Έχεις δοκιμάσει να ακούσεις μουσική όταν κάνεις γυμναστική; Αν το έχεις κάνει, πιθανότατα θα έχεις απαντήσει θετικά. Κι αυτό διότι αντιλαμβάνεσαι, ακόμα κι αν δεν μπορείς να το εξηγήσεις επιστημονικά, ότι η απόδοσή σου αυξάνεται. Ο ρυθμός σου είναι πιο γρήγορος, οι επαναλήψεις σου πιο πολλές και πιο ποιοτικές. Αυτό που θα’ χεις καταλάβει, επίσης, είναι ότι γύρω απ’ αυτό έχει στηθεί μια ολόκληρη μουσική φάμπρικα: Υπάρχουν μελωδίες που σου υπόσχονται ότι θα σε βοηθήσουν να κάψεις περισσότερο.
Γενικά, υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους η μουσική μπορεί να σε βοηθήσει στην προπόνηση. Ο πρώτος είναι ότι βοηθάει το μυαλό σου να ξεφύγει από την καταπόνηση και την ενόχληση που αυτή συνεπάγεται. Ο δεύτερος είναι να σου δώσει ρυθμό και να βελτιώσει την ποιότητα της ίδιας της προπόνησης.
Ας υποθέσουμε ότι η γυμναστική σου είναι να τρέχεις. Κάποια στιγμή οι μύες πονούν, ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται, ιδρώνεις. Η μουσική μετατοπίζει την εστίαση της προσοχής σου μακριά από αυτά τα πράγματα, μειώνοντας την προσπάθεια που αντιλαμβάνεσαι. Αλλά μην το δένεις και κόμπο: Έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν άτομα τώρα που θα έχουν καλύτερη απόδοση ακούγοντας podcast ή ακόμα και ηχητικά βιβλία. Σε γυμναστική όμως που απαιτεί ρυθμό.
Πώς η μουσική μπορεί πραγματικά να βελτιώσει την προπόνησή σου; Αποδεικνύεται πλέον ότι επηρεάζει όχι μόνο τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και τον ρυθμό της αναπνοής, αλλά και την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Αν ο βέλτιστος ρυθμός προπόνησης είναι 120-140 BPM (παλμοί ανά λεπτό) για τους περισσότερους ανθρώπους, τουλάχιστον μία μελέτη δείχνει ότι τροποποιούμε αυθόρμητα τον ρυθμό μας για να ταιριάζει με το ρυθμό της μουσικής που ακούμε.
Προβλέψιμοι ρυθμοί στη γυμναστική
Γιατροί και γυμναστές προτείνουν προβλέψιμους ρυθμούς, σταθερούς και όχι πολύπλοκους. Η κλασική μουσική και η ροκ, για παράδειγμα, δεν συνιστώνται, επειδή υπάρχουν σκαμπανεβάσματα. Από την άλλη, οι μελωδίες αυτές που μπορούν να σχηματίσουν εικόνες, όπως η Συμφωνία Eroica του Μπετόβεν ή το εμβληματικό Eye of the Tiger μπορούν να αυξήσουν την ένταση.
Ξέχωρα από τα επιστημονικά, οι γυμναστές έχουν διαπιστώσει το εξής: Μπορεί να αλλάξει η προσπάθειά σου στη γυμναστική αν απλά σου αρέσει η μουσική. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει η μουσική είναι να κάνει όλη την εμπειρία της προπόνησης πιο ευχάριστη, ανεξάρτητα από τα προβλήματα που αφήνει πίσω ή τα πονεμένα πόδια σου.
Το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε προπονητής είναι να εξυπηρετήσει την πελατεία του: όχι απλώς να τους διαφημίσει, αλλά να τους πείσει να κάνουν τρόπο ζωής τους το γυμναστήριο. Είναι μια προσέγγιση που αποδίδει καρπούς για μια νέα σειρά μαθημάτων γυμναστικής με επίκεντρο τη μουσική, μελωδίες που προσαρμόζονται στον τρόπο γυμναστικής. Άλλοι γυμναστές που λαμβάνουν feedback άμεσα από αυτούς που γυμνάζονται. Προφανώς τα κριτήρια είναι και ηλικιακά, και ταξικά, μέχρι και γεωγραφικά.
Κάτι άλλο έχει να κάνει με την ποικιλία. Αν ακούς συνέχεια τα ίδια τραγούδια, όσο πορωτικά κι αν είναι, αυτή η υπερβολική εξοικείωση μπορεί να μειώσει το buzz που σου προκαλεί ένα τραγούδι.
Υπάρχει και κάτι τελευταίο: Μήπως κάποιες φορές είναι καλύτερο να απενεργοποιήσεις τη μουσική, ή να αφήσεις εντελώς τα ακουστικά στο σπίτι; Σύμφωνα με άλλες έρευνες, τα ακουστικά μπορούν να αφαιρέσουν την ανατροφοδότηση από τα βήματά σας και τον ρυθμό της αναπνοής σας, επομένως μπορεί να μην αντιλαμβάνεστε σωστά την προσπάθεια. Η ακρόαση τραγουδιών που σε παρακινούν ή με πολύ γρήγορο ρυθμό μπορεί επίσης να σε ωθήσει να τρέξεις πιο γρήγορα από όσο θα ήθελες. Κι αυτό μπορεί να συνεπάγεται προβλήματα με το ρυθμό και τη συνολική προσπάθεια της γυμναστικής.
Για τις περισσότερες προπονήσεις, λοιπόν, οι επιστήμονες συστήνουν να επιμένεις στα απλά: Επίλεξε μουσική που σου αρέσει, διατήρησε τους ρυθμούς απλούς και το τέμπο ψηλά. Αποθήκευσε μερικά αγαπημένα τραγούδια για πιο σκληρές προσπάθειες. Και πάνω απ’ όλα, θυμήσου ότι ίσως το πιο δυνατό πράγμα που μπορεί να κάνει η μουσική δεν είναι να σε ωθήσει να τα πας λίγο καλύτερα σε μία ατομική προπόνηση, αλλά να σε κρατήσει να επιστρέψεις στο γυμναστήριο.
** Με πληροφορίες από Guardian.
