Περιεχόμενα
Πριν μερικές μέρες, μου εμφανίστηκε στο Instagram ένα βίντεο για τον Gotye, τον καλλιτέχνη που μάθαμε για το τραγούδι Somebody That I Used To Know και η σελίδα που το ανάρτησε, έγραψε κάτι για τα social media που μου έμεινε πολύ έντονα και μου θύμισε και μια δική μου αναρώτηση/ανησυχία στην εποχή της κυριαρχίας των social media.
Αυτό που έλεγε το σχόλιο, είναι ότι έχουμε γίνει πιόνια των social media, πιόνια των αλγορίθμων, και στην ανάγκη μας να υπάρχουμε, να είμαστε στη φάση, στο ρεύμα, να παίρνουμε likes, υποτασσόμαστε στον αλγόριθμο και αρνούμαστε να βιώσουμε την απραξία. Θέλουμε πάντα κάτι να κάνουμε.
Σκέφτηκα, λοιπόν, πώς μπορεί να φαινόμαστε στους γονείς μας, στους παππούδες μας, που μας βλέπουν να περνάμε τόσες ώρες στα social media, άλλοι, creators των social media, χρησιμοποιούν ακόμα και τους μεγαλύτερους σε ηλικία της οικογένειας για αστεία βίντεο που φτιάχνουν.
Παρατηρώ κιόλας το τελευταίο διάστημα τη μάνα μου που κάθε βράδυ αφιερώνει μία ώρα στο TikTok, και κατέληξα στο εξής: τα social media μας πιέζουν ψυχικά να συγκρίνουμε τις ζωές μας με τις ζωές των άλλων, και σε αυτή τη σύγκριση, χαμένο βγαίνει το μέσα μας. Διότι, δεν κάνουμε καν μια σύγκριση με έναν συνολικά στη ζωή του. Παίρνουμε τα στοιχεία εκείνα που ζηλεύουμε από τις ζωές των άλλων, αυτά που βάζουν στα social media, και συγκρίνουμε τη δική μας, τη μία ζωή, με δεκάδες ζωές. Οι δεκάδες ζωές όμως έχουν δεκαπλάσιες ώρες μες στην ημέρα για να κάνουν πράγματα. Η ζωή του ενός έχει πάντοτε 24 ώρες για κάθε μέρα.
Έτσι, αποφάσισα να μιλήσω σε 4 φίλους που τα social media είναι κομμάτι της δουλειάς τους και να τους ζητήσω να μου πουν πώς διαχειρίζονται την πίεση που φέρνουν, αν συγκρίνουν τις ζωές τους με τις ζωές των άλλων, αν αυτό τους καταβάλλει. Κυρίως, αν όσα προβάλλουν οι άλλοι στα social media, τους κάνουν να νιώθουν άχρηστοι, ώστε να πιέζουν εαυτούς να βρίσκονται διαρκώς σε κίνηση, σε πράξη. Τρέχουμε μακριά από το τίποτα, ενώ είναι μέρος της ζωής. Πάντα κάτι πρέπει να κάνουμε για να το δείξουμε στους άλλους. Ιδίως αν η καθημερινότητά μας έχει μετατραπεί σε κομμάτι της δουλειάς, του content creating.
Πόσοι από εσάς γνώριζαν, για παράδειγμα, ότι υπάρχει η Παγκόσμια Ημέρα του Τίποτα στις 16 Ιανουαρίου ή ότι το λεγόμενο Leap Day, η 29η Φεβρουαρίου, στις ΗΠΑ είναι η μέρα που κάνουν κοπάνα από κάθε υποχρέωση και απλά ζουν τη στιγμή;
Πώς αντιμετωπίζεις τα social media;
Κωνσταντίνος Τέγος aka Iamkostis, 47 ετών, Διευθυντικό στέλεχος δικηγορικής εταιρείας + Content Creator
– Πόσο χρόνο θα έλεγες ότι περνάς στα social media καθημερινά, χωρίς να αφορά επαγγελματικό λόγο;
Επειδή ο λογαριασμός μου είναι επαγγελματικός, θεωρώ ότι κάθε χρήση του Instagram και των social media, γίνεται για αυτόν τον σκοπό (ακόμα και όταν πρόκειται για απλή περιήγηση/ενημέρωση).
– Ζεις μια αρκετά γεμάτη ζωή σε επίπεδο events λόγω της ενασχόλησής σου με τα social. Τι θεωρείς ότι μπορεί να σκεφτεί για σένα και τη ζωή σου κάποιος που σε ακολουθεί και βλέπει όσα ανεβάζεις;
Είμαι πάρα πολύ σίγουρος ότι τα περισσότερα πράγματα που θα σκεφτεί, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αυτό που πάντα συμβουλεύω τους φίλους μου είναι ότι θα πρέπει να είναι πάντα καχύποπτοι για αυτά που βλέπουν στα social media, γιατί βλέπουν ένα μέρος μόνο της ζωής κάποιου. Π.χ. σε συζητήσεις μου με ακολουθους μου, διαπιστώνω ότι θεωρούν πως το Instagram είναι το αντικείμενο εργασίας μου από το οποίο βιοπορίζομαι αποκλειστικά!
Αυτό που δεν βλέπει κάποιος λοιπόν είναι ότι η μέρα μου ξεκινάει πάρα πολύ νωρίς με γυμναστήριο, κατόπιν στην εταιρεία στην οποία εργάζομαι και αργά το απόγευμα/βράδυ συμμετέχω σε εκδηλώσεις που με καλούν! Μπορεί να βλέπει κάποιος μια λαμπερή ζωή με ποτά και φαγητά σε εστιατόρια, αλλά αυτό που δεν βλέπει είναι ότι καθημερινά φεύγω πάρα πολύ πρωϊ από το σπίτι και επιστρέφω 11 ή 12 το βράδυ – και μάλιστα σε καθημερινή βάση!
– Μπαίνεις ποτέ σε διαδικασία να συγκρίνεις τη ζωή σου την εκάστοτε στιγμή, βλέποντας τι μπορεί να ζει ένας ακόλουθος σου στα social media;
Όχι. Προσπαθώ απλά να δημιουργώ όμορφες εικόνες και ενδιαφέρον περιεχόμενο το οποίο απευθύνεται σε όλους. Κατανοώ ότι όλοι οι ακόλουθοι καθημερινά δεν έχουν την ίδια διάθεση, όπως γνωρίζω ότι πολλοί μπορεί να έχουν διάφορα προβλήματα στην ζωή τους, όπως και εγώ όμως. Προσπαθώ να βλέπω και να μεταδίδω την όμορφη και θετική πλευρά της ζωής ανεξαρτήτως των τυχόν προβλημάτων που μπορεί να βιώνω.
– Πιστεύεις ότι ο τρόπος που εσύ διαχειρίζεσαι την πίεση των social media ως προς τη σύγκριση της ζωής σου με τις ζωές των άλλων, είναι ενδεικτικός της γενιάς σου;
Θεωρώ ότι η γενιά μου είναι πιο συνειδητοποιημένη σε σχέση με τις νεότερες γενιές, οι οποίες νιώθουν την πίεση σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό.
– Στους κύκλους σου παρατηρείς ανθρώπους που μπορούν να απολαύσουν τη ζωή ή ανθρώπους αγχωμένους που όλο κάτι έχουν να κάνουν;
Είναι τέτοια η καθημερινότητα όλων μας που, αγχωμένοι, προσπαθούμε να κάνουμε διάφορα πράγματα χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι χάνουμε την μαγεία της στιγμής και την πραγματική ομορφιά της ζωής.
– «Σήμερα δε θέλω να κάνω τίποτα». Πώς ερμηνεύεις αυτή τη φράση; Πώς μεταφράζεται για σένα αυτό το «τίποτα»;
Θα μείνω σπίτι και θα απολαύσω το βιβλίο που διαβάζω παρέα με ένα ποτήρι κρασί και αγαπημένη μουσική. Για όσους με γνωρίζουν προσωπικά, ξέρουν ότι αυτό επιδιώκω να είναι το κάθε βράδυ Παρασκευής! Είναι οι ώρες που βάση προγράμματος αφιερώνω σε μένα! Βέβαια εκτός από το βράδυ Παρασκευής εδώ και μήνες έχω καθιερώσει το “no screen Monday”: Τις Δευτέρες όταν επιστρέφω σπίτι δεν ανοίγω καν τηλεόραση και δεν ασχολούμαι με το κινητό μου!
Μαριάννα Γκιτσάκη aka Surtuko, 46 ετών, Content Creator
– Πόσο χρόνο περνάς στα social media για μη επαγγελματικούς λόγους και σε ποιες πλατφόρμες;
Δεν υπάρχει για μη επαγγελματικούς λόγους! Όλα είναι συνδεδεμένα. Μπορεί να χαζεύω στα σόσιαλ, αλλά το μοτεράκι δεν σταματάει ποτέ. Είχα γνωρίσει κάποτε έναν σκηνοθέτη που μου έλεγε ότι δεν μπορεί να απολαύσει το σινεμά γιατί σε κάθε ταινία, σε κάθε δευτερόλεπτο, αναλύει τα πάντα — τι έγινε, γιατί έγινε, πώς έγινε. Τότε δεν το καταλάβαινα. Τώρα το νιώθω 100%.
Το μυαλό μου ψάχνει έμπνευση στα πάντα: φαγητά, αισθητική, video creation, ατάκες, τα πάντα. Αν πρέπει να το πούμε χρονικά, εξαιρώντας τα chats, περνάω σίγουρα μία ώρα την ημέρα στο Instagram και άλλη μία στο TikTok, έτσι, για πιο “ελεύθερο” σκρολάρισμα. Και ξεκάθαρα προτιμώ TikTok — είναι πιο άμεσο, πιο αληθινό.
– Δεδομένου ότι η δουλειά σου είναι στα social media και το προφίλ σου είναι τέτοιο, νιώθεις κάποιας μορφής πίεση να ποστάρεις το πού πηγαίνεις και να ενημερώνεις τον κόσμο για τη ζωή σου;
Και ναι και όχι. Είναι λίγο περίεργο αυτό. Για μένα δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής. Άλλοι creators το κρατάνε, εγώ δεν νομίζω ότι μπορώ. Γιατί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς ενός creator είναι να είσαι ο εαυτός σου — η προσωπικότητά σου. Να είσαι αληθινή. Και δεν μπορώ να μην είμαι, αν αρχίσω να βάζω διαχωρισμούς. Οπότε ναι, είναι και μέρος της δουλειάς μου να ενημερώνω. Είναι λόγος που με ακολουθούν και κάτι που το περιμένουν.
Έχω σκεφτεί ότι χρειάζομαι όρια, ότι την προσωπική μου ζωή πρέπει να την κρατάω απέξω, και ότι πρέπει να έχω χρόνο off. Αλλά έτσι τελικά καταλήγω να μην ανεβάζω τα αγαπημένα μου μέρη, αυτά που πέρασα όμορφα, που μου έκαναν καλό — και αυτά είναι που πρέπει να μοιραστώ. Οπότε δεν το νιώθω σαν υποχρέωση. Είναι περισσότερο ένα ευχαριστώ. Κι επειδή το χαίρομαι.
– Πώς αισθάνεσαι παρακολουθώντας τις ζωές των άλλων στα social media; Ελέγχεις αυτή την αυθόρμητη διαδικασία σύγκρισης;
Παρόλο που ζω μέσα από τα social, και ξέρω όλη την πίσω, τη σκοτεινή πλευρά τους — ότι αυτά που βλέπεις δεν είναι αληθινά, ότι κι εγώ έχω ανεβάσει στόρι που είμαι τριαλαρί τριαλαρό ενώ με το ζόρι κατάφερα να σηκωθώ απ’ το κρεβάτι — παρόλο που τα ξέρω όλα αυτά… ναι, και για μένα δεν είναι εύκολο να μη με πιάσει το FOMO. Να μη συγκρίνω. Αλλά εξαρτάται πάντα από την ψυχολογία μου.
Όταν είμαι καλά δεν με αγγίζει τόσο, το διαχειρίζομαι καλύτερα. Αλλά τις μέρες που δεν είμαι καλά, με έχει ρίξει αρκετά. Και κάνω προσπάθεια να μην με αγγίζει. Αλλά ξέρεις ποιο είναι το καλύτερο γιατρικό; Τα group chat για γκόσιπ. Και με λίγο support και λίγο γέλιο απ’ τους φίλους, όλα μπαίνουν στη σωστή διάσταση.
– Έχει διαφορά ο τρόπος που το διαχειριζόσουν αυτό στο παρελθόν σε σχέση με τώρα; Πριν είχες δουλειά πιο κορπορατική, πιο 9-5 και τώρα ζεις ανεξάρτητη, είσαι το αφεντικό και τα social media ο υπάλληλός σου. Τώρα που είσαι το αφεντικό σου και δεν υπάρχουν ωράρια, αυτό επηρεάζει;
Εντάξει, και η corporate δουλειά από τη στιγμή που βγήκαν τα smartphones δεν ήταν ποτέ 9-5, έτσι; Πολύ περισσότερο για μένα που ασχολιόμουν με το digital, που είναι always on. Έχω δουλέψει πολλές περισσότερες ώρες απ’ το ωράριο και συνέχιζα να είμαι διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή. Μπορώ να σου πω ότι τώρα είναι πολύ καλύτερα. Γιατί ναι, μπορεί να είμαι 24/7, να μην υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε δουλειά και προσωπική ζωή — αλλά ξέρω ότι αυτό είναι συνειδητό. Και ξέρω ότι όταν θέλω, μπορώ να τα κλείσω όλα και να μη χρειάζεται να απολογηθώ σε κανέναν. Ούτε στον αλγόριθμο.
– Θα έλεγες ότι ο τρόπος που διαχειρίζεσαι εσύ τη σύγκριση μέσω των social media, είναι ενδεικτικός της γενιάς σου; Τι βλέπεις στους γύρω σου;
Να σου θυμίσω ότι η γενιά μου είναι λίγο μεγαλύτερη! Κανονικά είμαι Gen X, στα όρια “ok boomer”. Είμαι στα social από την πρώτη μέρα που υπάρχουν. Τα αγαπάω, θέλω να μπαίνω σε κάθε μέσο — είναι τεράστιο κομμάτι της ζωής μου. Ήταν κάτι που με τραβούσε από πάντα, και φταίει και η δουλειά που με έβαλε ακόμα πιο βαθιά. Αλλά το επέλεξα κιόλας. Οπότε ναι, είμαι λίγο πιο “χωμένη” από τη μέση σαραντάρα. Τα αγαπάω και δεν θα μπορούσα χωρίς αυτά.
– «Σήμερα δε θα κάνω απολύτως τίποτα»: Πώς μεταφράζεται αυτό στη δική σου ζωή;
Υπάρχει πια αυτή η μέρα κάθε εβδομάδα στη ζωή μου. Εντάξει, όχι πάντα ολόκληρη μέρα, αλλά μια μέρα που στις 3 κλείνω τα πάντα. Δεν θα ασχοληθώ με mail, δεν θα δω μηνύματα στο Instagram (εκτός κι αν είναι φίλοι), δεν θα σκεφτώ concept, δεν θα αγχωθώ για τη δουλειά, δεν θα σηκώσω το κινητό να βγάλω ούτε στόρι. Εντάξει, ίσως μια φωτογραφία, άντε δύο, γιατί δεν είναι εύκολο να ξεκόψεις!
Αλλά για τη χαρά της στιγμής, όχι από υποχρέωση. Το τι θα κάνω δεν έχει σημασία. Μπορεί να κάτσω σπίτι και να βλέπω σειρές εναλλάξ με το ταβάνι. Μπορεί να μαγειρέψω για μένα — ούτε για δοκιμή, ούτε για πείραμα, ούτε για στόρι. Να βγω με φίλους. Κατά προτίμηση σε σπίτι. Ή και έξω, αλλά σε μέρη που νιώθω σαν σπίτι. Δεν έχει σημασία τι. Σημασία έχει να αγνοήσω τα notifications. Στο κινητό, και κυρίως στο κεφάλι μου. Γιατί, αλλιώς, έρχεται το δημιουργικό burn out — και το ‘χω πάθει αρκετές φορές μπορώ να σου
Μαίρη Βαμβακά, 32 ετών, Διαφημίστρια & Σεναριογράφος
– Πόση ώρα την ημέρα περνάς καθημερινά στα social media, χωρίς να αφορά τη δουλειά σου, και ποιες πλατφόρμες;
To screen time μου ήταν στις 4 ώρες μέχρι και πριν λίγο καιρό. Λόγω επέμβασης στα μάτια, έμεινα εκτός οθόνης για μια εβδομάδα και αναθεώρησα, οπότε οι 4 ώρες έχουν πάει γύρω στις 2. Μακάρι να μπορέσω να τις κάνω και λιγότερες. Ο κυριότερος εθισμός μου είναι το Tik Tok. Το Facebook το έχω διαγράψει από το κινητό μου και το Instagram το έχω πιο πολύ για το τσατ ή για ανεβάζω. Δεν καταναλώνω περιεχόμενο εκεί, μόνο Tik Tok και κάποιες φορές YouTube στην τηλεόραση όταν δεν ξέρω τι ταινία ή σειρά θέλω να δω και βαριέμαι να ψάχνω.
– Πώς νιώθεις βλέποντας αναρτήσεις άλλων από ταξίδια ή μέρη διασκέδασης στα social media, σε στιγμές που εσύ μπορεί να είσαι στο σπίτι σου, μόνος σου και να δουλεύεις π.χ.;
Δεν με νοιάζει καθόλου. Παλιότερα με ένοιαζε, αλλά, δεν ξέρω, μεγάλωσα; Το δούλεψα; Δεν έχω fomo. Είμαι εκεί που θέλω να είμαι, είτε αυτό είναι σπίτι μου είτε σε ταξίδι και πραγματικά ρε παιδιά, ποιος πιστεύει ακόμα ότι ό,τι ανεβάζουμε είναι η ζωή μας; Μόνο τα καλά ανεβάζουμε όλ@ οπότε chill.
– Όταν μπαίνεις στο LinkedIn και κοιτάς τις αναρτήσεις και τα επιτεύγματα των άλλων, αυτό πώς σε κάνει να αισθάνεσαι;
Ως millenial που συνειδητοποίησα πριν λίγα χρόνια ότι η ζωή μου δεν είναι η δουλειά μου, δεν μου λέει τίποτα το corporate ladder. Μιλάς βέβαια σε άνθρωπο που απέρριψε προαγωγή, οπότε δεν ξέρω κατά πόσο είμαι καλό παράδειγμα για τους φιλόδοξους ανθρώπους εκεί έξω. Σίγουρα όταν είναι γνωστά μου άτομα που ξέρω ότι αξίζουν, χαίρομαι πολύ!
– Θα έλεγες ότι ο τρόπος που διαχειρίζεσαι εσύ την πίεση των social media ως προς το κομμάτι της σύγκρισης της ζωής σου, είναι ενδεικτικός των ατόμων της γενιάς σου; Τι παρατηρείς στους γύρω σου;
Όχι, νομίζω, όπως κι αν ακουστεί αυτό, ότι είμαι εξελιγμένη έκδοση. Όπως είπα, δεν έχω fomo, δεν καταναλώνω content από influencers, με ενδιαφέρει να γελάω στο Tik Tok ή να βλέπω πράγματα που με αφορούν. Αυτόν τον αλγόριθμο τον έχω χτίσει τουβλάκι-τουβλάκι. Πιστεύω κάποια στιγμή θα σβήσω και το Tik Tok. Δεν κάνω συγκρίσεις πια, ίσως λίγο κάποιες φορές στο οικονομικό κομμάτι ατόμων της γενιάς μου στην Αμερική με μεγάλα σπίτια και αυτοκίνητα, όμως δεν το ζηλεύω, δεν ξέρω, είναι αρκετά υλιστικό όλο αυτό.
Στους κοντινούς μου φίλους, παρατηρώ ότι δεν συγκρίνονται με ό,τι βλέπουν, ίσως κάποιες φορές ξέρεις, πέφτουν -κι εγώ μαζί- στην παγίδα του να βλέπουμε κάποιον στην ηλικία μας στο Tik Tok που απλά ταξιδεύει και δεν δουλεύει αλλά ξέρουμε ότι τα social δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, οπότε it is what it is.
– «Σήμερα δε θα κάνω απολύτως τίποτα»: Πώς μεταφράζεις αυτή τη φράση στη ζωή σου; Πώς θα περνούσες μια μέρα στην οποία το πλάνο θα ήταν να μην κάνεις τίποτα;
Crafting γενικά. Κεραμική. Ζωγραφική. Βόλτα με το κατοικίδιό μου και το αγόρι μου. Ένα καφεδάκι πολύ χαλαρό με παρέα χωρίς να κοιτάω το ρολόι. Μαγειρική. Γενικά, δραστηριότητες χωρίς οθόνη. Και το να κοιτάζω το ταβάνι παίζει. Ή να ξεκουράζω τα μάτια μου με ένα ωραίο podcast. Γενικά μου αρέσει να ζω μέρες χωρίς πρόγραμμα. Ήμουν ακριβώς το αντίθετο πια, όμως αυτές οι κενές μέρες με ξεκλειδώνουν πια και γίνομαι πιο χαλαρή και δημιουργική. Το είπα το χωρίς οθόνη; Το ξαναλέω.
Θοδωρής Προμπονάς, 27 ετών
– Πόση ώρα την ημέρα περνάς καθημερινά στα social media, χωρίς να αφορά τη δουλειά σου, και ποιες πλατφόρμες;
Περνάω τουλάχιστον 2 ώρες κατά κύριο λόγο στο Instagram και το TikTok και δευτερευόντως σε Facebook, Twitter και αρκετά λιγότερο στο LinkedIn.
– Πώς νιώθεις βλέποντας αναρτήσεις άλλων από ταξίδια ή μέρη διασκέδασης στα social media, σε στιγμές που εσύ μπορεί να είσαι στο σπίτι σου, μόνος σου και να δουλεύεις π.χ.;
Αποκτώ αυτομάτως μια αίσθηση και μια πίεση ότι κάτι κάνω λάθος, που εκείνη τη στιγμή αδυνατώ να καταλάβω από πού προκύπτει.
– Όταν μπαίνεις στο LinkedIn και κοιτάς τις αναρτήσεις και τα επιτεύγματα των άλλων, αυτό πώς σε κάνει να αισθάνεσαι;
Πολλές φορές αισθάνομαι πίεση πως η προσπάθεια που ήδη καταβάλλω στην εργασία μου και στην εξέλιξη μου, δεν είναι αρκετή.
– Θα έλεγες ότι ο τρόπος που διαχειρίζεσαι εσύ την πίεση των social media ως προς το κομμάτι της σύγκρισης της ζωής σου, είναι ενδεικτικός των ατόμων της γενιάς σου; Τι παρατηρείς στους γύρω σου;
Παρατηρώ πως οι τάσεις που υπάρχουν στα social media, από τη μουσική και το φαγητό μέχρι και στη χρήση συγκεκριμένων λέξεων και φράσεων, υιοθετούνται σε μεγάλο βαθμό από τα άτομα της γενιάς μου και διαμορφώνουν πολλές φορές τις συνήθειες τους και τις επιλογές τους.
– «Σήμερα δε θα κάνω απολύτως τίποτα»: Πώς μεταφράζεις αυτή τη φράση στη ζωή σου; Πώς θα περνούσες μια μέρα στην οποία το πλάνο θα ήταν να μην κάνεις τίποτα;
Για μένα το «δε κάνω τίποτα» ισοδυναμεί με αποκλεισμό οποιασδήποτε επαγγελματοκης εργασίας, σωματικής κίνησης και κοινωνικής συναναστροφής. Θα καθόμουν στον καναπέ, θα έβλεπα τηλεόραση, ανά διαστήματα θα σκρόλαρα στα reels του Instagram και θα έτρωγα παραγγέλνοντας μέσω κάποιας πλατφόρμας διανομής.
