Περιεχόμενα
Για να φτάσει κανείς στην Ορεινή Αρκαδία πριν ανοίξει η «Στρούγκα», γνωστή στους Αθηναίους ως Σήραγγα Αρτεμισίου, έπρεπε να περάσει από τον Αχλαδόκαμπο.
Μέχρι το 1991, οπότε και κατασκευάστηκε η νέα εθνική οδός Κορίνθου – Τριπόλεως και διανοίχθηκε η σήραγγα του Αρτεμισίου, ήταν η βασική οδική σύνδεση για όσους ήθελαν να διασχίσουν την Πελοπόννησο και να φθάσουν στην Τρίπολη, την Καλαμάτα, τη Σπάρτη και την Μονεμβασιά.
Παλιά, η διαδρομή από την Αθήνα για να φθάσει κανείς στην Ορεινή Αρκαδία, είχε διάρκεια που ξεπερνούσε τις τέσσερις ώρες. Παράλληλα είχε και κάποια σημεία αναφοράς.
Ένα από αυτά ήταν το χωριό Μύλοι, στο οποίο σχεδόν επιβαλόταν η στάση για σουβλάκι. Αποτελούσε παράδοση και είχε και την λογική, να πάρει μία ανάσα ο οδηγός, ώστε να είναι πιο άνετος με την ανάβαση που θα ακολουθούσε ή στην επιστροφή, για να συνέλθει, τόσο ο οδηγός όσο και οι υπόλοιποι επιβάτες.
Για γουρουνοπούλα στο Λεβίδι
Τα πράγματα όμως σήμερα έχουν αλλάξει καθώς για να φτάσει κανείς στην Τρίπολη χρειάζεται μόλις 1,΄5 ώρα. Η πρώτη στάση λοιπόν δε γίνεται στου Μύλους αλλά στο Λεβίδι. Η Τρίπολη από το Λεβίδι είναι μια ευθεία δρόμος, 25 χιλιόμετρα για την ακρίβεια. Είναι η είσοδος στην Ορεινή Αρκαδία. Είναι το χωριό όπου οι ταβέρνες της έχουν γίνει παγκοσμίως γνωστές για τις ψητές τους γουρουνοπούλες.
Χτισμένο σε υψόμετρο 860 μέτρων, στους ανατολικούς πρόποδες του πανέμορφου Μαινάλου, το Λεβίδι είναι κεφαλοχώρι, με σημαντικό ιστορικό παρελθόν, που κάποτε είχε αγγίξει μεγέθη κωμόπολης.
Φτάνοντας στο Λεβίδι, το πρώτο που θα τραβήξει το μάτι σας είναι το υπέροχο τοπίο, με τις δασωμένες, γεμάτες έλατα πλαγιές που περιβάλλουν το χωριό.
Αφού παρκάρετε το αυτοκίνητό σας και περάσετε από το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, το οποίο σήμερα έχει επεκταθεί και έχει μετατραπεί σε μουσείο θα πάτε να φάτε γουρουνοπούλα στου Κουμπούρη . Ο Κουμπούρης είναι σήμα κατατεθέν για το Λεβίδι αλλά και για όλη την Ορεινή Αρκαδία. Η ταβέρνα που άνοιξε το 1970 αποτελεί προορισμό για ταξιδιώτες, περαστικούς, ντόπιους ή ξένους που θέλουν να απολαύσουν τις ασύγκριτες σπεσιαλιτέ της ταβέρνας.
Λιμποβίσι: Το χωριό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη
«Λάμπει ο ήλιος στα βουνά, λάμπει και στα λαγκάδια, λάμπει και στ’ Αρκουδόρεμα, στο έρμο Λιμποβίσι, οπού είν’ οι κλέφτες οι πολλοί, οι Κολοκοτρωναίοι».
Δεν γίνεται να κάνεις τουρ στην Ορεινή Αρκαδία και να μην περάσεις μια βόλτα από το ιστορικό Λιμποβίσι το οποίο απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από την Βυτίνα. Από εκεί καταγόταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, αλλά και ολόκληρη η οικογένειά του η οποία ζούσε εδώ για δώδεκα γενιές.
Τα μόνα οικοδομήματα που αντανακλούν το παλιό Λιμποβίσι είναι το ανακατασκευασμένο σπίτι των Κολοκοτρωναίων (το οποίο λειτουργεί ως μουσείο) και η παλιά εκκλησία του Αϊ-Γιάννη.
Το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη δεν είναι το αυθεντικό. Ανακατασκευάστηκε όμως με προσοχή, βάσει των διαθέσιμων μαρτυριών, δίπλα ακριβώς στην αρχική θέση – όπου διασώζονται πλέον μόνο ερείπια από τα θεμέλια.
Η ανέγερση έγινε το 1990, με δαπάνες του βιομηχάνου Παναγιώτη Αγγελόπουλου, ο οποίος κατάγεται από την Ορεινή Αρκαδία. Έκτοτε λειτουργεί ως ανοιχτό μουσείο, φιλοξενώντας σύγχρονο εικονογραφικό υλικό γύρω από τη ζωή και τη δράση του Γέρου του Μοριά. Στον περίβολό του, επίσης, στήθηκε και ανδριάντας του στρατηγού.
Άραξε, τράβα φωτογραφίες, διάβασε την ιστορία του Γέρου του Μοριά και πριν φύγεις πιές ένα τσίπουρο στο Καφενείο Λιμποβίσι.
Ιερά Μονή Κερνίτσας
Φάγατε την Γουρονοπούλα σας στο Λεβίδι, πήρατε μια γεύση Ελληνικής Επανάστασης βλέποντας στο στο σπίτι του Κολοκοτρώνη στο Λιμποβίσι είναι ώρα για λίγο θρησκευτικό τουρισμό.
Λίγο πριν μπείτε στη Βυτίνα, ακολουθώντας τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό Νυμφασιά, θα συναντήσετε την ιστορική Ιερά Μονή Κερνίτσας.
Το Μοναστήρι «ζει» περίπου 10 αιώνες και θεωρείται το αρχαιότερο της Αρκαδίας και από τα παλιά της Ελλάδας. Σύμφωνα με τη γραπτή παράδοση, κτήτορες της Μονής ήταν οι Πετζοκολαίοι που κατάγονταν από την Κερνίτσα.
Η μονή είναι χτισμένη μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, σε ένα σημείο με καταπληκτική θέα στη χαράδρα του Μυλάοντα. Η Μονή δέχεται μόνο προσκυνητές παρόλα αυτά διατηρεί δύο Ξενώνες και μπορεί να φιλοξενήσει 50-60 άτομα. Χαρακτηριστικό είναι πως, η Θεία λειτουργία, τελείται πάντα νύχτα!
Στον περίβολο της Μονής είναι χτισμένος ο Ναός της «Παναγίας της Κερνίτσας». Βρίσκεται στην κεφαλή του βράχου της Κερνίτσας και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Κάτω από το συγκεκριμένο Ναό υπάρχει μια σπηλιά -που λειτουργούσε σαν ασκητήρι- κι εκεί βρέθηκε η Εικόνα της Παναγίας!
Αργότερα, εδώ χτίστηκε ένα εκκλησάκι που έγινε παρεκλήσι της Μονής. Στο εσωτερικό του Μοναστηριού διατηρούνται Λειψανοθήκες με οστά και λείψανα Αγίων και Μαρτύρων.
Βυτίνα: Το πανέμορφο κεφαλοχώρι της ορεινής Αρκαδίας
Οι οικογένεια μου σταματούσε στη Βυτίνα για να αγοράσει φέτα, χυλοπίτες και μέλι πριν ανηφορήσουμε στο Βαλτεσινίκο (τόπος καταγωγής της μητέρας μου). Μέσα στα χρόνια που πέρασαν η Βυτίνα εξελίχθηκε στην «Αράχοβα» της Ορεινής Αρκαδίας.
Κέντρο της κωμόπολης είναι η όμορφη κεντρική πλατεία με την αξιόλογη εκκλησία του Αγίου Τρύφωνα, δημιούργημα ντόπιων μαστόρων με το φημισμένο μαύρο μάρμαρο. Δίπλα βρίσκεται το Δημαρχείο και οι περισσότερες ταβέρνες και τα καφενεία, αλλά και τα καταστήματα που εμπορεύονται τοπικά προϊόντα (γαλακτοκομικά, ζυμαρικά, τοπική ξυλοτεχνία, μέλι, βότανα, καρύδια και όσπρια).
Αυτό που πραγματικά αξίζει στη Βυτίνα είναι να περπατήσετε στον πανέμορφο «Δρόμο της Αγάπης». Ο δρόμος αυτός είναι η πιο ρομαντική στάση του οικισμού με μπόλικη ιστορία και αδιαπραγμάτευτη φυσική γοητεία.
Οι γονείς μου όταν ήμουν νέος και περνούσαμε από εκεί μου έλεγαν ότι πολλοί μεγάλοι έρωτες γεννήθηκαν στα ατελείωτα πέρα δώθε κάτω από τα ψηλά δέντρα ή στο μικρό ξέφωτο.
Είναι πλέον απόγευμα προς βράδυ. Είσαστε κουρασμένοι και πρέπει να αράξετε γιατί την επόμενη ημέρα έχει Menalon Trail.
Πρέπει κάτι να φάτε και εμείς σας προτείνουμε τα «Κόκκινα Πιθάρια». Εκεί θα βρείτε, παραδοσιακά πιάτα της Ορεινής Αρκαδίας όπως το κατσικάκι λαδορίγανη, κόκορα με χυλοπίτες και βραστή γίδα.
Για πιο γκουρμέ ζητήστε μαγειρεμένο ελάφι με πέρασμα από πετιμέζι και λικέρ τριαντάφυλλο, αλλά και τις ραβιόλες με κρέμα πορτσίνι και λάδι τρούφας, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνει ο κατάλογος στα premium κρέατα, με επιλογές όπως τα Βlack Αngus, Κobe beef, Wagyu και Kagoshima.
Ώρα για ύπνο. Στη Βυτίνα υπάρχουν δεκάδες καταλύματα για να διανυκτερεύσετε. Απλά κλείστε δωμάτιο μέρες νωρίτερα γιατί υπάρχει περίπτωση να αναγκαστείτε να κοιμηθείτε στο αυτοκίνητο και πιστέψτε με το κρύο της Βυτίνας δεν παλεύεται… ακόμα και το καλοκαίρι!
Ξυπνήσατε και είναι η σημερινή μέρα είναι αφιερωμένη στη φύση. Πριν φύγετε από τη Βυτίνα μη ξεχάσετε να κάνετε μια στάση στον Παραδοσιακό Ξυλόφουρνο Λιαρόπουλου
Ο ξυλόφουρνος του Λιαρόπουλου είναι ένα από τα πλέον ιστορικά σημεία του χωριού, αφού άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του λίγο πριν τα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, το 1917.
Εκεί εκτός από ψωμί θα βρείτε τέλεια γαλατόπιτα, μπισκότα και κουλουράκια που λιώνουν στο στόμα.
Το Μονοπάτι του Μαινάλου
Το Μονοπάτι του Μαινάλου, μήκους 75 χλμ, περνά μέσα από τα χωριά Στεμνίτσα, Δημητσάνα, Ζιγοβίστι, Ελάτη, Βυτίνα, Νυμφασία, Μαγούλιανα, Βαλτεσινίκο, Λαγκάδια, βοηθώντας στο δυνάμωμα του τουρισμού και των υπηρεσιών της Γορτυνίας.
Συνολικά υπάρχουν 8 τμήματα. Εμείς θα σας προτείνουμε το 8ο από το Βαλτεσινίκο προς τα Λαγκάδια. Το μονοπάτι έχει μήκος σχεδόν 14 χιλιόμετρα και θα χρειαστείτε περίπου 5 ώρες για να το φτάσετε από το Βαλτεσινίκο στα Λαγκάδια.
Από την πλατεία στο Βαλτεσινίκο, περνάμε δίπλα από το εντυπωσιακό πετρόχτιστο σχολείο και βγαίνουμε στον ανώτερο περιφερειακό του χωριού, θέση ανοιχτής θέας όλων των βόρειων λεκανών.
Κερδίζουμε ύψος από μονοπάτι και τσιμεντόδρομο μέχρι τα 1250 μ, όπου πιάνουμε καλό μονοπάτι που διατρέχει την κορφή όπου φωλιάζει το Κάστρο Βαλτεσινίκου.
Σε ανοιχτά τοπία με ωραία θέα ξανα χάνουμε λίγο ύψος μέχρι το εκκλησάκι Αγία Τριάδα.
Το επόμενο τμήμα της διαδρομής διασχίζει ένα μεγάλο δάσος ελάτων από μια σειρά τεχνητά διαμορφωμένο μονοπάτια.
Μετά από σύντομη παράκαμψη για την πηγή στης Γριάς το Λιθάρι, θα κερδίσουμε λίγο ύψος για να ξανά κατέβουμε κοντά στην Κρύα Βρύση, μεγάλη πηγή όπου και ξενώνας-εστιατόριο (συνήθως κλειστό).
Από εδώ θα ανηφορίσουμε μαλακά μέχρι διάσελο και άσφαλτο. Ένας μικρός δασικός δρόμος θα μας βοηθήσει να διασχίσουμε μια δασωμένη ράχη και να φτάσουμε στη θέση Ελατάκος.
Μπαίνουμε από ανοιχτή πύλη στο μεγάλο λιβάδι Γκριλάς, όπου χωράφια με καρυδιές, αλώνια και καλύβια.
Στη δυτική άκρη αυτής της ζώνης θα δούμε τα Λαγκάδια και θα κατηφορίσουμε προς αυτά με ελιγμούς, ακολουθώντας τις πιο ομαλές λεκάνες.
Μετά από μικρή πηγή φτάνουμε σε χωματόδρομο και τον αφήνουμε για να περάσουμε κάτω από το εντυπωσιακό συγκρότημα των νερόμυλων Ράπη.
Μπαίνουμε πλέον στα Λαγκάδια και καταλήγουμε στο ηρώο πεσόντων από ένα συνδυασμό καλντεριμιών. Τα Λαγκάδια προσφέρουν κάθε είδους υποδομή και εξυπηρέτηση.
Είσαστε κουρασμένοι. Το στομάχι σας διαμαρτύρεται και θέλετε επειγόντος να φάτε κάτι. Στα Λαγκάδια θα βρείτε τα πάντα.
Λαγκάδια: Το χωριό των Χτιστάδων
Τα Λαγκάδια δεν είναι τουριστικά, όπως η Βυτίνα και η Δημητσάνα, αλλά πρόκειται για ένα χωριό κόσμημα, ιδανικό μέρος για να απολαύσετε ένα ήρεμο Σαββατοκύριακο με καλό φαγητό, βόλτες και φυσικά αν το επιθυμείται με εναλλακτικές δραστηριότητες στη φύση.
Όταν φτάσετε στο χωριό να πάτε στην πλατεία Ηρώων και να επισκεφτείτε τον Ναό των Ταξιαρχών που χτίστηκε το 1808 πάνω σε προϋπάρχοντα μικρότερο ναό από την οικογένεια Δεληγιάννη. Ο συγκεκριμένος ναός μαζί με τον ναό του προδρόμου κτίστηκαν μέσα σε 40 ημέρες – αυτό ήταν το χρονικό όριο που είχε θέσει η Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο ναός των Ταξιαρχών είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο, έχει ένα όμορφο πέτρινο καμπαναριό που κτίστηκε κάποια χρόνια αργότερα και κωδωνοστάσι με το επιβλητικό ρολόι του 1910.
Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε μια πλαγιά. Ο καλύτερος τρόπος για να το εξερευνήσετε είναι να ανεβείτε από τα πλατιά σκαλοπάτια ακολουθώντας τις ταμπέλες «με θέα το Ιόνιο». Έχει αρκετό περπάτημα σε ανηφόρες, αλλά κάθε σημείο είναι μαγικό.
Το γεγονός ότι τα σπίτια του είναι αμφιθεατρικά χτισμένα, δίνοντας την εντύπωση ότι σχεδόν αιωρούνται στην απότομη πλαγιά όπου εντοπίζονται πάνω από το φαράγγι του ποταμού Τουθόα.
Πέτρινα αρχοντικά με σκαλιστές εξώπορτες και σκεπαστές αυλές, λιθόστρωτα σοκάκια, πέτρινα μονοπάτια, τοξωτά γεφύρια και παλιές εκκλησίες συνθέτουν το φωτογραφικό κολάζ του χωριού, που σίγουρα δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Σε αυτό το όμορφο χωριό υπάρχει ένα εντυπωσιακό value for money ξενοδοχείο το Agnantio studios & suites στο οποίο σας προτείνουμε να διανυκτερεύσετε.
Στις ταβέρνες που υπάρχουν στα Λαγκάδια θα δοκιμάσεις αρνί σούβλας, κοκορέτσι, σπληνάντερο και παστό κρέας. Υπάρχουν επίσης παραδοσιακά γλυκά και τοπικά ζυμαρικά.
Το απογευματάκι να πάτε για ιππασία στην Ελάτη. Στην είσοδο της μαγευτικής Ελάτης, δίπλα στα έλατα και την μοναδική ομορφιά του δάσους του Μαινάλου, μπορείτε να απολαύσετε μια βόλτα με άλογα.
Τα άλογα της xtremegreece είναι εξημερωμένα και διαθέτουμε 3 διαδρομές με διαφορετική διάρκεια, ανάλογα την ηλικία και την εμπειρία.
Η ιππασία , γίνεται στο δάσος. Εάν έρθετε μετά τα χιόνια, θα μπορείτε να απολαύσετε και τους καταρράκτες.
Εναλλακτικά μπορείτε να πάτε για Καγιάκ ή Ράφτινγκ στον Λούσιο με την Trekking Hellas.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος Ράφτινγκ σε Λούσιο και Αλφειό απολαμβάνουμε τα καταγάλανα νερά των Αρκαδικών ποταμών. Η κατάβαση ξεκινάει από το γεφύρι του Ατσίχολου στον ποταμό Λούσιο. Κωπηλατούμε στα κρυστάλλινα νερά του ποταμού μέσα σε ένα στενό φαράγγι.
Οργιώδης βλάστηση, φυσικές πηγές και πανέμορφα τοξωτά γεφύρια συμπληρώνουν αυτό το μοναδικό τοπίο. Οι επιβλητικοί βράχοι εκατέρωθεν του ποταμού δημιουργούν συναρπαστικά περάσματα και εμπόδια για ατελείωτη διασκέδαση και μεγάλες δόσεις αδρεναλίνης. Η διαδρομή μας καταλήγει στον ποταμό Αλφειό και τερματίζει στο ιστορικό πέτρινο Γεφύρι του Κούκου.
Οι διαδρομές στον Λούσιο και Αλφειό υλοποιούνται κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου και είναι κατάλληλες και για αρχάριους ράφτερς.
Δημητσάνα
Πριν από είκοσι και πλέον χρόνια η Δημητσάνα ήταν σχεδόν εκτός τουριστικού χάρτη, σταδιακά όμως απέκτησε μερικούς από τους ωραιότερους ορεινούς ξενώνες και τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα γίνεται κυριολεκτικά πόλεμος για ένα δωμάτιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος διανυκτέρευσης.
Τριγυρίζοντας στον γραφικό οικισμό της Δημητσάνας πάρτε τον ανηφορικό δρόμο προς την περιοχή με την ονομασία «Κάστρο» που ουσιαστικά αποτελεί την Ακρόπολη της αρχαίας Τεύθις. Θα τη συναντήσετε στην ψηλότερη κορυφή του χωριού, στο σημείο όπου η θέα είναι απεριόριστη και πραγματικά μεγαλειώδης.
Αν η ιστορία του χωριού είναι κάτι που σας ελκύει πολύ τότε πρέπει απαραίτητα να κάνετε μία στάση στη Βιβλιοθήκη της Σχολής της Δημητσάνας, εκεί όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 35.000 βιβλία (εκκλησιαστικοί τόμοι, συγγράμματα και κάποιες σπανιότατες εκδόσεις). Εκεί θα δείτε και η λάρνακα με τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Ανακαλύπτοντας την περιοχή γύρω από τον οικισμό περπατήστε μέχρι το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, μία απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο δείγμα για το πώς οι παλαιότερες γενιές χρησιμοποιούσαν την ορμή του νερού για καθημερινές ανάγκες και εργασίες, όπως η παραγωγή αλευριού και μπαρουτιού ή η επεξεργασία δερμάτων.
Για φαγητό στη Δημητσάνα θα σας προτείναμε να πάτε στο Δρυμώνα. Πρόκειται για μια παραδοσιακή ταβέρνα όπου αξίζει να δοκιμάσετε κατσικάκι λαδορίγανη, κόκκορα κρασάτο, πολύ καλοψημένα κρέατα της ώρας και το περίφημο τυροπιτάρι τους.
Ο Δρυμώνας βρίσκεται πάνω στον δρόμο που οδηγεί στον οικισμό της εξίσου Στεμνίτσας, έχει πολύ όμορφη θέα μέχρι το φαράγγι και είναι ο ορισμός της παραδοσιακής, καλής βουνίσιας κουζίνας.
Ζάτουνα: Τόπος εξορίας και δημιουργίας για τον Μίκη Θεοδωράκη
Λίγο έξω από την Δημητσάνα θα βρείτε τη Ζάτουνα, ένα όμορφο πετρόχτιστο χωριό με πλούσια ιστορία.
Η Ζάτουνα συνδέεται άρρηκτα με τον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος εξορίστηκε στο χωριό το 1967, μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Ο Θεοδωράκης έζησε στη Ζάτουνα για περίπου δύο χρόνια, και έγραψε εκεί πολλά από τα πιο γνωστά του έργα, όπως τα “Γράμματα στα παιδιά μου”, “Το τραγούδι του νεκρού αδερφού” και “Η μπαλάντα του Αλέξανδρου”.
Η Ζάτουνα διατηρεί δύο παραδοσιακά καφενεία, το «Στέκι του Μίκη Θεοδωράκη» – όπου σύχναζε ο μεγάλος συνθέτης κατά τη διάρκεια της εξορίας του εδώ– και το καφφενείον (με δύο φ, καθώς η πινακίδα διατηρεί την παλιά γραφή) «Το Κέντρον». Αμφότερα είναι γραφικά και θα σας δώσουν την ευκαιρία να συναναστραφείτε τους ντόπιους, μαθαίνοντας από πρώτο χέρι για τον οικισμό.
