Ο υπερτουρισμός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γειτονική Ιταλία.
Αρχικά οι κάτοικοι διαμαρτύρονται για την αύξηση του κόστους και την αλλαγή των γειτονιών τους εξαιτίας της υπερχείλισης των επισκεπτών στις ιδιαίτερα δημοφιλείς τουριστικές περιοχές, εκτοπίζοντας την ίδια στιγμή τους κατοίκους από αυτές.
Στη Βαρκελώνη, για παράδειγμα, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 68% την τελευταία δεκαετία, σημειώνει το CNN. Πολλοί αισθάνονται ότι ο τουρισμός διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό ορισμένων γειτονιών σε τουριστικές πόλεις, όπου τα ιστορικά καταστήματα συχνά εκδιώκονται για να κάνουν χώρο σε καταστήματα που πωλούν φθηνότερα, χαμηλότερης ποιότητας προϊόντα που απευθύνονται στους επισκέπτες, πρόσθεσε η ιταλική Il Post.
Ο υπερτουρισμός επίσης αυξάνει την πίεση στις υπηρεσίες υγείας, τη διαχείριση των αποβλήτων και την παροχή νερού, ανέφερε το Euronews, ενώ η κατασκευή ξενοδοχείων και νέων κατοικιών μπορεί να επιφέρει περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Οι ιταλικές πόλεις αντιμετωπίζουν και αυτές αυτά τα προβλήματα και για το λόγο αυτό μετά τα αμφίβολα αποτελέσματα στη Βενετία του φόρου τω 5 ευρώ, οι Αρχές της χώρας επιστρέφουν με σκέψεις να επιβληθεί φόρος έως και 25 ευρώ (21 λίρες) για τη διαμονή των επισκεπτών ανά διανυκτέρευση, στο πλαίσιο των ολοένα και πιο δρακόντειων νόμων για την αναχαίτιση του υπερτουρισμού.
Μια ενίσχυση του νόμου θα επέτρεπε στις πόλεις να αυξήσουν τον λεγόμενο τουριστικό φόρο από το σημερινό ανώτατο όριο των 5 ευρώ για διανυκτερεύσεις που πραγματοποιούνται τόσο από αλλοδαπούς όσο και από Ιταλούς.
Η Ντανιέλα Σαντάνσε, υπουργός Τουρισμού της Ιταλίας, αποκάλυψε ότι εξετάζει τις προτάσεις σε ένα tweet της στον επίσημο λογαριασμό της την Παρασκευή.
«Σε καιρούς υπερτουρισμού, συζητάμε γι’ αυτό, ώστε να βοηθήσει πραγματικά στη βελτίωση των υπηρεσιών και να κάνει τους τουρίστες που το πληρώνουν πιο υπεύθυνους», ανέφερε.
Εννοείται ότι η πρόταση θα στοχεύει σε δωμάτια ξενοδοχείων.
Οι Financial Times ανέφεραν ότι ο φόρος από 1 έως 5 ευρώ ανά άτομο και ανά διανυκτέρευση θα μπορούσε να επεκταθεί έως και 25 ευρώ.
Αυτός ο ανώτατος συντελεστής θα προστίθετο μόνο στο ανώτατο όριο των ξενοδοχειακών δωματίων -των 750 ευρώ και άνω.
Η Telegraph σε δημοσίευμά της υποστηρίζει ότι αυτή η πρόταση μελετάται με προσοχή στην Ιταλία.
Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα είναι ναλογικές της τιμής ενός δωματίου, δηλαδή θα είναι 5 ευρώ ανά δωμάτιο ανά διανυκτέρευση για ένα δωμάτιο κάτω των 100 ευρώ, 10 ευρώ ανά διανυκτέρευση για δωμάτια που κοστίζουν 100 έως 399 ευρώ και 15 ευρώ για δωμάτια με τιμή 400 έως 749 ευρώ.
Μόνο οι πλουσιότεροι θα πληρώνουν το υψηλότερο επίπεδο φόρου, ενώ την ίδια στιγμή οι τοπικοί εκπρόσωποι εκφράζουν ανησυχίες ότι αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει τον κόσμο να επισκεφθεί τη χώρα.
Η Μπάρμπαρα Κασίλο, διευθύντρια της ιταλικής αλυσίδας ξενοδοχείων Confindustria Alberghi, δήλωσε στα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης: «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Αν τρομάξουμε τους ταξιδιώτες που έρχονται σε εμάς δίνοντας την εντύπωση ότι θέλουμε να πάρουμε ό,τι μπορούμε, δεν προσφέρουμε καλές υπηρεσίες στη χώρα».
Το υπουργείο Τουρισμού –που διευθύνεται από την Ντανιέλα Σαντάνσε του κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι– δήλωσε ότι σχεδιάζει «διάλογο» με τους αρμόδιους φορείς της βιομηχανίας τον Σεπτέμβριο σχετικά με την «πιθανή πρόταση τροποποίησης των κανόνων του τουριστικού φόρου».
«Δεν είναι όλοι οι φόροι, κακοί φόροι», έγραψε η Σαντάνσε σε πρόσφατη ανάρτησή της στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
«Σε περιόδους υπερτουρισμού, το συζητάμε αυτό έτσι ώστε να βοηθήσει πραγματικά στη βελτίωση των υπηρεσιών και να κάνει τους τουρίστες που το πληρώνουν πιο υπεύθυνους».
Ο υπερτουρισμός και η πίεση στην Οικονομία της Ιταλίας
Η Μαρίνα Λάλι, πρόεδρος της Federturismo –η οποία εκπροσωπεί όλους τους τύπους τουριστικών εταιρειών– παραπονέθηκε ότι πολλές πόλεις χρησιμοποιούν ήδη «παράνομα» τα έσοδα από τους τουριστικούς φόρους για να καλύψουν τις τρύπες του προϋπολογισμού.
Ο ισχύων νόμος απαιτεί από τις πόλεις να χρησιμοποιούν τέτοια κεφάλαια για να πληρώνουν για πράγματα που σχετίζονται άμεσα με τους επισκέπτες εκτός πόλης –όπως η πολύγλωσση σήμανση και η συντήρηση τουριστικών χώρων.
«Όταν πηγαίνετε και επισκευάζετε τους δρόμους σας που είναι γεμάτοι τρύπες –και πληρώνετε με χρήματα που εισπράττετε από τον τουριστικό φόρο– είναι αυτό πραγματικά για τους τουρίστες ή είναι αυτό ένα φυσιολογικό, συνηθισμένο πράγμα που πρέπει να κάνετε στην πόλη σας;», αναρωτήθηκε.
Η συζήτηση έρχεται καθώς η Ιταλία αντιμετωπίζει μεγάλη πίεση στα δημόσια οικονομικά της, με το βάρος του χρέους της, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, να αναμένεται να φτάσει σχεδόν το 140% του ΑΕΠ φέτος και το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της να είναι πλέον σχεδόν ίσο με τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση.
Η ταξιδιωτική βιομηχανία της Ιταλίας σημείωσε ισχυρή ανάκαμψη μετά την κατάρρευση που προκάλεσε ο Covid-19, με τις ενώσεις του κλάδου να εκτιμούν τις αφίξεις ξένων τουριστών το 2023 σε 65 εκατομμύρια –στο ίδιο επίπεδο με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ξεσηκωμός κατά του υπερτουρισμού
Ωστόσο, πολλοί Ιταλοί έχουν ξεσηκωθεί από τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού, καθώς τα ιστορικά κέντρα των πόλεων χάνουν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα και όλο και περισσότερα αστικά διαμερίσματα μετατρέπονται σε βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις διακοπών.
Οι ιταλικές πόλεις μπορούν να επιβάλλουν φόρους για διανυκτερεύσεις τόσο από ξένους όσο και από Ιταλούς επισκέπτες, και αυτοί κυμαίνονται συνήθως από €1 – €5 ανά άτομο ανά διανυκτέρευση, ανάλογα με τον αριθμό των αστεριών που κατέχει το ξενοδοχείο ή ο ξενώνας που τα εισπράττει.
Το 2019, πριν από την πανδημία, σχεδόν 1.200 δήμοι εισέπραξαν συνολικά 470 εκατομμύρια ευρώ σε τουριστικούς φόρους, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ιταλίας.
Ωστόσο, οι εισπράξεις αυξήθηκαν σε περίπου 775 εκατ. ευρώ το 2023, αφού η κυβέρνηση της Μελόνι αποφάσισε να επιτρέψει στους πιο δημοφιλείς προορισμούς της πόλης –με ετήσιο αριθμό επισκεπτών εκτός πόλης 20 φορές υψηλότερο από τον τοπικό πληθυσμό– να αυξήσουν τους τουριστικούς φόρους τους έως και 10 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
Φέτος, η Βενετία πειραματίστηκε με ένα τέλος εισόδου για ημερήσιους ταξιδιώτες που επισκέπτονται το ιστορικό κέντρο της. Ωστόσο τα αποτελέσματα ακόμη δεν δείχνουν ξεκάθαρη εικόνα αν το συγκεκριμένο μέτρο είχε θετική ή αρνητική έκβαση.
«Ο τουρισμός επιβαρύνει τη φύση και ολόκληρη την υποδομή της πόλης», δηλώνει ο Άικε Σμιντ, πρώην διευθυντής της Πινακοθήκης Ουφίτσι της Φλωρεντίας και τώρα μέλος του δημοτικού συμβουλίου της. «Η Ιταλία απέχει πολύ από το Μπουτάν, αλλά είναι απολύτως σωστό να έχουμε μεγαλύτερες συνεισφορές από τους τουρίστες».
