Η πόλη που σφύζει από ζωή και θεωρείται η μητρόπολη της avant garde Τέχνης, το Βερολίνο, δεν αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για να βγάλουμε μία selfie.
Οι κάτοικοι της πόλης δίνουν περισσότερη σημασία στην στιγμή και σπάνια θα τους δεις να ποζάρουν στις κάμερες του τηλεφώνου τους για να βγάλουν μία selfie, τις θεωρούν με κάποιο τρόπο «ανεπιθύμητες».
Παρότι στις περισσότερες πόλεις του κόσμου το να ποζάρει κάποιος σε διάφορα σημεία για να τραβήξει μία selfie αποτελεί συνήθη εικόνα, στο Βερολίνο δεν εκτιμούν αυτή τη συνήθεια.
Οι Γερμανοί εκτιμούν ευρύτερα την ιδιωτικότητά τους σε υψηλό βαθμό. Σύμφωνα με έρευνα του 2017 από το Πανεπιστήμιο του Hohenheim σχετικά με στάσεις, συμπεριφορές και αντιλήψεις για το απόρρητο, οι Γερμανοί πολίτες αποκαλύπτουν προσωπικές πληροφορίες «πολύ σπάνια».
Και όσον αφορά την κοινή χρήση φωτογραφιών τους στα κοινωνικά δίκτυα, όπως μια selfie στο Instagram, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι «μόνο λίγοι Γερμανοί» βρήκαν «χρήσιμο» να το κάνουν. «Το υψηλότερο ποσοστό [βρέθηκε] μεταξύ των νεότερων συμμετεχόντων (7%)», σημειώνει η έκθεση.
«Η Γερμανία είναι μία από εκείνες τις χώρες όπου οι ανησυχίες για το απόρρητο είναι αισθητά πιο έντονες», δήλωσε ο Philipp Masur, συν-συγγραφέας της έκθεσης του 2017 και επίκουρος καθηγητής στο Vrije Universiteit Amsterdam, όπου μελετά την ψηφιακή επικοινωνία και τον αντίκτυπο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στην καθημερινή μας ζωή.
«Στην [πρώην] Ανατολική Γερμανία, [η έντονη κρατική επιτήρηση] μπορεί να είχε οδηγήσει τους ανθρώπους να ανησυχούν λίγο περισσότερο για ζητήματα που σχετίζονται με την ιδιωτική ζωή» συμπληρώνει.
Μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, το Βερολίνο ήταν χωρισμένο σε δύο κομμάτια με το ένα, το Ανατολικό, να ανήκει στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και το Δυτικό στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΟΔΓ).
Ως εκ τούτου, οι κάτοικοι του Βερολίνου, καθώς και άλλοι κάτοικοι της ΛΔΓ, υπόκεινταν σε εκτεταμένη παρακολούθηση από το Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας –γνωστό και ως Στάζι.
Σήμερα, επισκέπτες από την πρώην ΛΔΓ και πέραν αυτής μπορούν να επισκεφθούν το Μουσείο Στάζι του Βερολίνου ως υπενθύμιση του εξαιρετικά παρεμβατικού δικτύου παρακολούθησης, ενώ επιθυμούν να πάνε και στο Αρχείο της Στάζι στο Βερολίνο για να ελέγξουν αν η Στάζι διατηρούσε αρχείο και για τη δική τους ζωή.
Ωστόσο, ενώ αυτή η ιστορία θα μπορούσε να εξηγήσει κατά κάποιο τρόπο μια σύγχρονη ανησυχία για το απόρρητο στο διαδίκτυο από κρατικούς παράγοντες ή ακόμη και μια παρατεταμένη αντικαπιταλιστική δυσπιστία προς τις μεγάλες εταιρείες –και πώς μπορεί να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα που ανεβαίνουν στις πλατφόρμες τους– ενδέχεται να είναι περισσότεροι από ένας οι λόγοι που αποφεύγουν τις selfies στο Βερολίνο…
Πώς τα κλαμπ δημιούργησαν αντι-selfie κουλτούρα
Πολλοί κάτοικοι του Βερολίνου πιστεύουν ότι η «no-selfie» κουλτούρα σχετίζεται άμεσα με τα κλαμπ -επιθυμώντας να διατηρήσουν έναν αέρα μυστικότητας και ιδιωτικότητας, οι άνθρωποι των κλαμπ παρακινούν όσους διασκεδάζουν σε αυτά να απολαύσουν την στιγμή και να μην αναλωθούν σε selfie.
Στους χώρους των κλαμπ ειδικές πινακίδες ενημερώνουν ότι απαγορεύονται οι λήψεις και στους θαμώνες ζητείται είτε να αφήσουν το smartphone τους είτε να τοποθετήσουν ένα αυτοκόλλητο πάνω από τον φακό του.
Αυτό συμβαίνει επειδή τα κλαμπ του Βερολίνου φιλοξενούν μερικές από τις καλύτερες μουσικές techno στον κόσμο, αλλά θεωρούνται επίσης ακραία όσον αφορά το τι παρέχουν στους θαμώνες τους: ένα μέρος όπου οι άνθρωποι απελευθερώνονται για να ενεργούν με τρόπο που δεν είναι πάντα αποδεκτός στο δημόσιο.
Το Berghain (ευρέως θεωρείται ότι υπερασπίστηκε τον κανόνα της μη φωτογραφίας όταν τον έφερε στην κυκλοφορία, περίπου το 2006) παραμένει ένα από τα πιο γνωστά βερολινέζικα κλαμπ με αποστροφή στη φωτογραφία.
Στην ίδια φιλοσοφία κινείται και το KitKat, ένα διάσημο σεξουαλικό κλαμπ στο Mitte. Εδώ, οι επισκέπτες ενθαρρύνονται να φορούν φετίχ, λουστρίνια, και άλλα αξεσουάρ, ενώ επιτρέπεται στο χώρο το ελεύθερο σεξ.
Η Marta Lodolr, καλλιτέχνης περφόρμανς και εννέα χρόνια κάτοικος του Βερολίνου, λέει ότι πιστεύει ότι για μια μεγάλη πόλη της Ευρώπης, το Βερολίνο αισθάνεται σαν μια μικρή πόλη με «υψηλό επίπεδο ελευθερίας» για να απολαύσετε τη στιγμή σε κοινόχρηστους χώρους.
«Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που μπορούν να [ζήσουν] έξω από τον διαδικτυακό κόσμο», εξηγεί, προσθέτοντας ότι δεν είναι μόνο τα κλαμπ που απαιτούν από τους θαμώνες του να μην τραβούν φωτογραφίες.
«Είναι και άλλα μέρη που, με στόχο τον σεβασμό στους ανθρώπους που μπαίνουν μέσα ή σεβασμό προς τον ίδιο το χώρο, δεν επιτρέπουν τις selfies».
Επιπλέον, ενώ δεν υπάρχει απόλυτη απαγόρευση, το Βερολίνο φιλοξενεί ιδιαίτερα επίσημους μεταπολεμικούς χώρους –όπως το Μνημείο των Δολοφονημένων Εβραίων της Ευρώπης στο Mitte– όπου η φωτογραφία θεωρείται εξαιρετικά ακατάλληλη, αν όχι απαγορευμένη.
Σύμφωνα με τον Masur, οι ανησυχίες για το απόρρητο στη Γερμανία συμβαδίζουν περισσότερο με άλλες χώρες.
«Μία από τις υποθέσεις μου θα ήταν ότι έχει να κάνει με την πρόοδο της παγκοσμιοποίησης. Είμαστε περισσότερο εκτεθειμένοι σε άλλους ανθρώπους, που σημαίνει [σύγκλιση] σε κάποιο βαθμό.
Δείτε την κοινωνική επιρροή και επιχειρηματία της μόδας με έδρα το Βερολίνο, Amelie Stanescu, η οποία δημοσιεύει συχνά τις selfies της σε 64.000 followers στο Instagram της. «Ο κόσμος κοιτάζει πολύ στο Βερολίνο», σημειώνει. Και συμπληρώνει ότι το Βερολίνο παραμένει συνεπές στην άποψη η λήψη σέλφι δημοσίως να θεωρείται λίγο ασυνήθιστη.
Η απελευθερωτική στάση του Βερολίνου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μην ασχολούνται με το κινητό τους απαθανατίζοντας την στιγμή, αλλά να ζουν κυριολεκτικά την στιγμή είναι μάλλον ενδιαφέρουσα και ίσως μία καλή πρόταση για υλοποίηση… Τι λέτε;
