Περιεχόμενα
Όλοι έχουμε συναντήσει αυτό το άτομο που επιστρέφει από το γυμναστήριο ή τον έχουμε δει να τρέχει έξω στο δρόμο. Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες λένε ότι ακόμη και λίγη άσκηση μπορεί να αλλάξει τη νευροχημεία μας με τρόπους που δημιουργούν συναισθήματα ελπίδας, ηρεμίας και γενικά καλύτερης διάθεσης.
Αλλά υπάρχουν άλλοι που η προπόνηση τούς κάνει να αισθάνονται εξαντλημένοι.
Ενώ μερικοί άνθρωποι είναι γενετικά ή ψυχολογικά διατεθειμένοι να απολαύσουν την άσκηση, πρόσφατες έρευνες έχουν βοηθήσει τους ειδικούς να καταλάβουν πως λειτουργεί. Και, λένε, κάνοντας μερικές αλλαγές στην προπόνησή μας, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε το σώμα και το μυαλό μας για να γίνει η άσκηση πιο ευχάριστη.
Δεν πρόκειται μόνο για ενδορφίνες
Οι επιστήμονες κάποτε πίστευαν ότι το αίσθημα εγρήγορσης που ένιωθαν οι άνθρωποι από την άσκηση προερχόταν αποκλειστικά από ενδορφίνες, οι οποίες δρουν σαν φυσικά οπιοειδή στον εγκέφαλο ανακουφίζοντας τον πόνο.
Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ένα πιο περίπλοκο κοκτέιλ άλλων βασικών χημικών ουσιών που παράγονται κατά τη διάρκεια της κίνησης.
Κάθε ουσία παίζει έναν ξεχωριστό αλλά συμπληρωματικό ρόλο, αναφέρει η Τζούλια Μπάσο στους New York Times, επίκουρη καθηγήτρια στο Virginia Tech, η οποία διευθύνει ένα εργαστήριο που μελετά τις επιπτώσεις της άσκησης στον εγκέφαλο. «Αυτές οι νευροχημικές ουσίες λειτουργούν πραγματικά παράλληλα», είπε.
Η άσκηση ενεργοποιεί επίσης την ντοπαμίνη, έναν πολυσυζητημένο νευροδιαβιβαστή που δημιουργεί ένα αίσθημα «λιγούρας» για άσκηση και μας αναγκάζει να την αναζητήσουμε.
Η σωματική δραστηριότητα ωθεί επίσης την απελευθέρωση σεροτονίνης, η οποία μας βοηθά να αισθανθούμε συγκεντρωμένοι και ήρεμοι. Και πιο πρόσφατα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια άλλη χημική ουσία: την ωκυτοκίνη, μια ορμόνη που μας βοηθά να συνδεθούμε με άλλους ανθρώπους και να έχουμε μια αίσθηση κοινωνικής σύνδεσης.
Ο Δρ. Ντάνιελ Λίτερμαν θεωρεί ότι το σώμα εξελίχθηκε για να ανταποκρίνεται στη σωματική δραστηριότητα με αυτόν τον τρόπο, εν μέρει για να βοηθήσει τους πρώτους ανθρώπους να αντέξουν τις ώρες που χρειαζόντουσαν για να συλλέξουν την τροφής τους. Αλλά, επισημαίνει, οι προϊστορικοί πρόγονοί μας δεν ασκούνταν για χάρη της.
Πώς μπορείτε να έχετε καλύτερη διάθεση μετά από άσκηση;
Αυξήστε τους καρδιακούς παλμούς σας για τουλάχιστον 30 λεπτά.
Είναι φυσιολογικό για τα πρώτα 20 έως 30 λεπτά άσκησης να αισθανθούμε πιεσμένοι, είτε είμαστε νέοι αθλητές είτε καλοί, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Αυτό συμβαίνει επειδή φαίνεται να χρειάζονται τουλάχιστον 20 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας για να ενεργοποιηθεί το ενδοκανναβινοειδές σύστημα και να αρχίσει να ανεβάζει τη διάθεσή μας.
Όσο περισσότερο είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε μια αερόβια προπόνηση σε μέτριο επίπεδο έντασης – ένα επίπεδο στο οποίο θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε μια συνομιλία χωρίς να κουραστούμε – τόσο περισσότερο θα ρέουν τα ενδοκανναβινοειδή μας και τόσο υψηλότερη θα είναι η διάθεσή μας.
Δώστε στον εαυτό σας τουλάχιστον τρεις εβδομάδες
Ακριβώς όπως οι μύες μας απαιτούν χρόνο για να χτιστούν, ο εγκέφαλός μας χρειάζεται χρόνο για να αναπτύξει ένα ισχυρό σύστημα «δίψας» για ντοπαμίνη. Και όσο λιγότερο σωματικά δραστήριοι είμαστε, τόσο λιγότερο θα ανταποκρίνεται το σύστημα ντοπαμίνης.
Η έρευνα δείχνει ότι, αν δεν είμαστε ενεργοί εδώ και καιρό, χρειάζονται περίπου τρεις εβδομάδες συνεπούς άσκησης πριν αρχίσουμε να αισθανόμαστε αυτή τη «δίψα». Τούτου λεχθέντος, ανάλογα με το ατομικό επίπεδο φυσικής κατάστασης και τη νευροχημεία, θα μπορούσε να διαρκέσει λιγότερο ή περισσότερο.
Κοινωνικοποιηθείτε
Όταν ασκούμαστε με φίλους ή σε ομάδες, θα πάρουμε διπλάσια ώθηση ωκυτοκίνης, πρώτα από την ίδια τη σωματική δραστηριότητα και στη συνέχεια από την κοινωνική αλληλεπίδραση.
Η «πλημμύρα» της ωκυτοκίνης μπορεί να είναι υπεύθυνη για την ισχυρή κοινωνική σύνδεση που βιώνουν μερικοί άνθρωποι όταν κινούνται σε αρμονία με άλλους – ο εγκέφαλός μας μπορεί να ξεγελαστεί σε ένα αίσθημα διάλυσης των προσωπικών μας ορίων, δήλωσε η Δρ Μπάσο. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα εμφανές όταν χορεύουμε.
Κάντε ένα μιξ πραγμάτων
Ενώ οι μέτριες έως έντονες αερόβιες προπονήσεις φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικές στην ενεργοποίηση μιας φυσικής ευφορίας, σχεδόν κάθε τύπος άσκησης ωφελεί τη διάθεση, δήλωσε ο Μπεν Σίνγκ, φυσιολόγος άσκησης και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας, ο οποίος, το 2023, δημοσίευσε μια μεγάλη ανασκόπηση μελετών άσκησης και ψυχικής υγείας.
Για να προετοιμαστούμε για την επιτυχία, ψάχνουμε μέχρι να βρούμε δραστηριότητες που βρίσκούμε διασκεδαστικές – ή τουλάχιστον δεν μισούμε, δήλωσε η Κάσαντρα Βιετέν, κλινική καθηγήτρια ψυχολογίας και διευθύντρια του Κέντρου Ενσυνειδητότητας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο.
«Παρακολουθήστε τη διάθεσή σας και πόσο σας αρέσει κάτι», είπε, «και δείτε αν μπορείτε να εναλλάσσετε διαφορετικούς τύπους άσκησης μέχρι να βρείτε αυτόν που αγαπάτε».
Πηγή: New York Times
Photo Credit: Shutterstock
