Το σύστημα του «δεσμευμένου συνδυασμού» –η γνωστή σε όλους ως «λίστα»– στις εκλογές για την ανάδειξη των εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ίσχυσε από το 1981 έως το 2009, οπότε και αντικαταστάθηκε από το υπάρχον σύστημα του σταυρού προτίμησης.
Μετά τη απαράδεκτη, έως γραφική εντέλει, διαδικασία της σταυροδοσίας, μιας και σε πολλές περιπτώσεις εξελέγησαν άτομα με μόνο προσόν την αναγνωρισιμότητά τους στο ευρύ κοινό (καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι), οι οποίοι ελάχιστη ή μηδαμινή σχέση είχαν με τα απαιτητικά καθήκοντα που κλήθηκαν να υπηρετήσουν, τα πάντα θα αλλάξουν. Η επαναφορά του προηγούμενου συστήματος της λίστας που μελετά η κυβέρνηση για την αναμέτρηση του 2024 είναι επιτακτική πολιτική αναγκαιότητα.
Παράλληλα μελετάται και η θέσπιση ορίου 4% ή 5% για τη συμμετοχή ενός κόμματος στη διαδικασία κατανομής των εδρών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ως έχει αναφέρει η στήλη Back Door εδώ και πολλές ημέρες…), με στόχο να αποφευχθεί ο κατακερματισμός πολιτικών συσχετισμών και φαινόμενα που είδαμε στις εθνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου. Πρόκειται για μια χρήσιμη… άσκηση προκειμένου αντίστοιχο όριο να ισχύσει μελλοντικά και στις εθνικές εκλογές. Αλλωστε, σε 26 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης απαιτείται όριο τουλάχιστον 5% για να εισέλθει ένας κομματικός συνδυασμός στο Κοινοβούλιο, σε έξι χώρες απαιτείται όριο 4% και σε μόλις οκτώ -της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- ισχύει όριο του 3%.
Διχασμένοι οι συνταγματολόγοι
Για το 5% κλήθηκαν να σχολιάσουν δύο κορυφαίοι συνταγματολόγοι. Ο Αντώνης Μανιτάκης, ομότιμος καθηγητής στο Αριστοτέλειο και πρώην υπουργός, ερωτηθείς σχετικά στο Πρώτο πρόγραμμα, υπογράμμισε ότι η αλλαγή μπορεί να γίνει με απλή πλειοψηφία, εκτιμώντας ότι δεν επηρεάζει το εκλογικό σύστημα και άρα δεν χρειάζονται ενισχυμένες πλειοψηφίες για να ισχύσει από την αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Αντιθέτως, μιλώντας στον ραδιοσταθμό Στο Κόκκινο, ο συνταγματολόγος Γιώργος Σωτηρέλλης είπε το αντίθετο: επέμεινε με κατηγορηματικό τρόπο ότι κάθε αλλαγή στον εκλογικό νόμο που αυξομειώνει τη βαρύτητα της ψήφου, υπόκειται στις διατάξεις περί αυξημένων πλειοψηφιών. Άρα, κατά τον Σωτηρέλλη, απαιτούνται τα δύο τρίτα της Βουλής για να ισχύσει μία τέτοια αλλαγή από την αμέσως επόμενη Βουλή.
Βέβαια, είναι σχεδόν δεδομένο ότι ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ θα στηρίξουν μια τέτοια τροπολογία…
