Η πυρηνική κατάρρευση του Three Mile Island το 1979 στην κεντρική Πενσυλβάνια παραμένει το χειρότερο ατύχημα αυτού του είδους στις ΗΠΑ. Ωστόσο, τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν πολύ χειρότερα, όπως αποκαλύπτει ένα νέο ντοκιμαντέρ. Μπορεί όλος ο κόσμος σχεδόν να γνωρίσει για το Τσερνόμπιλ, όμως και το πυρηνικό ατύχημα στις ΗΠΑ ήταν εξίσου καταστροφικό.
Στην ντοκιμαντέρ του Netflix «Meltdown: Three Mile Island», που έκανε ντεμπούτο στις 4 Μαΐου, ο Rick Parks – πρώην κορυφαίος μηχανικός στις εγκαταστάσεις – αποκαλύπτει πώς οι συγκαλύψεις και οι παραποιήσεις δοκιμών ασφαλείας οδήγησαν στο τρομακτικό πυρηνικό ατύχημα του 1979. Θα μπορούσε να έχει προκληθεί κι ένα δεύτερο, μεγαλύτερο που θα είχε επηρεάσει ένα τεράστιο κομμάτι της Ανατολικής Θάλασσας.
Το ατύχημα ξεκίνησε από αστοχίες στο μη πυρηνικό δευτερεύον σύστημα από μια απλή βλάβη στην τροφοδοσία ατμογεννητριών με νερό. Τα αυτόματα συστήματα ασφαλείας σταμάτησαν την πυρηνική αντίδραση και ενεργοποίησαν τις αντλίες ασφαλείας, οι οποίες όμως δε κατάφεραν να λειτουργήσουν, καθώς είχε μείνει ανοιχτή μια βάνα στο πρωτεύον σύστημα που επέτρεψε τη διαφυγή μεγάλων ποσοτήτων ψυκτικού του πυρηνικού αντιδραστήρα.
Οι μηχανικές βλάβες επιδεινώθηκαν από την αρχική αδυναμία των χειριστών να αναγνωρίσουν την κατάσταση ως ατύχημα απώλειας ψυκτικού υγρού (LOCA). Οι χειριστές και η διοίκηση δεν ήταν προετοιμασμένοι για την επιδείνωση της κατάστασης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, αυτές οι ανεπάρκειες επιδεινώθηκαν λόγω λαθών στον σχεδιασμό.
Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται η λανθασμένη τοποθέτηση οργάνων και χειριστηρίων, η χρήση πολλαπλών παρόμοιων συναγερμών και η αδυναμία του εξοπλισμού να υποδείξει με σαφήνεια το επίπεδο αποθέματος ψυκτικού. Τα λάθη οδήγησαν στη μερική τήξη του καυσίμου του αντιδραστήρα. Τελικά περίπου 300 kg υδρογόνου από το καύσιμο το οποίο είχε υποστεί τήξη, εξερράγησαν στην μονάδα 2 όπου βρισκόταν ο αντιδραστήρας.
Τα «κοινά» με το Τσερνόμπιλ
Η Αμερική κινδύνευε να βρεθεί «στα πρόθυρα μιας αποκάλυψης» ικανή να πυροδοτήσει «μια κατάρρευση που θα μπορούσε να καταστρέψει τη Φιλαδέλφεια, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον», λέει στο έγγραφο ο Tom Devine, από την ομάδα εποπτείας Government Accountability Project.
Για τον Parks, το ατύχημα έθεσε αμέσως το μέλλον της βιομηχανίας σε κίνδυνο, λέει στο ντοκιμαντέρ. Ακόμα, τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν είδε πώς εξελίσσονταν η προσπάθεια καθαρισμού, την οποία διοικούσε η εταιρεία παραγωγής ηλεκτρισμού της Bechtel Corp. Το πιο ανησυχητικό ήταν ότι ήθελαν να χρησιμοποιήσουν έναν πολικό γερανό για να αποσπάσουν συντρίμμια από τον πυρήνα του κατεστραμμένου αντιδραστήρα.
Αυτή η ιδέα ακούστηκε τρομακτική, καθώς ο γερανός ήταν παρών στο Three Mile Island τη στιγμή της κατάρρευσης και πιθανότατα να είχε υποστεί σοβαρή ζημιά. «Εάν ο γερανός είχε σπάσει, δεν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε τον πυρήνα καλυμμένο. Δεν θα είχαμε είσοδο σε αυτό το κτίριο του αντιδραστήρα, επειδή τα επίπεδα ακτινοβολίας θα ήταν ακραία. Θα εκκένωναν την ανατολική Πενσυλβάνια μέχρι την Ουάσιγκτον», λέει ο Parks στο έγγραφο.
Ο Parks και ο συνάδελφός του, Larry King, εξέτασαν τις ανησυχίες τους με τη Nuclear Regulatory Commission (NRC), δείχνοντας όλους τους κινδύνους. Ζήτησαν την αναθεώρηση ασφάλειας, αλλά κυβερνητική υπηρεσία τάχθηκε στο πλευρό της Bechtel. Στη συνέχεια, ο King υποψιάστηκε το NRC για την συσχέτιση με την Bechtel, λέγοντας στο έγγραφο ότι «το να έχεις το NRC να παρακολουθεί πυρηνικούς σταθμούς είναι σαν να έχεις μια αλεπού να παρακολουθεί το κοτέτσι».
Αρνήθηκε να υπογράψει την εξουσιοδότηση της χρήσης του γερανού και απολύθηκε λίγο μετά. Ο Parks επίσης γνώρισε ότι θα έχει την ίδια μοίρα. Μια μέρα παρατήρησε μια σακούλα με μαριχουάνα να έχει φυτευτεί μέσα στο αυτοκίνητό του, ενώ ισχυρίστηκε ότι τον έψαξαν τυχαία για πρώτη φορά όταν έφτασε στη δουλειά εκείνη την ημέρα.
Αποφάσισε να προσεγγίσει την Υπηρεσία Λογοδοσίας στις αρχές του 1983. Αν και φοβόταν, βρήκε το θάρρος καθώς το σχέδιο με τον γερανό πλησίαζε. Αυτός και οι συνάδελφοί του συνέταξαν μια κατάθεση, όπου έγραφαν τα ευρήματά τους. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, αμέσως μετά τη σύνταξη της ένορκης κατάθεσης, ο Parks κι η οικογένειά του διαπίστωσαν ότι το σπίτι τους είχε παραβιαστεί.
Όλα ήταν φυσιολογικά, εκτός από μια ντουλάπα όπου κρατούσε όλα τα χαρτιά του. Είναι ξεκάθαρο ότι έψαχναν στοιχεία, τα οποία τα είχε φυλάξει αλλού. Ωστόσο, αποτελούσε μια απειλή ότι εκείνος και τα παιδιά του δεν ήταν ασφαλή. Ο θυμός ενθάρρυνε τον Parks, και αργότερα τον ίδιο μήνα, πραγματοποίησε μια τηλεοπτική συνέντευξη Τύπου που περιγράφει λεπτομερώς τις λανθασμένες πρακτικές στο εργοστάσιο. Εν τω μεταξύ, υποβλήθηκε η ένορκη κατάθεσή του στο NRC, λίγες ώρες πριν ο γερανός χρησιμοποιηθεί.
«Αν αυτός ο γερανός έπεφτε και στοίχιζε τη ζωή κάποιου ή οδηγούσε σε ανεξέλεγκτη έκθεση ραδιενέργειας, δεν θα μπορούσα ποτέ να κοιτάξω ξανά στον καθρέφτη» είπε, λέγοντας ότι το NRC τελικά πήρε το μέρος του. Αυτό μπορεί να οφείλεται και στο κοινό, που πλέον γνώρισε. Έτσι, διατάχθηκε έρευνα του Κογκρέσου για την TMI.
Διαπιστώθηκε ότι πριν από το άνοιγμα της εγκατάστασης, τα δεδομένα ασφαλείας είχαν παραποιηθεί και τα έγγραφα είχαν καταστραφεί. Επιπλέον, τα ελαττώματα του συστήματος και οι συγκαλύψεις αμέσως μετά την κατάρρευση του 1979 είχαν αφήσει την TMI στα πρόθυρα μιας νέα κρίσης. «Ο πυρήνας έλιωνε και θα μπορούσε να απελευθερωθεί μεγάλη ποσότητα ραδιενέργειας», λέει στο έγγραφο.
Η κοινότητα, επίσης, δεν είχε εκκενωθεί, ενώ ολόκληρη η περιοχή της κεντρικής Πενσυλβάνια μολυνόταν. Τελικά, το 1985, ο γερανός χρησιμοποιήθηκε για καθαρισμό με καλύτερους ελέγχους, χάρη στον Parks.
Διαβάστε επίσης στο intronews.gr:
Ο Πάρις Ρούπος ζητά να «υπάρχει δουλίτσα» κάθε Πέμπτη στο Θέατρο Αλκμήνη
