Περιεχόμενα
Ποια είναι τα ελληνικά τυριά που κατέκτησαν μία θέση στη λίστα Atlas των 100 καλύτερων; Δείτε και κυριολεκτικά δεν θα ξέρετε ποιο να πρωτοδιαλέξετε γιατί είναι όλα πεντανόστιμα!
3. Καλαθάκι Λήμνου
Αυτό το λευκό, μαλακό, αλμυρό τυρί παρασκευάζεται από φρέσκο πρόβειο γάλα ή από συνδυασμό πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος που προέρχεται από φυλές που βόσκουν ελεύθερα σε άγρια χόρτα στο νησί της Λήμνου στο βόρειο Αιγαίο Πέλαγος.
Η μέθοδος παραγωγής είναι αρκετά παρόμοια με εκείνη της παραδοσιακής φέτας, με μια σημαντική διαφορά που έδωσε και το όνομά του σε αυτό το τυρί.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο, το τυρόπηγμα τοποθετείται σε ένα καλαθάκι («μικρό καλάθι») για στράγγιση και οργανική οξίνιση, κατά τη διάρκεια της οποίας το τυρί αποκτά το χαρακτηριστικό κυλινδρικό του σχήμα. Αργότερα, τα καλάθια βυθίζονται σε άλμη για να ωριμάσουν για τουλάχιστον δύο μήνες.
9. Σφέλα Μεσσηνίας
Αυτό το ημίσκληρο τυρί παράγεται παραδοσιακά από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή από μείγμα των δύο. Το γάλα που χρησιμοποιείται για την παρασκευή αυτού του τυριού προέρχεται από φυλές που εκτρέφονται παραδοσιακά στους νομούς Μεσσηνίας και Λακωνίας, όπου το τυρί αυτό παράγεται για περισσότερα από 100 χρόνια.
Για την παρασκευή της σφέλας, το τυρόπηγμα πρέπει να χωριστεί σε κομμάτια και να ξαναζεσταθεί. Στη συνέχεια, τα κομμάτια στραγγίζονται με τυρομάντηλο, πιέζονται ελαφρά, κόβονται σε μικρές λωρίδες («σφέλα») και αλατίζονται. Οι λωρίδες αποθηκεύονται σε κονσερβοκούτια γεμάτα άλμη για τουλάχιστον τρεις μήνες για να ωριμάσουν.
12. Κασέρι Θεσσαλίας
Αυτό το ημίσκληρο τυρί παράγεται παραδοσιακά από πρόβειο γάλα (μερικές φορές με την προσθήκη όχι περισσότερο από 20% κατσικίσιο γάλα). Παρασκευάζεται στη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και τους νομούς Ξάνθης και Λέσβου. Το τυρί αυτό παράγεται στην Ελλάδα από τον 19ο αιώνα.
Οι κανονισμοί απαιτούν το κασέρι να ωριμάζει για τουλάχιστον τρεις μήνες, αν και συνήθως αφήνεται να ωριμάσει για έξι έως δώδεκα μήνες. Οι νεότερες εκδόσεις του Κασεριού έχουν μια λεπτή γεύση που είναι αρκετά γλυκιά και πικάντικη, ενώ οι παλαιωμένες γίνονται αλμυρές και πικάντικες, έχοντας μια μικρή ομοιότητα με την παρμεζάνα.
Αυτό το ωχροκίτρινο τυρί ταιριάζει με την οικογένεια των ζυμαρικών filata και χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της μοτσαρέλας ή της φέτας. Μια μπουκιά από αυτό το νόστιμο τυρί αφήνει μια ελαφρώς γλυκιά επίγευση λόγω του πρόβειου γάλακτος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του.
Έχει ήπια, ελαφρώς γαλακτώδη γεύση και βουτυρώδη υφή, γεγονός που το καθιστά εξαιρετικό επιτραπέζιο τυρί. Το κασέρι καταναλώνεται συνήθως κομμένο σε φέτες σε σάντουιτς ή πίτσες. Παραδοσιακά, είναι το κύριο συστατικό σε ελληνικά πιάτα όπως η πίτα Καισαρίας, το κασέρι τηγανισμένο ή το σαγανάκι.
15. Μαστέλο Χίου
Το Μαστέλο αναφέρεται σε ελληνικά τυριά με εμπορικό σήμα που παράγονται αποκλειστικά στη Χίο. Υπάρχουν δύο τύποι Μαστέλο: ο ένας παρασκευάζεται από αγελαδινό γάλα Χίου και ο άλλος από κατσικίσιο. Η έκδοση από αγελαδινό γάλα έχει λευκό χρώμα, γαλακτώδες άρωμα και απαλή υφή.
Οι γεύσεις είναι ελαφρώς αλμυρές και γαλακτώδεις. Έχει υψηλό σημείο τήξης, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για ψήσιμο στη σχάρα. Είναι επίσης ιδιαίτερα κατάλληλο για σαγανάκι. Η ποικιλία από κατσικίσιο γάλα έχει επίσης λευκό χρώμα, μαλακή και ελαστική υφή και αλμυρή γεύση.
Χρησιμοποιείται συχνά αντί για μοτσαρέλα σε πίτσες και πίτες, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε σάντουιτς ή ως γέμιση σε διάφορα πιάτα με κρέας και λαχανικά.
Συνιστάται να συνοδεύεται με ελληνικό ούζο. Η λέξη μαστέλο δηλώνει έναν ξύλινο κουβά που χρησιμοποιείται για τη συλλογή του γάλακτος.
16. Κατίκι Δομοκού
Αυτό το τυρί cottage παρασκευάζεται από κατσικίσιο γάλα ή μείγμα κατσικίσιου και πρόβειου γάλακτος από φυλές που εκτρέφονται παραδοσιακά στο χωριό Δομοκός στην οροσειρά της Όθρυς στην κεντρική Ελλάδα. Παρασκευάζεται σύμφωνα με παραδοσιακή συνταγή χωρίς τη χρήση πυτιάς.
Αφού στραγγίξει το τυρί, αλατίζεται και το προϊόν είναι έτοιμο να συσκευαστεί και να πωληθεί. Δεδομένου ότι είναι τόσο πλούσιο σε γεύση αλλά χαμηλό σε περιεκτικότητα σε αλάτι και λιπαρά, αποτελεί εξαιρετική επιλογή για μια δίαιτα χαμηλών λιπαρών. Έχει ήπιο άρωμα και μια υποψία ξινίλας που συνδυάζεται καλά με πολλά άλλα συστατικά.
Είναι επίσης νόστιμο όταν τρώγεται μόνο του με λίγο μέλι.
18. Γαλοτύρι Θεσσαλίας και Ηπείρου
Το όνομα αυτού του τυριού προέρχεται από τις λέξεις γάλα και τυρί. Αυτό το «γαλακτώδες» τυρί είναι ένα τυρόπηγμα που παρασκευάζεται από γάλα και γιαούρτι. Παράγεται στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία στην κεντρική Ελλάδα και παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή από μείγμα των δύο. Σήμερα παράγεται κυρίως τον Αύγουστο από το παχύ, λιπαρό καλοκαιρινό γάλα των αιγοπροβάτων που εκτρέφονται παραδοσιακά στην περιοχή.
Το Γαλοτύρι είναι ένα μαλακό, άχραντο, κρεμώδες τυρί με ευχάριστη και φρέσκια γεύση. Το άρωμά του είναι ελαφρώς ξινό και συνδυάζεται ιδιαίτερα καλά με ούζο και ρακή. Δεν είναι τόσο δημοφιλές όσο άλλα τυριά που παράγονται στην Ελλάδα και μερικές φορές χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της φέτας σε συνταγές.
Έχει λιγότερες θερμίδες και λιγότερο αλάτι από την απλή φέτα, καθιστώντας την μια γευστική και πολύ πιο υγιεινή εναλλακτική λύση.
19. Φέτα
Η φέτα είναι το πιο διάσημο ελληνικό τυρί, που αποκαλείται χαϊδευτικά «η πριγκίπισσα των τυριών». Το τυρί παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα ή μείγμα πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος (το τελευταίο δεν πρέπει να υπερβαίνει το 30%). Παράγεται στις περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Θράκης, της Ηπείρου, της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.
Η φέτα παράγεται παραδοσιακά με μη παστεριωμένο γάλα, αν και σήμερα επιτρέπεται και η χρήση παστεριωμένου γάλακτος. Το τυρί παρασκευάζεται σε μεγάλα τετράγωνα ή τριγωνικά καλούπια και συντηρείται σε ξύλινα βαρέλια ή τσίγκινα δοχεία γεμάτα με άλμη, προκειμένου να διατηρηθεί φρέσκο και να διατηρηθεί η οξύτητά του.
Το τυρί φέρει αυτό το όνομα λόγω του σχήματος που παίρνει όταν κόβεται το τυρόπηγμα. Αυτό το λευκό τυρί χωρίς πλύσιμο περιέχει 7% αλάτι, γεγονός που το καθιστά ένα από τα πιο αλμυρά τυριά. Η γεύση της φέτας μπορεί να περιγραφεί ως πολύ έντονη και φρέσκια.
Παρόλο που καταναλώνεται συνήθως ως έχει, η φέτα χρησιμοποιείται επίσης σε διάφορες σαλάτες, όπως η διάσημη ελληνική χωριάτικη σαλάτα.
22. Μανούρι
Το Μανούρι είναι ένα μεταξένιο απαλό φρέσκο τυρί ορού γάλακτος που παρασκευάζεται αποκλειστικά στις περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας.
Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τύπο μη αλατισμένου τυριού μυζήθρας που είναι γνωστό από τη βυζαντινή περίοδο.
Το μανούρι που παράγεται στην επαρχία Μπλατσίου της Μακεδονίας θεωρείται ένα από τα καλύτερα και παρασκευάζεται με την προσθήκη γάλακτος και κρέμας γάλακτος στον ορό γάλακτος από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή ένα μείγμα των δύο που προέρχεται από την παραγωγή σκληρού τυριού, συνήθως από την παρασκευή φέτας.
Αν και είναι αρκετά μαλακό, είναι αρκετά σταθερό για να κόβεται σε φέτες. Η γεύση του είναι παρόμοια με τη φέτα, αλλά αυτό το τυρί είναι λιγότερο αλμυρό και πιο κρεμώδες. Περιγράφεται ότι έχει ένα γαλακτώδες, ελαφρώς ξινό άρωμα. Αυτό το τυρί, με κυλινδρικό σχήμα, είναι επίσης γνωστό ως Μανούπι.
Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την παρασκευή γλυκών όπως η σπανακόπιτα ή τρώγεται με μέλι ή σε τυρόπιτες.
26. Ξυνομυζήθρα Κρήτης
Αυτό το μαλακό επιτραπέζιο τυρί παρασκευάζεται από τον ορό γάλακτος που προέρχεται από την επεξεργασία των τυριών Γραβιέρα ή Κεφαλοτύρι Κρήτης και την προσθήκη πρόβειου ή κατσικίσιου γάλακτος ή μείγματος των δύο.
Το όνομά του είναι συνδυασμός δύο λέξεων -μυζήθρα και ξυνό- που σημαίνει «όξινο τυρί ορού γάλακτος». Παράγεται στο πανέμορφο νησί της Κρήτης στους νομούς Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου, όπου παράγεται από τον 17ο αιώνα.
Σήμερα, η Ξυνομυζήθρα Κρήτης είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τυριά που παρασκευάζονται στην Κρήτη. Αυτό το υπέροχο, λευκό τυρί χωρίς ξεφλούδισμα έχει χαρακτηριστική γλυκόξινη γεύση, ενώ η υφή του μπορεί να ποικίλει από κρεμώδη έως κοκκώδη.
Η Ξυνομυζήθρα Κρήτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες συνταγές, καθώς γίνεται πιο ήπια και μαλακή όταν μαγειρεύεται.
35. Κοπανιστή Μυκόνου
Αυτό το τυρί παράγεται παραδοσιακά από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, αν και ορισμένα τυροκομεία χρησιμοποιούν επίσης αγελαδινό γάλα ή ένα μείγμα των τριών, που προέρχεται από φυλές που εκτρέφονται στις Κυκλάδες στο νότιο Αιγαίο Πέλαγος. Η διατροφή των ζώων βασίζεται στα ενδημικά αρωματικά φυτά της περιοχής, τα οποία επηρεάζουν τη γεύση του γάλακτος τους.
Στο πρόσφατο παρελθόν, η παραδοσιακή μέθοδος παραγωγής αυτού του τυριού βελτιώθηκε με την προσθήκη φρέσκου βουτύρου που παρασκευάζεται από την κρέμα γάλακτος που λαμβάνεται μετά την αποβουτύρωση του γάλακτος, αλλά το βούτυρο αυτό μπορεί να ανέρχεται μόνο στο 15% του συνολικού βάρους του τυριού. Αυξάνει την περιεκτικότητα σε λιπαρά και δίνει στην Κοπανιστή μια ακόμη πιο κρεμώδη υφή.
Η γεύση αυτού του λευκού έως ελαφρώς ροζ τυριού περιγράφεται συχνά ως πικάντικη και πιπεράτη και θυμίζει Roquefort λόγω της ζύμωσης βακτηρίων όπως τα penicillium και τα lactobacilli. Οι πιο γνωστοί τύποι κοπανιστής προέρχονται από την Τήνο και τη Μύκονο.
Το τυρί σερβίρεται κυρίως ως ορεκτικό μαζί με ένα ποτήρι ούζο, ρετσίνα ή ρακή και χρησιμοποιείται συχνά σε παραδοσιακά πιάτα και σάντουιτς λόγω της κρεμώδους και απλώσιμης υφής του.
Ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους χρήσης του είναι σε μια μυκονιάτικη παραλλαγή του ντάκου -ένα κριθαρένιο παξιμάδι που μαλακώνει σε ελαιόλαδο και νερό, το οποίο ολοκληρώνεται με ψιλοκομμένες ντομάτες, τυρί Κοπανιστή, ελαιόλαδο και ρίγανη.
38. Ανθόγαλο
Με καταγωγή από την Κρήτη, το Άνθογαλο είναι ένα κρεμώδες τυρί fior di latte που φτιάχτηκε για πρώτη φορά από τον Πολύφημο, σύμφωνα με τη μυθολογία. Το πρόβειο γάλα θερμαίνεται και όταν αρχίζει να βράζει, προστίθεται γιαούρτι και πυτιά και ο συνδυασμός αναμιγνύεται με ξύλινη κουτάλα.
Το μέρος του γάλακτος που αναδύεται όταν βράζει, στραγγίζεται σε τυρομάντηλο και αφήνεται να στεγνώσει σε δροσερό, καλά αεριζόμενο και σκοτεινό μέρος. Μετά από λίγες ημέρες, το τυρί τοποθετείται σε βάζο και διατηρείται στο ψυγείο. Η υφή του Ανθόγαλου είναι κρεμώδης, βουτυρώδης και απλωτή.
Ταιριάζει καλά με πατάτες, κρέας, λαχανικά, σαλάτες, ζυμαρικά ή ριζότο, αλλά ίσως ο καλύτερος συνδυασμός είναι το ανθόγαλο σε παξιμάδια με μέλι.
44. Μαλάκα Κρήτης
Το Μαλάκα ή Τυρομάλαμα είναι ένα φρέσκο ελληνικό τυρί με προέλευση την Κρήτη. Παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα (ή συνδυασμό πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος) κατά την πρώτη διαμόρφωση του τυριού Γραβιέρα. Το τυρί είναι μαλακό και υγρό στην υφή, με χαρακτηριστική γαλακτώδη γεύση.
Συχνά συγκρίνεται με τη μοτσαρέλα τόσο ως προς την υφή όσο και ως προς τις γεύσεις. Το μαλάκα καταναλώνεται πάντα μετά το μαγείρεμα.
Λόγω της γλυκιάς, γαλακτώδους γεύσης του και της μαλακής, εύπλαστης υφής του, χρησιμοποιείται συχνά ως γέμιση για πίτες καλιτσούνια. Είναι ενδιαφέρον ότι η λέξη μάλακα σημαίνει μαλακώνω, αναφερόμενη στην υφή αυτού του λεπτού τυριού.
49. Μπάτζος Θεσσαλίας
Παραδοσιακά παράγεται στις ελληνικές περιοχές της Θεσσαλίας και της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας και είναι ένα σκληρό έως ημίσκληρο, αλμυρό τυρί χωρίς πλύση, το οποίο παρασκευάζεται από φρέσκο ή παστεριωμένο πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή συνδυασμό των δύο.
Η γεύση αυτού του τυριού σε σχήμα τετραγώνου κυμαίνεται από αλμυρή και ξινή έως ελαφρώς πικάντικη. Σε σύγκριση με άλλα παρόμοια τυριά, το Μπάτζος έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά περίπου 20%, γεγονός που το καθιστά κατάλληλο για δίαιτες χαμηλών θερμίδων.
Απολαμβάνεται συνήθως φρέσκο ως επιτραπέζιο τυρί, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό σε πολλά τυπικά ελληνικά πιάτα σαλάτας.
63. Καθούρα Ικαρίας
Η καθούρα είναι ένα παραδοσιακό ελληνικό τυρί που παράγεται στο νησί της Ικαρίας από ντόπιους αγρότες. Το τυρί φτιάχνεται κυρίως από φρέσκο κατσικίσιο γάλα τοπικών, ελευθέρας βοσκής κατσικιών που βόσκουν διάφορα άγρια αρωματικά βότανα, φυτά και θάμνους που φυτρώνουν στα βουνά του νησιού.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο παραγωγής, το γάλα μαγειρεύεται, αναμιγνύεται με αλάτι και στη συνέχεια αφήνεται να κρυώσει ελαφρώς πριν συνδυαστεί με την πυτιά. Αφού διαχωριστεί το τυρόπηγμα από τον ορό γάλακτος, το τυρόπηγμα στραγγίζεται από ένα χοντρό τυρομάντιλο μέχρι να στραγγίξει όλος ο εναπομείνας ορός γάλακτος.
Η καθούρα είναι ένα λευκό τυρί που μπορεί να καταναλωθεί φρέσκο, αμέσως μετά τη στράγγισή του, ή να διατηρηθεί σε βαρέλια ή κονσέρβες με άλμη, αφού κοπεί σε χοντρές φέτες και αλατιστεί.
Η φρέσκια καθούρα συχνά συγκρίνεται με τη μοτσαρέλα λόγω της μαλακής και σπογγώδους υφής της και των ήπιων αρωμάτων και γεύσεων. Μια ελαφρώς πικάντικη και αλμυρή γεύση μπορεί επίσης να χαρακτηρίζει ορισμένες εκδόσεις του τυριού, ενώ καθώς το τυρί ωριμάζει, αναπτύσσει συνήθως μια πιο έντονη, αλμυρή-πικρή γεύση και πιο σκληρή υφή.
Το τυρί ονομάζεται επίσης καθουρίτσα (ή μικρή καθούρα) και καταναλώνεται καθημερινά είτε ως συνοδευτικό σε διάφορες τοπικές σπεσιαλιτέ, αλλά χρησιμοποιείται επίσης ως συστατικό σε πίτες (καθουρόπιτα) ή για γέμιση λαχανικών. Συνιστάται να το συνδυάσετε με τοπικά σύκα, Ικάριο μέλι και παστό ζαμπόν, να το σερβίρετε σε φέτες τοστ πασπαλισμένες με μέλι από πάνω ή να το απολαύσετε με ένα ποτήρι τοπικής ρακής.
