Περιεχόμενα
Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να είναι μια από τις αγαπημένες μεταξύ των διατροφολόγων, αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι η προσήλωση σε μια τοπική δίαιτα μιας κοινότητας στην Ανατολική Αφρική θα μπορούσε επίσης να αποτελεί κλειδί για την καλή υγεία.
Η νέα μελέτη, η οποία περιέλαβε 77 άνδρες και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine, επικεντρώθηκε στη διατροφή της φυλής Τσάγκα, οι οποίοι ζουν στη βόρεια Τανζανία στους πρόποδες του όρους Κιλιμάντζαρο.
Η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε φυτικές τροφές και φυτικές ίνες, περιλαμβάνοντας πολλά δημητριακά ολικής άλεσης, φασόλια και πράσινα λαχανικά.
Συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι ακόμη και μια βραχυπρόθεσμη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες προς ένα διατροφικό πρότυπο που είναι χαρακτηριστικό της Ανατολικής Αφρικής – πλούσιο σε λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση – μπορεί να έχει εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα.
Μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες, οι ερευνητές παρατήρησαν αξιοσημείωτες βελτιώσεις σε δείκτες υγείας. Μάλιστα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη αυτής της διατροφής μπορούν να συγκριθούν άμεσα με εκείνα της ευρέως αναγνωρισμένης μεσογειακής διατροφής.
Ένας από τους βασικούς τομείς όπου καταγράφηκαν θετικές επιδράσεις ήταν η μείωση των φλεγμονών –- ένας παράγοντας που συνδέεται με πολλές σοβαρές και θανατηφόρες ασθένειες, όπως η άνοια. Η τανζανική «συνταγή» φάνηκε να έχει σημαντική προστατευτική δράση σε αυτόν τον τομέα.
Παράλληλα, καταγράφηκε μείωση σε πρωτεΐνες του αίματος που σχετίζονται με ασθένειες όπως τα καρδιακά επεισόδια, τα εγκεφαλικά και η αντίσταση στην ινσουλίνη.
Η έρευνα περιλάμβανε 77 υγιείς άνδρες από διαφορετικές περιοχές της βόρειας Τανζανίας – τόσο από αγροτικές όσο και από αστικές κοινότητες. Κάποιοι από αυτούς, που ακολουθούσαν την παραδοσιακή δίαιτα, εντάχθηκαν σε πρόγραμμα δυτικού τύπου διατροφής για δύο εβδομάδες. Στο πλαίσιο αυτό, κατανάλωναν φαγητά όπως ψητό μοσχάρι με πουρέ πατάτας για δείπνο, και αυγά με τηγανητές πατάτες για μεσημεριανό, μιμούμενοι έτσι τις διατροφικές συνήθειες του δυτικού κόσμου.
Η μεσογειακή διατροφή βρήκε ανταγωνιστή
Η μελέτη ανέδειξε πως η υιοθέτηση μιας διατροφής που είναι χαρακτηριστική της Ανατολικής Αφρικής – με έμφαση σε λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση – μπορεί να αποφέρει εντυπωσιακά οφέλη στην υγεία ακόμη και μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες. Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν την έρευνα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα πλεονεκτήματα αυτής της διατροφής είναι συγκρίσιμα με εκείνα της διάσημης μεσογειακής διατροφής.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα αφορά τη μείωση των φλεγμονών, οι οποίες θεωρούνται βασικός παράγοντας στην εμφάνιση σοβαρών και συχνά θανατηφόρων ασθενειών, όπως η άνοια. Η παραδοσιακή διατροφή της Τανζανίας φαίνεται να παίζει προστατευτικό ρόλο στην πρόληψη τέτοιων καταστάσεων.
Παράλληλα, παρατηρήθηκε μείωση στα επίπεδα συγκεκριμένων πρωτεϊνών στο αίμα που σχετίζονται με χρόνιες ασθένειες όπως οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά επεισόδια και η ινσουλινοαντίσταση.
Τα άτομα που έλαβαν μέρος στη μελέτη προέρχονται τόσο από αστικά όσο και από αγροτικά περιβάλλοντα. Ένα μέρος των συμμετεχόντων, που συνήθως ακολουθούσαν την παραδοσιακή διατροφή, εντάχθηκε για δύο εβδομάδες σε ένα διατροφικό πρόγραμμα δυτικού τύπου. Κατανάλωναν, για παράδειγμα, γεύματα όπως ψητό μοσχάρι με πουρέ πατάτας για δείπνο και αυγά με τηγανητές πατάτες για μεσημεριανό – επιλογές που προσομοιάζουν στις σύγχρονες διατροφικές συνήθειες του δυτικού κόσμου.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η μελέτη έδειξε πως οι συμμετέχοντες που ακολούθησαν διατροφή δυτικού τύπου παρουσίασαν αύξηση των φλεγμονωδών πρωτεϊνών στο αίμα, καθώς και ενεργοποίηση βιολογικών μηχανισμών που σχετίζονται με παθήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής. Επιπλέον, το ανοσοποιητικό τους σύστημα φάνηκε να ανταποκρίνεται πιο αδύναμα απέναντι σε παθογόνους μικροοργανισμούς.
Αντίθετα, όσοι ακολούθησαν μια παραδοσιακή αφρικανική διατροφή ή κατανάλωσαν χυλό που έχει υποστεί ζύμωση, εμφάνισαν αισθητή μείωση σε δείκτες φλεγμονής. Αξιοσημείωτο είναι πως ορισμένα από τα θετικά αυτά αποτελέσματα διατηρήθηκαν ακόμη και τέσσερις εβδομάδες μετά, γεγονός που υποδεικνύει πως ακόμη και σύντομες αλλαγές στη διατροφή μπορούν να έχουν διαρκείς θετικές επιδράσεις στην υγεία.
Ποια είναι η παραδοσιακή διατροφή της Τανζανίας
Η διατροφή που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη αντικατοπτρίζει την παραδοσιακή κουζίνα του λαού Τσάγκα, που ζει στις πλαγιές του όρους Κιλιμάντζαρο στη βόρεια Τανζανία.
Πρόκειται για μια διατροφή που βασίζεται κυρίως σε φυτικά τρόφιμα, όπως μαγειρεμένες μπανάνες (plantains), φασόλια, κεχρί, σόργο, καθώς και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και περιέχουν φυσικά προβιοτικά. Επίσης, περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά πλούσια σε πολυφαινόλες, ουσίες γνωστές για τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.
Ένα χαρακτηριστικό πιάτο της τοπικής γαστρονομίας είναι το kiburu, ένας χυλός φτιαγμένος από πράσινες μπανάνες και φασόλια, το οποίο ήταν ένα από τα φαγητά που δόθηκαν στους συμμετέχοντες της μελέτης.
Ο Δρ Κουριμίζ Ντε Μαστ, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, επισήμανε ότι και άλλες αφρικανικές κουζίνες θα μπορούσαν να προσφέρουν παρόμοια οφέλη για την υγεία.
«Η μεσογειακή διατροφή έχει μελετηθεί εις βάθος, αλλά η διατροφή που βασίζεται στην αφρικανική κληρονομιά διαθέτει τεράστιες, ανεξερεύνητες δυνατότητες στην προώθηση της υγείας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Οι παραδοσιακές αφρικανικές δίαιτες είναι ποικιλόμορφες, πλούσιες σε φυτικές ίνες και περιλαμβάνουν μοναδικά τρόφιμα που μπορεί να προσφέρουν εξειδικευμένα οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό», πρόσθεσε.
«Ήρθε η στιγμή να στραφούμε στην παραδοσιακή αφρικανική διατροφή»
Όπως τόνισε ο Δρ. Ντε Μαστ, μέχρι σήμερα οι περισσότερες έρευνες έχουν επικεντρωθεί σε διατροφικά πρότυπα όπως η μεσογειακή και η ιαπωνική διατροφή. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, υπάρχει εξίσου μεγάλος πλούτος γνώσης που μπορούμε να αντλήσουμε από την παραδοσιακή αφρικανική διατροφή – ειδικά τώρα, που πολλές περιοχές της Αφρικής βιώνουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, με παράλληλη αύξηση των χρόνιων ασθενειών.
«Η τεράστια ποικιλία στις παραδοσιακές δίαιτες της αφρικανικής ηπείρου αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να κατανοήσουμε βαθύτερα πώς επηρεάζει η διατροφή την ανθρώπινη υγεία», εξηγεί.
Ο Δρ Ντε Μαστ υπογραμμίζει ως ιδιαίτερα εντυπωσιακό το γεγονός ότι σημαντικές βελτιώσεις στην υγεία καταγράφηκαν ακόμη και μετά από μόλις δύο εβδομάδες υιοθέτησης της παραδοσιακής διατροφής.
«Η αφρικανική κουζίνα περιλαμβάνει πολλά λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και τροφές που έχουν υποστεί φυσική ζύμωση. Τα αποτελέσματά μας αναδεικνύουν τον θετικό τους ρόλο στη μείωση των φλεγμονών και στη ρύθμιση βασικών μεταβολικών λειτουργιών», σημειώνει.
Παράλληλα, επισημαίνει και τη σκοτεινή πλευρά της διατροφικής μετάβασης προς τον δυτικό τρόπο ζωής: «Η δυτικού τύπου διατροφή – πλούσια σε επεξεργασμένα, θερμιδικά πυκνά τρόφιμα όπως το λευκό ψωμί, οι τηγανητές πατάτες και τα φαγητά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και κορεσμένα λιπαρά – μπορεί να έχει σημαντικά επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία. Οι φλεγμονές βρίσκονται στον πυρήνα πολλών χρόνιων παθήσεων, επομένως η έρευνα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία και για τις δυτικές κοινωνίες».
Kiburu: Πράσινος χυλός με μπανάνες Αντιλλών και φασόλια – Παραδοσιακή συνταγή από το Κιλιμάντζαρο
Υλικά:
500 γρ. φασόλια (μουλιασμένα από την προηγούμενη νύχτα)
Περίπου 10 πράσινες μπανάνες Αντιλλών (plantains)
Λίγο αλάτι
Μια πρέζα μαγειρική σόδα
Πρόκειται για ένα απλό, αλλά θρεπτικό και ιδιαίτερα δημοφιλές πιάτο στην περιοχή του Κιλιμάντζαρο, που συνδυάζει τις φυτικές ίνες, τα φυσικά σάκχαρα και την ενέργεια από τις μπανάνες με την πρωτεΐνη των φασολιών.
*Πηγή: Euronews
*Photo Credit: Shutterstock
