Μία γραφική γερμανική πόλη ενέπνευσε ένα κλασικό έργο τρόμου και κάπως έτσι «γεννήθηκε» ένας από τους πιο εμβληματικούς τρομακτικούς χαρακτήρες όχι απλώς των βιβλίων αλλά και της μικρής και της μεγάλης οθόνης.
Ο Νοσφεράτου είναι μία σατανική μορφή, ένας λιπόσαρκος βρικόλακας με απειλητικά νύχια, που εμπνέει δέος και φόβος στο πέρασμά του και περισσότερο από έναν αιώνα από την στιγμή που το μεσαιωνικό κέντρο της πόλης Wismar που αποτέλεσε το σκηνικό του Νοσφεράτου, ένα νέο remake, υποψήφιο για Όσκαρ, επαναφέρει αυτή τη γοτθική πόλη στον χάρτη.
Η πόλη αντιστέκεται στον χρόνο και διατηρεί τα γραφικά της στοιχεία, ενώ είναι εντυπωσιακά στην πύλη Wassertor στο Wismar, στη βόρεια γερμανική ακτή της Βαλτικής, τα αετώδη αετώματα και τα κόκκινα τούβλα, αλλά και τα πλακόστρωτα δρομάκια που οδηγούν από το λιμάνι προς το μεσαιωνικό, εγγεγραμμένο στην Unesco, κέντρο της πόλης.
Η «σκιά» του κόμη Όρλοκ πλανάται στην πόλη που είναι το θρυλικό σκηνικό του αριστουργήματος του σκηνοθέτη FW Murnau «Nosferatu: Μια συμφωνία τρόμου» του 1922.
Αν περιπλανηθείς στους δρόμους αυτής της πόλης του 13ου αιώνα θα δεις πινακίδες που υπογραμμίζουν ότι ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για γυρίσματα της ταινίας του Murnau, «στοιχειώνοντας» την περιοχή: στην πλατεία Marktplatz, όπου ένας περίτεχνος πύργος που μοιάζει με περίπτερο υψώνεται πάνω από το κεφάλι, και μία άλλη κοντά στη σεμνή εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, όπου βρίσκεται ένας όμορφος κήπος.
Μια χαλαρή διασκευή του Δράκουλα του Μπραμ Στόκερ, η βωβή ταινία ακολουθεί τον Γερμανό κτηματομεσίτη Τόμας Χούτερ στο ταξίδι του στην Τρανσυλβανία για να συναντήσει τον κόμη Όρλοκ. Ο βρικόλακας, υπνωτισμένος από το αίμα του Χάτερ και μια φωτογραφία της γυναίκας του Έλεν, τον ακολουθεί πίσω στο φανταστικό «Wisborg» (Βίσμαρ), όπου σκορπά πανούκλα και θάνατο, μέχρι που η Έλεν θυσιάζεται, παρασύροντας τον βρικόλακα στις θανατηφόρες ακτίνες της αυγής.
Η επιτυχία της ταινίας, ωστόσο, είχε κόστος. Η χήρα του Στόκερ μήνυσε την εταιρεία παραγωγής για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων και τα γερμανικά δικαστήρια διέταξαν να καταστραφεί κάθε αντίγραφο του Nosferatu. Ωστόσο, όπως και ο ίδιος ο κόμης Όρλοκ, η ταινία αρνήθηκε να πεθάνει: μερικά αντίγραφα είχαν ήδη κατασκευαστεί και κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη.
Και ακόμα, αρνείται να αναπαυθεί. Η επανασχεδιασμένη ταινία του Robert Eggers «Nosferatu» του 2024, με πρωταγωνιστές τη Lily-Rose Depp και τον Bill Skarsgård, έδωσε νέα πνοή στο αιώνιο παραμύθι. Ενώ τα στούντιο Barrandov της Πράγας αντικαθιστούν το Wismar, η διασκευή τιμά το εφιαλτικό όραμα του Murnau και διεκδικεί τέσσερα βραβεία Όσκαρ στις 2 Μαρτίου.
Περισσότερο από έναν αιώνα μετά, το Wismar εξακολουθεί να απολαμβάνει το ρόλο του ως το goth σκηνικό που κρύβεται πίσω από μία από τις πιο ανθεκτικές ιστορίες τρόμου.
Σήμερα, το Wismar παραμένει αναζωογονητικά χωρίς κόσμο, υποδεχόμενο κυρίως Γερμανούς που απολαμβάνουν το σύντομο καλοκαίρι της Βαλτικής. Η τουριστική του σεζόν ξεκινά τον Μάρτιο με τις Ημέρες ρέγγας (15-30 Μαρτίου 2025), όταν «ολόκληρη η πλατεία της αγοράς μυρίζει τηγανητές ρέγγες», λέει η επικεφαλής του Τουρισμού του Wismar, Sibylle Donath, προσελκύοντας τους ντόπιους σαν φρέσκο αίμα για τον κόμη Όρλοκ.
Μια από τις λίγες φορές που οι επισκέπτες συνέρρευσαν σε αυτή τη σχετικά ήσυχη πόλη των 44.000 κατοίκων ήταν το 2022, όταν το Wismar (και το μεγαλύτερο μέρος της Γερμανίας) γιόρτασε την εκατονταετηρίδα του Νοσφεράτου με δημιουργικότητα και κέφι.
Ένα μουσείο του Βερολίνου φιλοξένησε επί τόπου αιμοδοσίες. Η Konstanz διοργάνωσε μια παραγωγή στην παραλία της λίμνης. Στην κοντινή πόλη Λούμπεκ, όπου γυρίστηκαν επίσης τμήματα της ταινίας, μια φωτισμένη εγκατάσταση βιτρίνας με θέμα τον Νοσφεράτου εκτέθηκε στις αποθήκες που σκόπευε να αγοράσει ο κόμης Όρλοκ.
Στο Wismar, η πόλη διοργάνωσε περιπάτους με νυχτερίδες και η ταινία προβλήθηκε περισσότερες από 50 φορές σε πολλούς χώρους-ορόσημα. Στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του 13ου αιώνα, μια θεατρική εμπειρία Nosferatu προσέλκυσε 4.000 επισκέπτες. Η πόλη εγκαινίασε επίσης το Nosferatour, μια καθηλωτική υπαίθρια θεατρική παραγωγή που αναμένεται να επιστρέψει το 2026, όπου οι επισκέπτες ακολουθούν πανύψηλες μαριονέτες από χαρτί μέσα στους μεσαιωνικούς δρόμους της πόλης.
Και το Festspiele, ένα φεστιβάλ κλασικής μουσικής που διοργανώνει περίπου 190 συναυλίες ετησίως στην περιβάλλουσα περιοχή Mecklenburg-Vorpommern, φιλοξένησε μια εξαιρετική υπαίθρια εκδήλωση και προβολή στο λιμάνι όπου καταφθάνει το πλοίο του κόμη Όρλοκ.
«Η σκηνή του λιμανιού στο Νοσφεράτου είναι εμβληματική», δήλωσε στο BBC η Ursula Haselböck, διευθύντρια του Festspiele. «Η ναυτική ιστορία του Wismar και η παλιά Χανσεατική αρχιτεκτονική δημιουργούν μια πολύ ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Μπορείτε σχεδόν να φανταστείτε τον Νοσφεράτου να σέρνεται στους δρόμους -είναι σίγουρα καλύτερο να το εξερευνήσετε στο φως της ημέρας!»
Τώρα, μόλις τρία χρόνια μετά την εκατονταετηρίδα, το Wismar ετοιμάζεται να υποδεχτεί ακόμα περισσότερους θαυμαστές του Νοσφεράτου. «Η νέα ταινία Νοσφεράτου ξυπνάει ξανά το ενδιαφέρον για την Χανσεατική πόλη του Wismar», δήλωσε ο Donath.
«Περιμένουμε τουρίστες από το εξωτερικό αλλά και νεότερους γερμανόφωνους επισκέπτες. Είμαστε προετοιμασμένοι: έχουμε αγγλόφωνους ξεναγούς και όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται στον τουριστικό τομέα μιλούν επίσης αγγλικά, όπως και πολλοί κάτοικοι».
Περιηγήσεις με θέμα τον Νοσφεράτου στο Wismar με αγγλόφωνο ξεναγό είναι διαθέσιμες κατόπιν αιτήματος από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο. Για μια ιδιαίτερα αξέχαστη εμπειρία, ο Donath συνιστά να ζητήσετε έναν οδηγό με κοστούμι που θα μεταφέρει ένα φέρετρο.
Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να ακολουθήσουν τα ίχνη του Όρλοκ μέσω μιας αυτο-οδηγούμενης περιήγησης δύο χιλιομέτρων που εκτείνεται από την πλατεία Marktplatz μέχρι το λιμάνι.
Wismar: Η πόλη – κόμβος για το εμπόριο
Φυσικά, το Wismar δεν είναι μόνο ο Νοσφεράτου. Βρίσκεται στο νότιο άκρο της Βαλτικής Θάλασσας και είναι μέλος της Χανσεατικής Ένωσης (ένα μεσαιωνικό δίκτυο θαλάσσιων εμπόρων που εξαπλώθηκε σε όλη την κεντρική και βόρεια Ευρώπη), για αυτό η σύνδεση του Wismar με τη θάλασσα παραμένει ισχυρή. Σήμερα, αποτελεί σημαντικό γερμανικό ναυπηγικό κόμβο.
«Το νερό συνδέει, αλλά και χωρίζει», λέει ο Donath, σημειώνοντας πώς η θέση της πόλης διαμόρφωσε τη μοίρα της από ισχυρό Χανσεατικό λιμάνι σε πρώην σουηδικό έδαφος. Η πόλη βρισκόταν υπό σουηδική κυριαρχία από το 1648 έως το 1803 (μια κληρονομιά που είναι ακόμη ορατή στην μπαρόκ αρχιτεκτονική της) και γιορτάζει την πολυπολιτισμική της κληρονομιά με ένα ετήσιο Σουηδικό Φεστιβάλ κάθε Αύγουστο.
Αξίζει αφού περιηγηθείτε στα «στέκια» του Όρλοκ, να επιβιβαστείτε στο Poeler Kogge «Wissemara», ένα πλωτό μουσείο που είναι αντίγραφο ενός χανσεατικού οδοντωτού πλοίου του 14ου αιώνα.
Αυτά τα πλοία, που μετέφεραν έως και 300 τόνους φορτίου, τροφοδότησαν την οικονομική δύναμη της Χανσεατικής Λίγκας και προώθησαν την ανάπτυξη των πόλεων της Βόρειας και της Βαλτικής Θάλασσας. (Το Wissemara προσφέρει σειρά από εκπαιδευτικά ιστιοπλοϊκά ταξίδια, όπως τρίωρες κρουαζιέρες στον κόλπο του Wismar και ιστιοπλοΐα στο νησί Lieps για να δείτε φώκιες).
Οι πόλεις αδιαμφισβήτητα είναι ο «μύθος» τους και το Wismar αποτελεί ένα σταυροδρόμι «μύθων» και ιστοριών που σε καλούν να τους εξερευνήσεις. Σαν πατήσεις το πόδι σου εκεί, αν δεις τον Όρλοκ μπροστά σου να μας το πεις έτσι; … Αν προλάβεις!
Set-jetting
Ένα τρένο 90 λεπτών μεταφέρει τους οπαδούς του Νοσφεράτου δυτικά από το Wismar στο Λούμπεκ, όπου περιμένουν περισσότερες τοποθεσίες για σκηνικά. Τα εντυπωσιακά Salzspeicher της πόλης (μια συλλογή από έξι πλινθόκτιστες αποθήκες αλατιού που έχουν μετατραπεί σε καταστήματα) ήταν τα κτίρια που ο κόμης Όρλοκ ήλπιζε να αγοράσει, ενώ ένα κτίριο στην αυλή της εκκλησίας του Αγίου Αιγιδίου χρησιμοποιήθηκε ως σπίτι του Hutter.
Σε κοντινή απόσταση, στην οδό Ντεπενάου, η οποία είναι γεμάτη από παλιά σπίτια εμπόρων, είναι το σημείο όπου οι παλκοφόροι μετέφεραν τα φέρετρα των θυμάτων της πανούκλας του Βίσμποργκ. Όσοι έχουν δει το ριμέικ του Eggers θα αναγνωρίσουν επίσης τον ουρανό του Λούμπεκ με τα επτά αραχνοΰφαντα στο εναρκτήριο πλάνο της ταινίας -μια θέα που μπορείτε να ζήσετε και εσείς από τον πύργο του Αγίου Πέτρου.
Πηγή: BBC
