Η Φοντάνα ντι Τρέβι δεν είναι αυτό που νομίζεις – Τα αληθινά μυστικά της

Η εικόνα της Ανίτα Έκμπεργκ να πηδά μέσα στη Φοντάνα ντι Τρέβι με τα ρούχα της στην ταινία La Dolce Vita του Φεντερίκο Φελίνι και ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι να μαγεύεται από την ομορφιά της, είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική εικόνα που σου έρχεται στο μυαλό για τη Φοντάνα ντι Τρέβι.

Όμως το περίτεχνο συντριβάνι της Ιταλίας κρύβει πολλά μυστικά στα «σπλάχνα» του, πολλά περισσότερα απ’ όσα βλέπει το μάτι. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι κρύβει;

Οι κρυμμένες λεπτομέρειες της σε αυτή τη «συμφωνία» από μάρμαρο κρύβουν το κλειδί για τη δύναμη και την ευημερία της Ρώμης…

Το κεντρικό άγαλμα της Φοντάνα ντι Τρέβι εικονίζει τον Ωκεανό. Είναι μια εντυπωσιακή, επιβλητική μορφή που στέκεται πάνω σε άρμα το οποίο σέρνουν δύο θαλάσσια άλογα –το ένα ήρεμο και το άλλο άγριο– συμβολίζοντας τις εναλλαγές της θάλασσας, τα οποία καθοδηγούνται από Τρίτωνες.

Δίπλα στον Ωκεανό υπάρχουν δύο θεότητες-αλυσοδεμένες μορφές που αντιπροσωπεύουν την Αφθονία (Abundance) και την Υγεία ή Καθαριότητα του Νερού (Salubrity).

Γύρω από τα αγάλματα και το σκηνικό υπάρχουν αναπαραστάσεις φυτών, ζώων και μυθολογικών πλασμάτων, όλα ενσωματωμένα σε μια μπαρόκ σύνθεση που αναδεικνύει την ένωση του ανθρώπου με το στοιχείο του νερού.

Συνολικά, η Φοντάνα διηγείται μια ιστορία για τη δύναμη και τη σημασία του νερού, όχι μόνο ως φυσικού στοιχείου, αλλά και ως μύθου και τύχης.

Κάθε χρόνο οι τουρίστες που επισκέπτονται αυτό το συγκεκριμένο σημείο, ρίχνουν συνολικά 1,5 εκατομμύριο ευρώ στο «βυθό» του…

Πώς έγινε τόσο μεγάλη η Αρχαία Ρώμη; Με την τιθάσευση αυτών των υδάτων…

Το σιντριβάνι είναι γεμάτο από περίεργες μικρές λεπτομέρειες, όπως ένα μικρό παράθυρο.

Βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της πρόσοψης, πάνω και λίγο πλάγια, σχεδόν πάνω από ένα μικρό κτήριο δίπλα στη Φοντάνα. Δεν είναι εύκολο να το διακρίνει κανείς με την πρώτη ματιά, αλλά αν ξέρεις την ιστορία, το βρίσκεις και το αγαπάς.

Λέγεται ότι ότι ανήκε (ή τουλάχιστον ότι το χρησιμοποιούσε) ο αρχιτέκτονας της Φοντάνας, Νικόλα Σάλβι (Nicola Salvi), κατά τη διάρκεια της κατασκευής της.

Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Σάλβι άνοιξε αυτό το παράθυρο για να μπορεί να παρακολουθεί την πρόοδο των εργασιών χωρίς να χρειάζεται να βγει έξω -ή, όπως λένε πιο ρομαντικά, για να βλέπει το «παιδί» του να γεννιέται κάθε μέρα.

Κάποιοι λένε πως κοιμόταν ακόμα και εκεί, σε ένα μικρό δωμάτιο δίπλα στη Φοντάνα, καθώς ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στο έργο του.

Άλλος θρύλος λέει πως ήθελε να επιβλέπει και να αποτρέπει οποιαδήποτε αυθαιρεσία των τεχνιτών ή των αντιπάλων του, καθώς υπήρχε και έντονος ανταγωνισμός για το ποιος θα «κλέψει» τη δόξα της δημιουργίας.

Palazzo Poli: Η Αυλή πίσω από τη Μαγεία

Το Palazzo Poli είναι το εντυπωσιακό παλάτι που λειτουργεί ως σκηνικό της Φοντάνα ντι Τρέβι, και παρόλο που συχνά περνά απαρατήρητο μπροστά στη λάμψη της περίφημης κρήνης, έχει τη δική του πλούσια ιστορία και σημασία.
Ανακατασκευάστηκε τον 18ο αιώνα για να ενσωματώσει τη Φοντάνα, όταν ο αρχιτέκτονας Νικόλα Σάλβι σχεδίασε το μνημείο έτσι ώστε να εναρμονίζεται με την πρόσοψη του παλατιού.

Το Palazzo Poli έγινε έτσι αναπόσπαστο μέρος της σύνθεσης: δεν είναι απλώς το «φόντο» της Φοντάνας, αλλά λειτουργεί σαν η σκηνή ενός θεάτρου που παρουσιάζει το δράμα του Ωκεανού και των μυθικών μορφών.

Το παλάτι φιλοξένησε για χρόνια το Ινστιτούτο Γραφικών Τεχνών, γνωστό ως Istituto Nazionale per la Grafica, με πλούσια συλλογή χαρακτικών, σχεδίων και φωτογραφιών. Το ίδιο το κτήριο είναι ένα αριστούργημα μπαρόκ αρχιτεκτονικής, με συμμετρική πρόσοψη και κομψούς διακοσμητικούς όγκους που πλαισιώνουν αρμονικά τη δυναμική σύνθεση της Φοντάνας.

Ενώ οι περισσότεροι επισκέπτες εστιάζουν στη ρίψη του κέρματος και στις φωτογραφίες μπροστά όπου πέφτει το νερό, το Palazzo Poli προσφέρει μια ήσυχη, διακριτική αξιοπρέπεια, μια υπενθύμιση ότι πίσω από κάθε μνημείο κρύβεται ένας ολόκληρος πολιτιστικός κόσμος.
Το μυστικό που κρύβει η Φοντάνα ντι Τρέβι κάτω από τα πόδια μας

Η καρδιά της περίτεχνης κρήνης όμως χτυπά από κάτω της, καθώς ακριβώς κάτω από τα πόδια μας ξετυλίγεται μία αρχαία ιστορία. Το σιντριβάνι ολοκληρώθηκε μόλις το 1762, αλλά χτίστηκε σε μια τοποθεσία με αρχαία σημασία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Dr. Mohammad Firoz Khan (@archaeohistories)

Πολύ πριν η Φοντάνα ντι Τρέβι μαγέψει τον κόσμο με την ομορφιά της, η Aqua Virgo έφερνε ζωή στην Αιώνια Πόλη. Πρόκειται για ένα από τα έντεκα αρχαία ρωμαϊκά υδραγωγεία, το οποίο κατασκευάστηκε το 19 π.Χ. από τον Μάρκο Βίψανιο Αγρίππα, γαμπρό και στρατηγό του Αυγούστου.

Το όνομα «Aqua Virgo» (δηλαδή «το νερό της Παρθένου») προέρχεται από έναν όμορφο θρύλο: μια νεαρή παρθένα (virgo) οδήγησε τους Ρωμαίους στρατιώτες στην πηγή του νερού, που ήταν καθαρό και γλυκό. Σε ένδειξη τιμής, το όνομα της κόρης δόθηκε στο υδραγωγείο –κι από τότε, κουβαλά τη φήμη του καθαρού και αγνού νερού.

Το Aqua Virgo είναι το μόνο αρχαίο υδραγωγείο που λειτουργεί ακόμη και σήμερα –και είναι αυτό που τροφοδοτεί τη Φοντάνα ντι Τρέβι! Στους αιώνες, ανακαινίστηκε και ενσωματώθηκε στα μεγάλα έργα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, επιβεβαιώνοντας τη συνεχή σύνδεση του νερού με την τέχνη και την πνευματικότητα της Ρώμης.

Το Aqua Virgo τρέχει υπόγεια μέσα από τη Ρώμη, για περίπου 20 χιλιόμετρα, από τις πηγές κοντά στο Σαλόνε (Salone) μέχρι το κέντρο της πόλης. Ορατά τμήματά του σώζονται ακόμα σήμερα και μαρτυρούν την εκπληκτική μηχανική των Ρωμαίων. Έτσι αν ακολουθήσετε τη ροή του νερού θα ανακαλύψετε το Vicus Caprarius -την πόλη του νερού.

Είναι ένα συγκρότημα κατοικιών του πρώτου αιώνα, και το νερό που ρέει μέσα από αυτό (και η Φοντάνα ντι Τρέβι) εξακολουθεί να προέρχεται από το αρχαίο υδραγωγείο. Συνεχίστε να τρο ακολουθείτε και θα καταλήξετε σε 20 χιλιόμετρα έξω από τη Ρώμη, στις πηγές που το τροφοδοτούν.

Τα υδραγωγεία της Ρώμης ήταν το κλειδί για την κυριαρχία της: εντυπωσιακά απλά στην ιδέα, πανέξυπνα στην εκτέλεση. Για να φέρεις φρέσκο νερό κατευθείαν στη Ρώμη το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια μικρή, συνεχής κλίση από την πηγή στο τελικό σημείο -η βαρύτητα αναλάμβανε τα υπόλοιπα.

Αυτό σήμαινε το σκάψιμο σηράγγων για να διασχίσουν ευθεία τις πλαγιές των λόφων και την ανέγερση γεφυρών για να διασχίσουν τις κοιλάδες.

Μερικές φορές, σήμαινε να χτίσεις 160 πόδια στον αέρα. Από το ένα άκρο του Pont du Gard στο άλλο (900 πόδια), το επίπεδο κατεβαίνει λιγότερο από 1 ίντσα. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χτίστηκε σαφώς με άψογη ακρίβεια.

Στο αποκορύφωμά τους, τα συστήματα αυτά τροφοδοτούσαν τη Ρώμη με ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού την ημέρα: σε λουτρά, σιντριβάνια, υπονόμους… Το καθαρό νερό ήταν η ζωογόνος δύναμη του πολιτισμού που επέτρεψε στη Ρώμη και στον πληθυσμό της να ανέλθουν πάνω από όλους τους άλλους.

Σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να κατευθυνθούν στον υπόγειο χώρο για να ρίξουν μια ματιά στα σπίτια των αρχαίων Ρωμαίων της ανώτερης τάξης. Ο χώρος εκθέτει επίσης παραδείγματα από τα εκατοντάδες αντικείμενα που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, όπως ειδώλια από τερακότα, αφρικανικά κεραμικά, ψηφιδωτά πλακίδια και πάνω από 800 νομίσματα.

Ωστόσο, αυτό που κάνει αυτό το κρυμμένο στολίδι ιδιαίτερα ξεχωριστό είναι το νερό που το διατρέχει. Στο Vicus Caprarius, οι επισκέπτες θα βρουν πισίνες που εξακολουθούν να γεμίζουν με νερό.

Τα εισιτήρια για αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο κοστίζουν μόνο τέσσερα ευρώ (περίπου 4,08 δολάρια ΗΠΑ).

Φοντάνα ντι Τρέβι: Ο Σάλβι δεν ήταν ο αρχικός αρχιτέκτονας

Το 1730 ο Πάπας Κλήμης ΧΙΙ διοργάνωσε διαγωνισμό για το σχεδιασμό ενός νέου σιντριβανιού. Συμμετείχαν πολλοί σημαντικοί αρχιτέκτονες, αλλά τελικά ο Νικόλα Σάλβι κέρδισε τα δικαιώματα για το σχεδιασμό της Φοντάνα ντι Τρέβι, αν και κάποιες θεωρίες λένε ότι μπορεί να μην ήταν η πρώτη επιλογή.

Ο Αλεσάντρο Γαλιλέι, αρχιτέκτονας από την ίδια οικογένεια με τον διάσημο αστρονόμο Γαλιλαίο, κέρδισε αρχικά την ανάθεση του έργου, αλλά η ανάθεση δόθηκε τελικά στον Σάλβι έπειτα από δημόσια κατακραυγή. Ο λόγος για τις αντιρρήσεις του κοινού; Ο Γαλιλέι ήταν Φλωρεντινός, ενώ ο Σάλβι ήταν Ρωμαίος.

Ωστόσο, ο Σάλβι δεν είδε ποτέ το σιντριβάνι του να ολοκληρώνεται. Το πρώτο νερό βγήκε από το σιντριβάνι το 1743, αλλά μόλις το 1762 ένας άλλος Πάπας, ο Κλήμης ΧΙΙΙ, ολοκλήρωσε και εγκαινίασε επίσημα το νέο σιντριβάνι Τρέβι, 11 χρόνια μετά το θάνατο του Σάλβι. Παρόλα αυτά, το τελικό προϊόν είναι σε μεγάλο βαθμό δικό του.

Το σχέδιο του Σάλβι για το σιντριβάνι ήταν επίσης το λιγότερο δαπανηρό, ένας πιθανά αποφασιστικός παράγοντας για τον Πάπα Κλήμη να αναθέσει στον Σάλβι το έργο.

Σε κάθε περίπτωση, ο Πάπας ενέκρινε τη χρηματοδότηση των έργων και χρησιμοποίησε την τρίτη εξαγωγή του παιχνιδιού λόττο για να το πληρώσει. Σωστά, τα χρήματα που κέρδισε από την επαναφορά του λόττο στη Ρώμη χρηματοδότησαν τη Φοντάνα ντι Τρέβι! Οι αριθμοί της πρώτης εξαγωγής ήταν 56, 11, 54, 18 και 6, σε περίπτωση που σας ενδιαφέρει.

Φτιαγμένο από το ίδιο υλικό με το Κολοσσαίο

Το σιντριβάνι της Φοντάνα ντι Τρέβι είναι κατασκευασμένο κυρίως από πέτρα τραβερτίνη, όνομα που στα λατινικά σημαίνει «από τον Τίβερη». Ένα ορυκτό από ανθρακικό ασβέστιο που σχηματίζεται από νερά πηγών, ιδίως θερμών πηγών, η πιθανή πηγή ήταν η πόλη Τίβολι, περίπου 22 μίλια από τη Ρώμη.

Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, πολλοί άνδρες τραυματίστηκαν και μερικοί πέθαναν όταν εργάζονταν με την τεράστια πέτρα -συμπεριλαμβανομένου ενός λιθοξόου που συνθλίφθηκε από έναν μεγάλο όγκο τραβερτίνης το 1734.

Η Φοντάνα ντι Τρέβι χρησιμοποιεί πολύ νερό

Έχει τεράστιο που φτάνει σε ύψος τα 85 πόδια και σε πλάτος σχεδόν τα 65 πόδια. Με την άντληση νερού από πολλαπλές πηγές και τη μεγάλη πισίνα μπροστά, το σιντριβάνι χύνει περίπου 2.824.800 κυβικά πόδια νερού κάθε μέρα! Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε όμως, σήμερα το νερό ανακυκλώνεται. Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με τους αρχαίους Ρωμαίους, θα πρέπει να πίνετε από τις κοντινές βρύσες!

Είναι έγκλημα να κλέψετε τα νομίσματα από την Φοντάνα ντι Τρέβι

Ίσως γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι παράνομο να ψαρέψετε νομίσματα από τη Φοντάνα ντι Τρέβι. Στο παρελθόν ήταν σύνηθες για συμμορίες κλεφτών να σαρώνουν τα κέρματα από το σιντριβάνι τη νύχτα. Μάλιστα, τρεις από αυτούς πιάστηκαν από τηλεοπτική εκπομπή με τη χρήση κρυφής κάμερας το 2011.

Ο πιο διάσημος επιδρομέας, ο Ρομπέρτο Τσερσελέτα, ήταν γνωστός με το παρατσούκλι του Ντ’ Αρτανιάν. Έκλεβε τα νομίσματα από το σιντριβάνι επί 34 χρόνια πριν συλληφθεί το καλοκαίρι του 2002.

Φοντάνα ντι Τρέβι: Ένα φιλάνθρωπο σιντριβάνι

Όταν το σιντριβάνι είναι ανοιχτό, περίπου 3.000 ευρώ ρίχνονται σε αυτό κάθε μέρα, καθώς οι άνθρωποι ακολουθούν την παράδοση να πετούν κέρματα πάνω από τους ώμους τους. Ο θρύλος λέει ότι ένα νόμισμα που ρίχνεται στο σιντριβάνι εξασφαλίζει την επιστροφή στη Ρώμη.

Η παράδοση αυτή χρονολογείται επίσης από τους αρχαίους Ρωμαίους, οι οποίοι συχνά έριχναν νομίσματα στο νερό για να κάνουν τους θεούς του νερού να ευνοήσουν το ταξίδι τους ή να τους βοηθήσουν να επιστρέψουν στο σπίτι τους με ασφάλεια. Ρίξτε ένα δεύτερο νόμισμα αν αναζητάτε τον έρωτα -ή ακόμα και ένα τρίτο για… γάμο!

Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι τα νομίσματα συλλέγονται κάθε βράδυ και δίνονται σε μια ιταλική φιλανθρωπική οργάνωση που ονομάζεται Caritas. Η Caritas, με τη σειρά της, χρησιμοποιεί τα χρήματα για ένα πρόγραμμα σούπερ μάρκετ που δίνει επαναφορτιζόμενες κάρτες στους άπορους της Ρώμης για να τους βοηθήσει να αγοράσουν ψώνια.

Το λευκό πέτρινο σιντριβάνι έχει γίνει μαύρο… και κόκκινο

Το 1996 το σιντριβάνι της Φοντάνα ντι Τρέβι απενεργοποιήθηκε και ντύθηκε με μαύρο κρεπ προς τιμήν του ηθοποιού Μαρτσέλο Μαστρογιάνι μετά το θάνατό του. Ο Μαστρογιάνι πρωταγωνίστησε στην ταινία La Dolce Vita, η πιο διάσημη σκηνή της οποίας γυρίστηκε στη Φοντάνα ντι Τρέβι, κάνοντας το σιντριβάνι πιο διάσημο από ποτέ.

Το 2007 το σιντριβάνι φόρεσε ένα διαφορετικό χρώμα αφού ένας βάνδαλος έριξε μια υγρή ουσία στο σιντριβάνι μετατρέποντας το νερό σε κόκκινο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το νερό που έπεφτε από το σιντριβάνι να είναι επίσης κόκκινο, καθώς χρησιμοποιεί κλειστό κύκλωμα νερού.

Ενώ υπήρχε φόβος ότι το υγρό θα είχε προκαλέσει μόνιμη βλάβη στο μνημείο, το νερό αποστραγγίστηκε αρκετά γρήγορα ώστε να μην υπάρξει καμία ζημιά, παρά μόνο ένα πλήθος πολύ έκπληκτων τουριστών.

Η Φοντάνα ντι Τρέβι «πρωταγωνίστρια» σε ταινίες

Φημισμένο θέαμα για τους τουρίστες από όλο τον κόσμο, η Φοντάνα ντι Τρέβι είναι και ένα υπέροχο φυσικό σκηνικό! Εκτός από το La Dolce Vita, όπου η Ανίτα Έκμπεργκ πήδηξε μέσα φορώντας τη σέξι τουαλέτα της, το τεράστιο μνημείο έχει εμφανιστεί σε πολλές ταινίες, όπως Roman Holiday, Three Coins in the Fountain και ακόμη και στην ταινία Lizzie McGuire Movie.

Το σιντριβάνι αναπαράγεται ακόμη και στο Epcot στο Walt Disney World!

Με πληροφορίες από onlineocr