Ο καύσωνας των 17 ημερών ξεκίνησε την Τετάρτη για την Ελλάδα και η Αθήνα είναι μια από τις περιοχές που θα τον νιώσουν περισσότερο, καθότι οι χώροι πράσινου είναι ελάχιστοι, το τσιμέντο μπόλικο και σε πολλά σημεία, ειδικά πάνω σε οχήματα, μπορεί το θερμόμετρο να γράψει ακόμα και 70άρια, από τη συσσώρευση της θερμότητας.

Ο Χάρης Δούκας στοχεύει να κάνει την Αθήνα πιο ανθεκτική στις θερμοκρασίες ρεκόρ, φυτεύοντας περισσότερα δέντρα και ανοίγοντας κλιματιζόμενους δημόσιους χώρους, όπως λέει στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Guardian ο δήμαρχος Αθηναίων.

Δέντρα, κέντρα ψύξης, σταθμοί νερού. Και τα τρία είναι στο μυαλό του Χάρη Δούκα.

Μόλις έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, η πρώτη προτεραιότητα του δημάρχου της Αθήνας, όταν δεν ασχολείται με το ΠΑΣΟΚ, είναι απλή: να διασφαλίσει ότι οι κάτοικοι της ελληνικής πρωτεύουσας -της πιο θερμής μητρόπολης της ηπειρωτικής Ευρώπης- θα επιβιώσουν το καλοκαίρι.

Έπειτα από έναν Ιούνιο που ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ και ο καύσωνας πρωτοφανής, η πόλη έχει «νιώσει» έντονα την καυτή «ανάσα» των θερμοκρασιών-ρεκόρ και των πυρκαγιών.

«Σε οποιοδήποτε μέρος η αντιμετώπιση τέτοιων ακραίων καιρικών φαινομένων θα ήταν δύσκολη», λέει ο Δούκας. «Σε μια πόλη με επτά λόφους και τόσο πυκνή αστική ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα περίπλοκο» επισημαίνει.

Καύσωνας: Το μεγάλο στοίχημα της Αθήνας στα επόμενα χρόνια και τα 2 μεγάλα προβλήματα που την κάνουν ανυπόφορη

Πώς αντιμετωπίζεται τέτοιος καύσωνας;

Γι’ αυτό και ο Χάρης Δούκας ασχολείται τόσο πολύ με τη φύτευση δέντρων.

«Μια πράσινη γειτονιά μπορεί να βιώσει μια πτώση της θερμοκρασίας κατά 5%, τη διαφορά μεταξύ μιας βασανιστικής ημέρας σε ένα κύμα καύσωνα ή όχι», εξηγεί ο δήμαρχος, ο οποίος ήταν ένας μη αναγνωρίσιμος πολιτικός που δίδασκε ενεργειακή πολιτική στο Πολυτεχνείο της Αθήνας πριν προταθεί για τη θέση από το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ΠΑΣΟΚ.

«Δεν είναι θέμα τρόπου ζωής ή βελτίωσης της ποιότητας ζωής, είναι θέμα επιβίωσης, όταν το 23% του πράσινου πνεύμονα γύρω από την Αθήνα έχει καταστραφεί τα τελευταία χρόνια από πυρκαγιές. Είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε περισσότερα δέντρα, περισσότερα κλιματιζόμενα κοινοτικά κέντρα και περισσότερους σταθμούς νερού στους δρόμους και τις πλατείες μας» τονίζει.

Ο Δούκας δεν είναι νεοεισερχόμενος στην κλιματική κρίση ή στους κινδύνους που αυτή εγκυμονεί, αλλά δεν έχει καταφέρει να κάνει και πολλά στους 7 σχεδόν μήνες που είναι δήμαρχος.

«Το καλύτερο πράγμα σε αυτή τη δουλειά είναι ότι μπορείς να βελτιώσεις τις ζωές των ανθρώπων», λέει ο 44χρονος. «Δεν πρόκειται πλέον για θεωρίες, αλλά για το να κάνεις την Αθήνα πιο βιώσιμη και ανθεκτική». Αλλά δεν έχει αυταπάτες. «Φυσικά και ανησυχώ… Κάνουμε ό,τι μπορούμε».

Την περασμένη εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης προειδοποίησε ότι αυτό το καλοκαίρι «αναμένεται να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο». Ο καύσωνας που άρχισε χθες, θα κρατήσει περίπου 2 εβδομάδες.

Έπειτα από μέρες που οι πυροσβέστες έδιναν μάχη με τις πυρκαγιές που τροφοδοτούνταν από τον πιο ζεστό, ξηρό και θυελλώδη καιρό -τα αποκαλυπτικά σημάδια της κλιματικής αλλαγής- ήταν, λέει, σαφές ότι «οι πιο δύσκολες στιγμές» ήταν μπροστά μας.

Με τις θερμοκρασίες να αγγίζουν τους 40 βαθμούς Κελσίου στα μέσα Ιουνίου και τους μετεωρολόγους να προβλέπουν ότι ο υδράργυρος θα είναι «έξι βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό» για το υπόλοιπο του Ιουλίου, το δημαρχείο της Αθήνας άνοιξε κλιματιζόμενους δημόσιους χώρους, δημιούργησε μια 24ωρη «γραμμή καύσωνα», ενίσχυσε το προσωπικό στα δημοτικά ιατρεία και επέκτεινε ένα πρόγραμμα υποστήριξης της κατ’ οίκον φροντίδας που προβλέπει την αποστολή κοινωνικών λειτουργών, νοσηλευτών και ψυχολόγων στα διαμερίσματα των ηλικιωμένων που ζουν μόνοι τους.

Καύσωνας: Το μεγάλο στοίχημα της Αθήνας στα επόμενα χρόνια και τα 2 μεγάλα προβλήματα που την κάνουν ανυπόφορη

Στο πλαίσιο ενός πιλοτικού προγράμματος παρακολούθησης των επιπτώσεων της ζέστης στις μεγαλύτερες ηλικίες, έχουν δοθεί σε ηλικιωμένους βιομετρικά ρολόγια που, αν χρειαστεί, μπορούν μέσω αυτών να ειδοποιήσουν τις Αρχές.

«Η Ελλάδα έχει έναν πληθυσμό που γερνάει, ο οποίος είναι και θα είναι πιο ευάλωτος στη ζέστη», λέει η Όλγα Δούρου, η αρμόδια αντιδήμαρχος για το πρόγραμμα, της οποίας η μελέτη για την ενεργό γήρανση σε διδακτορικό επίπεδο υλοποιείται επίσης από τον δήμο.

«Οι άνθρωποι ζουν πλέον περισσότερο και θα πρέπει να λάβουμε μέτρα για να το αντιμετωπίσουμε» επισημαίνει.

Ο καύσωνας παίρνει τουρίστες από την Αθήνα και τους στέλνει στη Βόρεια Ευρώπη

Οι Έλληνες που μπορεί να μην είχαν μιλήσει ποτέ για τον καιρό -ή τουλάχιστον να τον αντιμετώπιζαν με μια αδιαφορία που αγγίζει τα όρια της στωικότητας- σήμερα τον παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο σε εφαρμογές κινητών τηλεφώνων, κουνώντας συχνά το κεφάλι τους με ανησυχία.

Τέτοιες θερμοκρασίες, όπως και η υγρασία, είναι αιτίες που αρκετοί επέλεξαν φέτος να μην έρθουν στην Ελλάδα για διακοπές, αλλά να πάνε στη Βόρεια Ευρώπη.

«Όλες οι πτήσεις μας είναι γεμάτες», λέει η Φρόσω Σταυράκη στο ταξιδιωτικό γραφείο Cosmorama, το οποίο ειδικεύεται σε εκδρομές στη Βόρεια Ευρώπη. «Όταν κάνει τόση ζέστη, οι άνθρωποι ψάχνουν για κάτι δροσερό, αυθεντικά δροσερό».

Επιστρέφοντας στο γραφείο του στο δημαρχείο, ο Δούκας λέει ότι στόχος του είναι να φυτέψει 5.000 δέντρα μέχρι το τέλος του έτους -25.000 μέχρι το τέλος της θητείας του- για να συμβάλουν στη μείωση της ρύπανσης, τη μείωση της θερμοκρασίας και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Πρόκειται για μια δύσκολη αποστολή, αλλά ο ίδιος είναι αποφασισμένος. «Παρακολουθώ καθημερινά στο τηλέφωνό μου τη νέα μας εφαρμογή για τα δέντρα», λέει, δείχνοντας την οθόνη του κινητού του.

«Με 11%, ο χώρος πρασίνου στην Αθήνα βρίσκεται πολύ πίσω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο… Με αυτό μπορώ να δω ακριβώς πού και πότε έχουν φυτευτεί νέα δείγματα. Εδώ είναι ο δρόμος προς τα εμπρός» τονίζει.

Για έναν δήμαρχο που προτάσσει την οικολογία και τη βιωσιμότητα, αλλά ξεκίνησε τη θητεία του με μια εκδήλωση Πρωτοχρονιάς γεμάτη βεγγαλικά, που είναι επιζήμια για το περιβάλλον, τα λόγια φαίνονται πολλά και μεγάλα. Κι οι πράξεις, αν γίνει πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δεν ξέρουμε αν θα προλάβουν/μπορέσουν να γίνουν…

* Πηγή: Guardian