Η μικρή λίμνη που βλέπουμε σήμερα κατά την είσοδο στο χωριό δεν υπήρχε στις 12 Ιανουαρίου του 1963. Δημιουργήθηκε την επόμενη ημέρα, ύστερα από τη φονική κατολίσθηση στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από βράχους και λάσπη, προκαλώντας μία τραγωδία με πολλές ανθρώπινες απώλειες.
Η φονική κατολίσθηση του 1963, μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, στοίχισε τη ζωή σε 13 ανθρώπους, ενώ δεκάδες οικογένειες έχασαν τα σπίτια και τις περιουσίες τους.
Η τραγωδία που συγκλόνισε τη χώρα, παρά την καταστροφή, αναδείχθηκε σε σύμβολο θάρρους και αντοχής, καθώς οι κάτοικοι του Μικρού Χωριού δεν λύγισαν, αλλά ξεκίνησαν από το μηδέν και ξανάχτισαν τις ζωές τους.
Ύστερα από 13 ημέρες ασταμάτητης βροχόπτωσης, το πρωί της Κυριακής 13 Ιανουαρίου, ένα τμήμα του όρους «Κρι» αποκολλήθηκε και κατέστρεψε το χωριό. Η καταστροφή συνέβη στις 9:13 π.μ., τη στιγμή που πολλοί κάτοικοι βρίσκονταν στην εκκλησία, γεγονός που σώθηκε πολλές ζωές. Ωστόσο, 13 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 60 σπίτια καταστράφηκαν, και οι επιζώντες βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή καταστροφή.
Σύμφωνα με μεταγενέστερες μελέτες, η κατολίσθηση οφειλόταν στον συνδυασμό των πολύ έντονων καιρικών φαινομένων του χειμώνα 1962-63, της σεισμικής δραστηριότητας που εκδηλώθηκε την ίδια εποχή και της φύσης των εδαφών της περιοχής.
Ένα άλλο χωριό μετά την κατολίσθηση
Οι μεγαλύτεροι κάτοικοι θυμούνται με συγκίνηση τις κραυγές, τον πανικό και τη στιγμή που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό με τα λιγοστά υπάρχοντά τους σε πρόχειρους σάκους.
Παρά τη συντριπτική τραγωδία, οι κάτοικοι αποφάσισαν να παραμείνουν στον τόπο τους. Το 1963 ξεκίνησε έρανος για την ανοικοδόμηση ενός νέου οικισμού, και το Νέο Μικρό Χωριό, μόλις 2 χλμ. από το παλιό, ολοκληρώθηκε το 1968, με σχέδιο του Τεχνικού Γραφείου Δοξιάδη. Σήμερα, το νέο χωριό αποτελεί έναν ήσυχο προορισμό για τους φυσιολάτρες, περιτριγυρισμένο από έλατα, καστανιές και πυκνό πράσινο.
Στην είσοδο του Παλαιού Μικρού Χωριού, το Μνημείο των 13 θυμάτων τιμά την μνήμη εκείνης της τραγικής ημέρας. Ένα ιδιαίτερο πλατάνι με 13 παρακλάδια, που αντιπροσωπεύουν τις ψυχές που χάθηκαν, φέρει τον συμβολισμό της φύσης.
Στο σημείο όπου σχηματίστηκε η λίμνη από την κατολίσθηση, σήμερα αναβλύζει η γαλήνη, με πλατάνια και ιτιές να την περιβάλλουν, δημιουργώντας έναν τόπο ηρεμίας και μνήμης.
Έτσι, τον Απρίλιο του 1963 ξεκίνησε έρανος για να γυρίσουν οι κάτοικοι στην καθημερινότητά τους. Το Τεχνικό Γραφείο Δοξιάδη έκανε τον σχεδιασμό και το 1968, λίγα χρόνια μετά την καταστροφή και σε μόλις 2 χλμ. από το παλιό, χτίστηκε το Νέο Μικρό Χωριό το οποίο, μέχρι και σήμερα, είναι ένας ιδανικός προορισμός για όσους θέλουν να έρθουν σε επαφή με τη φύση.
Το μνημείο των 13 θυμάτων βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ αυτή η τραγική μέρα. Ιστορικά, το Μικρό Χωριό είναι ιδιαίτερα γνωστό για τη μάχη του ΕΛΑΣ το 1942 εναντίον των Ιταλών (Μάχη του Μικρού Χωριού), όπου σκοτώθηκε ο 16χρονος μαθητής και αντάρτης, Κλέαρχος.
*Πηγή βίντεο: Point Of View GR
