που οδήγησε σε μείωση της διάρκειας διακοπών και αφετέρου από την αύξηση των σύντομης διάρκειας ταξιδιών (city break) και τη μείωση των ταξιδιών με σκοπό την επίσκεψη σε φίλους και συγγενείς που παραδοσιακά έχουν υψηλότερη Μέση Διάρκεια Παραμονής (ΜΔΠ).

Οι Έλληνες κατέγραψαν κατά μέσο όρο 5,6 διανυκτερεύσεις στο εξωτερικό πέρυσι, οριακά μειωμένες έναντι των 5,7 διανυκτερεύσεων του 2019, ωστόσο η Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη (ΜΚΔ), αυξήθηκε κατά 12%, από 350 ευρώ το 2019 σε 393 ευρώ το 2023, αφού η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση (ΜΔΔ) εμφάνισε αναλογικά υψηλότερη αύξηση κατά 14%, από 61 ευρώ το 2019 σε 70 ευρώ το 2023. Στην αύξηση αναμφίβολα συνέβαλε και η αύξηση της ταξιδιωτικής κίνησης προς τις χώρες της Ζώνης του Ευρώ (+4%, από 2,2 εκατ. το 2019 σε 2,3 εκατ. το 2023) που παραδοσιακά έχουν υψηλότερη Δαπάνη.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η ΜΚΔ, η ΜΔΔ και η ΜΔΠ του εξερχόμενου τουρισμού είναι κατά -35%, -20% και -19% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα μεγέθη του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα.