Περιεχόμενα
«De gustibus et coloribus non disputandum» έλεγαν οι αρχαίοι ημών Λατίνοι. Δηλαδή, για τις γεύσεις και τα χρώματα δεν μπορεί να γίνει συζήτηση. Το ρητό το πήραμε εμείς οι νεοέλληνες και το μετατρέψαμε σε «περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα». Δηλαδή άμα μου αρέσει κάτι, μια γεύση, ένας συνδυασμός, γούστο μου και καπελαδούρα μου. Ακόμα και στο σουβλάκι το τυλιχτό. Έτσι δεν είναι;
Όχι. Δεν είναι έτσι. Ειδικά όταν αγγίζονται τα ιερά και όσια της φυλής, όπως το τυλιχτό, δεν είναι καθόλου έτσι. Είπαμε να πειραματιστούμε, να το παίξουμε συμβιβαστικοί Ευρωπαίοι και να ανεχτούμε να μπαίνουν στο εθνικό μας φαγητό και κάποια υλικά που θα τα βλέπανε οι παππούδες μας και θα μας παίρνανε στο κυνήγι με τη μαγκούρα. Αλλά… κάπου ώπα. Υπάρχει και όριο. Κόκκινη γραμμή.
Ο Δούρειος Ίππος της ιστορίας στην παραδοσιακή συνταγή (κρέας, ντομάτα, κρεμμύδι, τζατζίκι) ήταν οι τηγανητές πατάτες. Άπαξ και τις συνηθίσαμε, αρχίσανε τα πειράματα. Και δώστου οι τυροκαυτερές, δώστου οι μουστάρδες και οι μαγιονέζες (δεύτερος Δούρειος Ίππος, «να μη βρωμάω μωρέ, έχω και ραντεβού μετά, πού ξέρεις»), δώστου τα μαρούλια και τα μπέικον. Μέχρι που τελικά το παραδοσιακό, τίμιο τυλιχτό που μας μεγάλωσε δεν αναγνωρίζεται.
ΟΚ, καλές είναι και οι δοκιμές. Άμα δεν δοκιμάσεις δεν θα καταλάβεις αν σου αρέσει, έτσι δεν λένε; Ιδού, λοιπόν, ορισμένα υλικά που τα βάζουν κάποιοι τολμηροί σουβλατζήδες στα τυλιχτά τους και μας ωθούν να αναφωνήσουμε με ένταση φωνής Δημήτρη Παπαμιχαήλ στον Παπαφλέσα: «ΔΕΝ μ’ αρέσει και ΔΕΝ θα δοκιμάσω ΠΟΤΕ»! Πόσο μάλλον να το πληρώσω κιόλας…
Ροκφόρ στο σουβλάκι
Τι λέτε ωρέ; Πού είμαστε, στη Μονμάρτη ή στην Καρτιέ Λατάν, να μας κάνουν το πορτρέτο οι πουρκουάδες ζωγράφοι με τους μπερέδες; Σουβλάκι τυλιχτό είπαμε, όχι μπεφ μπουργκινιόν σβησμένο σε κόκκινο κρασί. Αντί για τζατζίκι, σου λέει, σου παρέχω μια επίσης δυνατή γεύση. Και πώς δένει αυτή η γεύση με το χοιρινό ή το κοτόπουλο; Τρέχα γύρευε. Και πώς αισθάνεσαι όταν βυθίζεις με μανία την οδοντοστοιχία σου στην αφράτη πίτα και το πρώτο που αισθάνεσαι (αν όχι το ΜΟΝΟ, αφού τα καλύπτει όλα) είναι η μούχλα του ροκφόρ; Καλύτερα να μην προχωρήσουμε.
Cottage cheese στο σουβλάκι
Από την έντονη γεύση πήγαμε στην απόλυτη ξενέρα. Θα την πω την αμαρτία μου, την πρώτη φορά που αποφάσισα να δοκιμάσω cottage cheese νόμιζα ότι τρώω κομματάκια από κιμωλία. Τόσο ανύπαρκτη, τόσο αδιάφορη γεύση. Και να την βλέπω ως επιλογή στην τυλιχτή πίτα μου; Απεταξάμην!
Θα μου πεις, το μαγαζί που το προτείνει ξέρει πού απευθύνεται. Βόρεια προάστια γαρ. Όλο και κάτι θα τσιμπήσει από κοριτσάκια (κυρίως) και αγοράκια που θέλουν να συνδυάσουν δύο πράγματα ξένα μεταξύ τους: Τη σουβλακοφαγία με τη δίαιτα. Σου λέει, όλο και κάποια θερμίδα θα γλυτώσω με το cottage cheese. Έτσι κάνει καριέρα το τυράκι αυτό, το τρως για να παραμυθιάζεσαι ότι και καλά καταναλώνεις τυρί. Αλλά όχι, φίλε μου. Δεν μπορείς να καταστρατηγείς τους κανόνες μ’ αυτόν τον τρόπο. Είπαμε, χωριάτικο φαγητό το σουβλάκι, «χωριάτικο» και το cottage (σημαίνει αγροικία στα αγγλικά), αλλά η σχέση τους απέχει ακόμα κι απ’ αυτήν του φάντη με το ρετσινόλαδο.
Παστουρμάς στο σουβλάκι
Ώπα! Εδώ είμαστε… Πρόσεξε τώρα, γιατί ακολουθεί ανάλυση βαρυσήμαντη. Παραδοσιακός ο παστουρμάς, δε λέω. Ιδιαίτερη γεύση, με φανατικούς φίλους και φανατικούς εχθρούς. Το ξεκαθαρίζω, είμαι φίλος. Αλλά με δύο αστερίσκους. Πρώτος, ο παστουρμάς δεν είναι για χόρταση, έχει πολύ δυνατή γεύση, οπότε καλά έκαναν οι γιαγιάδες οι Μικρασιάτισες που φτιάχνανε πιτάκια με μπόλικο κασέρι και ντομάτα μαζί με παστουρμά, για να σπάει η γεύση. Δεύτερος, ο παστουρμάς είναι κρέας αυτόνομο, όχι συνοδευτικό άλλου κρέατος.
Εδώ μας καλούν να φάμε τον παστουρμά μαζί με κεμπάμπ. Σου λέει, Μικρασιάτης θέλω να το παίξω, έτσι διαφημίζομαι, οπότε βάζω ό,τι τούρκικο κυκλοφορεί και το παίζω παραδοσιακός. Αν ήταν έτσι φίλε γιατί δεν μας έβαζες και μελιτζάνες ιμάμ μπαϊλντί μέσα στην πίτα; Και χουνκιάρ μπεγεντί και ταβούκ ουκτσού; Όλα αχταρμά θα τα κάνουμε;
Καραμελωμένα κρεμμύδια στο σουβλάκι
Ο άλλος εκεί μπέρδεψε το τυλιχτό σουβλάκι με το μπέργκερι. Βεβαίως, έχει και μια κουτοπονηριά το όλο θέμα. Σου λέει αυτός, αν έχει φάει μπέργκερ ο πελάτης και του αρέσει η γεύση του onion ring, γιατί να μην του το προσφέρω και στην πίτα;
Μπορώ να σκεφτώ πολλές ανάρμοστες απαντήσεις, αλλά θα πω μόνο μία λέξη που την έλεγε ο συγχωρεμένος ο Γεωργίου: «Ή-ΜΑ-ΡΤΟΝ». Κεφαλαία και συλλαβιστά. Και το παγωτό στρατσατέλα μου αρέσει, θα μου το βάλεις κι αυτό σαν επιλογή; Και τα φασόλια γίγαντες; Και τις πατάτες γιαχνί; Αν θέλω, στο κάτω κάτω, να φάω onion ring, θα πάω σε μπεργκεράδικο, όχι σε σουβλατζίδικο. Αντιλαβού;
Σαλάτα Βουδαπέστης στο σουβλάκι
Κάτι ανάλογο με το ροκφόρ που έγραφα παραπάνω, αλλά σε χειρότερο βαθμό. Τείνει να γίνει μόδα αυτή η ιστορία, ότι και καλά όλες οι «αλοιφές» ή «σαλάτες» (ανάλογα από πού κατάγεσαι) είναι ίδιες. Τι τζατζίκι, τι ρώσικη, τι Βουδαπέστης, τι κηπουρού, τι τυροκαυτερή, το ίδιο κάνει, βάλε πράμα μάνα μου να τρώμε. Να με συγχωρεί η χάρη σου, αλλά δεν είναι έτσι.
Πρώτα πρώτα, το χρώμα. Αυτό το κάτι ανάμεσα σε κοκκινωπό και ροζουλί. Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εμένα μόνο την όρεξη δεν μου ανοίγει. Μετά είναι και τα κομματάκια: αρακάς, κάπαρη, ελιά ξυδάτη. Πώς ταιριάζει αυτό με την τίμια τη ντοματούλα και το κρεμμυδάκι; Κι όμως, προσφέρεται σαν επιλογή. Για να λες ότι τρως ευρωπαϊκο σουβλάκι, άμα λάχει να’ ουμε. Κι αν έχεις πάει στη Βουδαπέστη, να αναπολείς το βράδυ που έβλεπες το Δούναβη να χωρίζει την Βούδα από την Πέστη.
Μελιτζανοσαλάτα στο σουβλάκι
Τώρα θα σας πω μια ιστορία. Ήταν, που λέτε, ένας σουβλατζής που δεν ήθελε να βαράει μύγες τη Μεγάλη Εβδομάδα, τότε που όλος ο κόσμος κάνει πως νηστεύει (στην ουσία κρατάει δυνάμεις για το αρνί του Πάσχα). Κι αποφάσισε να προσφέρει σουβλάκι χωρίς κρέας. Σα να λέμε, ιμάμ χωρίς μελιτζάνες. Ψαρόσουπα χωρίς ψάρι. Τέτοια. Η λύσσα του κόσμου να φάει σουβλάκι έστω κι εκείνη την περίοδο την απαγορευμένη, τον έφτιαξε. Έτσι βγήκαν τα vegetarian τυλιχτά με τα λεγόμενα «μπιφτέκια λαχανικών» ή, ακόμα χειρότερα, με καλαμαράκια και γαρίδες.
Μαζί μ’ αυτή τη μόδα, τη ντροπή της σουβλακοφαγίας, ήλθε και η μελιτζανοσαλάτα. Κλασικό συνοδευτικό σε ψαροφαγία. ΟΚ, να το δεχτώ στην χρονική συνθήκη που περιέγραψα προ ολίγου. Στη Σαρακοστή, αν είναι να γεμίσει η κοιλίτσα και να σωθεί η πίστη μας, άντε να φας και πίτα με ψαρικά και μελιτζανοσαλάτα. Όσο χαϊβάνι κι αν νομίζεις τον εαυτό σου, τον ουρανίσκο δεν τον ξεγελάς. Αλλά, τις άλλες μέρες του χρόνου τι γυρεύει στο μενού; Υπάρχει κανείς με τα σωστά του που θέλει να φάει γύρο ή χοιρινό σουβλάκι με αλοιφή μελιτζανοσαλάτα; Θου Κύριε…
